Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cường. Ảnh: An Đăng/TTXVN
Xin Thứ trưởng cho biết kỳ họp lần thứ 48 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam – Lào có ý nghĩa như thế nào trong tổng thể quan hệ hợp tác đặc biệt giữa hai nước?
Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào là cơ chế rất quan trọng để triển khai quan hệ “hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện, gắn kết chiến lược” giữa hai Đảng, hai Nhà nước. Năm nay, Kỳ họp lần thứ 48 của Uỷ ban liên Chính phủ không chỉ là kỳ họp thường niên nhằm rà soát các thỏa thuận hợp tác trong năm, mà còn là kỳ họp mang tính chất đặc biệt khi diễn ra ngay sau Cuộc gặp cấp cao giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, đồng thời diễn ra vào thời điểm hai nước tiến hành tổng kết nhiệm kỳ hợp tác 2021 - 2025 và chuẩn bị bước sang giai đoạn hợp tác mới với tầm nhìn chiến lược sâu rộng hơn.
Được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Thủ tướng Sonexay Siphandone đồng chủ trì, kỳ họp khẳng định sự quan tâm và quyết tâm chính trị cao nhất của Lãnh đạo cấp cao trong việc vun đắp mối quan hệ “có một không hai”, cũng như vai trò then chốt của cơ chế Ủy ban liên Chính phủ, một thiết chế hợp tác đã được duy trì liên tục suốt 48 năm qua, bảo đảm mọi cam kết và định hướng giữa hai Đảng, hai nước trong quan hệ hợp tác được triển khai thực chất. Đây chính là cơ chế hiện thực hóa tinh thần chia sẻ, hỗ trợ lẫn nhau và cùng phát triển.
Năm nay, hai bên sẽ đánh giá toàn diện kết quả các lĩnh vực hợp tác trong 5 năm qua, giai đoạn từ năm 2021-2025. Có thể nói, dù bối cảnh khu vực và thế giới có nhiều biến động, hợp tác Việt Nam-Lào vẫn tiếp tục phát triển thực chất, mang lại những kết quả rất tích cực. Đồng thời, kỳ họp cũng mang tính định hướng chiến lược khi hai bên sẽ cùng nhau thảo luận, đề ra phương hướng hợp tác cho năm 2026 và những năm tiếp theo. Trên cơ sở kết quả chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Lào và các thỏa thuận cấp cao, hai bên sẽ trao đổi và thống nhất để tiếp tục đưa hợp tác kinh tế trở thành một trong những trụ cột mang tính gắn kết chiến lược, thúc đẩy mạnh mẽ và toàn diện quan hệ giữa hai nước trên mọi lĩnh vực.
Đây cũng là dịp để khẳng định và làm sâu sắc hơn nội hàm của quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện, gắn kết chiến lược giữa Việt Nam và Lào. Sự gắn kết chặt chẽ này mang ý nghĩa chiến lược không chỉ đối với ổn định và phát triển của mỗi nước, mà còn đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định và hợp tác tại khu vực.
Xin Thứ trưởng chia sẻ một số thành tựu nổi bật trong việc triển khai Hiệp định hợp tác Việt Nam – Lào giai đoạn 2021-2025?
Trong giai đoạn 2021 - 2025, mặc dù tình hình thế giới và khu vực biến động nhanh, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn gia tăng cùng nhiều thách thức toàn cầu như thiên tai, dịch bệnh, đặc biệt là đại dịch COVID-19, quan hệ đặc biệt Việt Nam – Lào vẫn được củng cố và phát triển bền vững. Dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của hai Đảng, hai Nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp hai bên được triển khai chủ động, linh hoạt và hiệu quả. Nhờ đó, nhiều dự án hợp tác trọng điểm, nhất là giai đoạn 2024 - 2025, đã được tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ, mang lại kết quả thực chất, tạo động lực mới cho hợp tác song phương trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh và văn hóa – xã hội.
Hai bên đã tổ chức Hội nghị quán triệt và ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Thỏa thuận cấp cao nhằm cụ thể hóa các Thỏa thuận cấp cao, góp phần đưa quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam – Lào phát triển sâu sắc, thực chất và hiệu quả hơn, được thể hiện qua các mặt sau:
Trước hết, quan hệ chính trị tiếp tục được tăng cường và ngày càng đi vào chiều sâu, gắn bó, tin cậy, khẳng định vai trò nòng cốt, định hướng tổng thể trong quan hệ hai nước. Hai bên khẳng định quan hệ Việt Nam - Lào là mối quan hệ mẫu mực, thủy chung, trong sáng, hiếm có; là nhân tố quyết định thắng lợi của cách mạng mỗi nước và là tài sản chung vô giá của hai Đảng, hai dân tộc, cần được gìn giữ, phát huy và truyền lại cho các thế hệ sau.
