Nhân sự kiện đối thoại chiến lược quốc phòng Việt Nam-Trung Quốc cấp thứ trưởng lần thứ hai vừa diễn ra tốt đẹp tại thủ đô Bắc Kinh (Trung Quốc), phóng viên TTXVN tại Trung Quốc đã có cuộc phỏng vấn Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam về một số nội dung, diễn biến của đối thoại cũng như triển vọng quan hệ hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam và Trung Quốc trong thời gian tới. Dưới đây là nội dung cuộc phỏng vấn.
Phóng viên: Xin đồng chí Thứ trưởng cho biết đôi nét về nội dung Đối thoại chiến lược Quốc phòng Việt Nam-Trung Quốc vừa diễn ra?
Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh: Cuộc đối thoại chiến lược quốc phòng giữa Việt Nam và Trung Quốc lần này là lần thứ năm, nhưng là lần thứ hai sau khi hai nước nhất trí đưa đối thoại lên cấp thứ trưởng quốc phòng, mức đối thoại cao nhất về chiến lược quốc phòng. Điều này không những thể hiện sự tin cậy và nhu cầu về hợp tác quốc phòng an ninh trong bối cảnh chung của khu vực, mà còn phát triển tương xứng với quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Trung Quốc. Trong đối thoại chiến lược quốc phòng lần này, hai bên cũng như thông lệ đã trao đổi với nhau về các vấn đề quốc tế và khu vực liên quan đến quốc phòng an ninh của mỗi nước, đồng thời cũng trao đổi về những biện pháp, giải pháp cụ thể nhằm tăng cường quan hệ quốc phòng giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Trong tình hình hiện nay, giữa Việt Nam và Trung Quốc có hai vấn đề được nhân dân, đảng, nhà nước và quân đội rất quan tâm. Vấn đề thứ nhất là phải tăng cường hợp tác dựa trên tất cả các phương diện, các lĩnh vực và các bộ ngành, trong đó có quốc phòng an ninh nhằm tương xứng với mối quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa hai nước. Vấn đề thứ hai, lý do khiến cuộc đối thoại lần này nhận được sự quan tâm nhiều hơn là giữa Việt Nam và Trung Quốc có những vấn đề khác biệt, đặc biệt là vấn đề Biển Đông.
Không thể không nói đến vấn đề Biển Đông trong đối thoại chiến lược quốc phòng, nhưng nói như thế nào để vừa giữ quan điểm của Đảng và nhà nước ta, nhưng cũng giữ được hòa khí, tình đoàn kết hữu nghị với Trung Quốc và đây cũng chính là mục tiêu cao nhất của đoàn Việt Nam đặt ra lần này. Nói về diễn biến của cuộc đối thoại chiến lược, tôi không biết các bạn Trung Quốc đánh giá như thế nào, nhưng phía Việt Nam cho rằng cuộc đối thoại chiến lược đã diễn ra tốt đẹp.
Chúng ta đã nói được với các đồng chí Trung Quốc tất cả những gì mà ta cần nói. Đó là sự khẳng định của Việt Nam về chủ quyền lãnh thổ, khẳng định của Việt Nam về độc lập tự chủ của đất nước, đồng thời cũng thể hiện Việt Nam mong muốn giải quyết và xử lý các vấn đề tranh chấp với Trung Quốc bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế và công khai minh bạch. Ngược lại, phía Trung Quốc cũng trao đổi với đoàn ta rất thẳng thắn về những quan điểm của Trung Quốc. Điều đáng mừng nhất là các đồng chí Trung Quốc cũng bày tỏ một cách rõ ràng những mong muốn có tính nguyên tắc trong giải quyết những vấn đề tồn tại giữa Trung Quốc và Việt Nam bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở hai nước XHCN láng giềng, tôn trọng độc lập chủ quyền của Việt Nam trên cơ sở luật pháp quốc tế và công khai minh bạch.
Những vấn đề, những nội dung chúng ta nói với phía Trung Quốc đều là thực tiễn và sự thực, ngược lại những gì mà các đồng chí Trung Quốc nói với chúng ta cũng là những điều mà Trung Quốc nghĩ đến, nhưng để ngồi mà nói với nhau một cách thẳng thắn về những ý nghĩ đó thì lại là điều không phải dễ. Sau khi hai bên trao đổi thẳng thắn với nhau, chúng tôi thấy phía Trung Quốc rất vui vẻ, lắng nghe và tiếp thu ý kiến của chúng ta. Trong khi đó, đoàn Việt Nam cũng lắng nghe và tiếp thu ý kiến của phía Trung Quốc. Tôi nhắc lại, mối quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc được khẳng định và dựa trên cơ sở láng giềng XHCN, nhưng trước hết phải tôn trọng lẫn nhau, tôn trọng chủ quyền lãnh thổ, tôn trọng độc lập tự chủ của nhau. Đó chính là các điểm và những nội dung nổi bật trong cuộc đối thoại chiến lược quốc phòng giữa Việt Nam và Trung Quốc lần này.