Hai bên đã phát huy hiệu quả các cơ chế hợp tác hiện có, đồng thời xây dựng thêm cơ chế mới để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai các thỏa thuận giữa hai Đảng, hai Nhà nước; phối hợp chặt chẽ trong các vấn đề chiến lược.
Hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, đối ngoại giữa Việt Nam và Lào tiếp tục được duy trì và phát triển với vai trò trụ cột quan trọng trong quan hệ hai nước.
Hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Lào thời gian qua có bước tiến mới, chuyển biến tích cực; nhiều khó khăn, vướng mắc được phối hợp tháo gỡ kịp thời, công tác xúc tiến đầu tư, thương mại, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc được đẩy mạnh. Một số dự án quy mô lớn trong lĩnh vực năng lượng, khai thác khoáng sản đã được thúc đẩy triển khai thực hiện, điều này đã tạo động lực quan trọng thúc đẩy các dự án khác của Việt Nam đầu tư sang Lào. Hai bên cũng tích cực nghiên cứu, tháo gỡ khó khăn tại một số dự án trọng điểm, chiến lược.
Về đầu tư của Việt Nam tại Lào, hiện Việt Nam có 276 dự án đầu tư tại Lào với tổng vốn đăng ký hơn 6,21 tỷ USD, trong đó vốn thực hiện là khoảng 3 tỷ USD. Nhiều dự án lớn đã hoàn thành, hoạt động hiệu quả và mang lại lợi nhuận, góp phần tạo việc làm cho người dân Lào, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội hai nước, đặc biệt trong các lĩnh vực viễn thông, ngân hàng, năng lượng, khai khoáng, nông nghiệp và chế biến thực phẩm. Giai đoạn 2021–2025, Chính phủ Lào đã cho phép các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào 35 công trình, dự án trên các lĩnh vực với tổng vốn đăng ký 4,3 tỷ USD.
Các doanh nghiệp Việt Nam đóng góp trung bình khoảng 200 triệu USD/năm tiền thuế và các nghĩa vụ tài chính cho Chính phủ Lào. Trong cùng giai đoạn, thương mại Việt Nam và Lào tăng trưởng vượt mức mục tiêu lãnh đạo hai nước đề ra, phấn đấu đưa kim ngạch thương mại song phương đạt 5 tỷ USD trong thời gian tới.
Hai bên đã phát huy hiệu quả cơ chế, đẩy mạnh số hóa thanh toán bán lẻ song phương, góp phần tăng cường kết nối kinh tế giữa hai nước, tạo động lực mới trong hợp tác thương mại, qua đó hỗ trợ tích cực cho hoạt động hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư và giao lưu của nhân dân hai nước.
Quan hệ hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau giữa các các ban, bộ, ngành, Ủy ban của Quốc hội, Mặt trận, các đoàn thể, các địa phương hai nước tiếp tục được tăng cường, triển khai thực chất và đi vào chiều sâu, gắn với việc thực hiện Thỏa thuận cấp cao giữa hai Đảng, Kế hoạch hợp tác giữa hai Chính phủ và các chương trình song phương.
Nhìn lại chặng đường đã đi qua, chúng ta luôn tự hào về những nỗ lực to lớn của nhiều thế hệ trong việc xây dựng đất nước, vun đắp cho mối quan hệ Việt Nam-Lào không ngừng đơm hoa, kết trái, đưa mối quan hệ này trở nên hết sức mẫu mực, thủy chung, trong sáng và là hình mẫu duy nhất trên thế giới. Với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước, cùng với sự nỗ lực của các bộ, ban, ngành, các đoàn thể ở Trung ương và địa phương, của các doanh nghiệp Việt Nam và Lào, chúng ta có đầy đủ cơ sở để giữ vững niềm tin về một tương lai tươi sáng của mỗi nước cũng như mối quan hệ đoàn kết đặc biệt Việt Nam-Lào trong giai đoạn mới.
Chúc mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam-Lào ngày càng phát triển, đơm hoa kết trái và đời đời bền vững.
Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!