Phóng viên: Là một bộ phận trong quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Trung Quốc, xin Thứ trưởng cho biết trong thời gian qua, quan hệ quốc phòng đã có những đóng góp như thế nào trong quan hệ chung giữa hai nước?
Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh: Quan hệ quốc phòng trước hết tạo ra sự tin cậy lẫn nhau giữa hai nước. Mối quan hệ quốc phòng càng sâu, càng cao thì sự tin cậy về hòa bình, tin cậy về ổn định cũng như tin cậy về nhu cầu hợp tác càng tăng lên. Hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam với Trung Quốc đã có truyền thống từ trước đến nay. Trong tình hình mới hiện nay, hợp tác đa dạng ở nhiều cấp một cách thường xuyên và phát triển sẽ củng cố sự tin cậy giữa Việt Nam và Trung Quốc. Tác dụng thứ hai của hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam và Trung Quốc là trên cơ sở hợp tác quốc phòng, chúng ta có điều kiện để mở rộng quan hệ đối ngoại của quân đội, không chỉ với riêng Trung Quốc mà còn tham gia vào các diễn đàn đa phương cũng như xúc tiến quan hệ quốc phòng với nhiều nước khác. Có thể nói, tất cả các nước lớn trên thế giới cũng như các nước trong khu vực đều đã có quan hệ kinh tế, chính trị với Việt Nam. Tác dụng thứ ba của hợp tác quốc phòng là góp phần tăng cường tiềm lực quốc phòng của đất nước, trong đó chủ yếu là công tác đào tạo. Có thể thấy, lĩnh vực giáo dục đào tạo của Trung Quốc đã có những bước tiến khá xa so với trước đây, trong đó có đào tạo quốc phòng. Chúng ta đã gửi các sinh viên sang Trung Quốc học những ngành mà Trung Quốc có thế mạnh như khoa học, kỹ thuật và nghệ thuật…
Phóng viên: Đồng chí đánh giá như thế nào về triển vọng quan hệ quốc phòng giữa Việt Nam và Trung Quốc trong thời gian tới?
Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh: Triển vọng hợp tác quốc phòng trong thời gian tới sẽ phụ thuộc vào mức độ quan hệ chung giữa Việt Nam và Trung Quốc. Như các đồng chí đã biết, quan hệ chính trị giữa Việt Nam và Trung Quốc rất tốt đẹp, chúng ta tới đây đang chờ đợi những sự kiện chính trị to lớn giữa hai đảng và hai nhà nước. Thứ hai là kinh tế, quan hệ hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Trung Quốc thời gian qua đã có sự phát triển vượt cao hơn cả dự kiến, điển hình Trung Quốc trong năm 2010 đã trở thành đối tác kinh tế hàng đầu của chúng ta với kim ngạch thương mại song phương đạt khoảng 30 tỷ USD, năm nay có thể sẽ còn cao hơn. Trong bối cảnh chung đó, hợp tác quốc phòng giữa hai nước sẽ phát triển do những điều kiện thuận lợi của tình hình cũng như quan hệ chiến lược giữa hai nước tạo ra. Mặt khác, hợp tác quốc phòng giữa hai nước được tăng cường còn do xuất phát từ nhu cầu giải quyết những bất đồng, khác biệt giữa Việt Nam và Trung Quốc. Tôi nhắc lại, giữa Việt Nam và Trung Quốc rõ ràng có một thực tế là tồn tại những khác biệt và bất đồng ở Biển Đông. Quốc phòng phải đảm bảo cho bất đồng mà không xung đột, mâu thuẫn nhưng không trở thành điểm nóng. Do đó tôi cho rằng vừa xuất phát từ điều kiện và hoàn cảnh, vừa xuất phát từ thực tiễn và nhu cầu nên hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam và Trung Quốc thời gian tới sẽ và cần phải tiếp tục phát triển.
Phóng viên: Xin cảm ơn và kính chúc sức khỏe đồng chí Thứ trưởng!
Huy Cậy - Xuân Vịnh (Phóng viên TTXVN tại Bắc Kinh)