Bộ Khoa học và Công nghệ cần rà soát lại 154 nhiệm vụ không phân cấp

Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương cho biết, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức rà soát hơn 600 văn bản thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của Bộ còn hiệu lực, phát hiện 38 văn bản có nội dung liên quan đến chính quyền cấp huyện, bao gồm 1 luật, 14 nghị định, 3 quyết định và 20 thông tư. Trong 38 văn bản này, số lượng văn bản có nội dung phân cấp, phân quyền cho UBND cấp huyện là 9 văn bản (1 luật, 4 nghị định và 4 thông tư).

Bộ đang xây dựng dự thảo Nghị định về phân định thẩm quyền quản lý Nhà nước trong lĩnh vực khoa học và công nghệ theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và phân cấp, phân quyền trong quản lý Nhà nước lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Liên quan đến đề xuất phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền theo quy định của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, trong tổng số 303 nhiệm vụ thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ, có 8 nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đề xuất phân cấp, phân quyền cho Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ và chính quyền địa phương (cho bộ, ngành 3 nhiệm vụ, cho địa phương 6 nhiệm vụ, gồm 1 nhiệm vụ phân cấp cho cả bộ, ngành và địa phương).

Các chức năng, nhiệm vụ của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương là 90 (cho cấp tỉnh 80 nhiệm vụ, cấp xã 10 nhiệm vụ). Có 5 nội dung thuộc thẩm quyền của chính quyền địa phương cấp huyện chuyển xuống chính quyền địa phương cấp xã thuộc ngành khoa học và công nghệ. Số nhiệm vụ của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất phân cấp cho bộ, ngành là 46, số không phân cấp là 154.

Các nhiệm vụ không phân cấp chủ yếu là các nhiệm vụ xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; xây dựng luật pháp để kiến tạo sự phát triển; xây dựng cơ chế, chính sách để thúc đẩy phát triển ngành, lĩnh vực nhanh, bền vững hoặc các nhiệm vụ thực hiện trên phạm vi toàn quốc.

Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tiếp tục rà soát, cập nhật các nội dung phân cấp, phân quyền trong quá trình soạn thảo các dự án luật dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 9, Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV; các dự thảo nghị định, thông tư về phân cấp, phân định thẩm quyền trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp nhằm bảo đảm việc phân cấp, phân quyền được khả thi và hiệu quả.

Tại cuộc họp, đại diện các bộ, ngành nêu quan điểm, Bộ Khoa học và Công nghệ cần rà soát hết các luật của Quốc hội, các nghị quyết, nghị định của Chính phủ, quyết định của Thủ tướng Chính phủ, không để sót nhiệm vụ.

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Phạm Mạnh Cường cho rằng, trong 154 nhiệm vụ của Bộ trưởng không phân cấp, cần tiếp tục rà soát lại xem nhiệm vụ nào thực sự cần thiết giữ lại Bộ, tham mưu cho Bộ trưởng để báo cáo Thủ tướng. Nhiệm vụ không thực sự cần giữ lại thì phải thực hiện đúng chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Tổng Bí thư là phân cấp triệt để và Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ phải chịu trách nhiệm trước Bộ Chính trị, Ban Bí thư về việc này.

Đánh giá cao sự nghiêm túc, nỗ lực của Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc quán triệt triển khai chủ trương của Bộ Chính trị, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc rà soát các nhiệm vụ để thực hiện phân cấp, phân quyền, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đề nghị Bộ cần nghiên cứu tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành tại cuộc họp, tiếp tục hoàn thiện dự thảo, hoàn thành đúng tiến độ thời gian quy định (ban hành trước ngày 25/6/2025).

Phó Thủ tướng nhấn mạnh quán triệt tinh thần Nhà nước chỉ giữ lại các công cụ quản lý vĩ mô (xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, thể chế), tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; phân cấp triệt để theo tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”. Có vấn đề gì vướng mắc, Bộ Khoa học và Công nghệ phải phối hợp với các Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ để xử lý ngay với tinh thần “làm nhanh nhưng phải làm trúng, chỉ làm một lần”.

Trước hết, Bộ phải rà soát lại tất cả các luật, pháp lệnh, nghị quyết, nghị định, quyết định, thông tư, tách thành hai nghị định về phân định thẩm quyền và phân cấp, phân quyền cho tỉnh, cho xã. Đi liền với đó là phải có quy trình thủ tục rõ ràng để đảm bảo nguyên tắc không sót việc, không để đứt quãng, ảnh hưởng đến hoạt động của người dân, doanh nghiệp.

“Phân cấp, phân quyền cũng phải giải thích rõ, không phân cũng phải nói rõ trong tờ trình, có luận cứ thuyết phục”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh khi nhìn vào các con số tỷ lệ nhiệm vụ Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ phân cấp cho chính quyền địa phương là 29,7%, nhiệm vụ của Bộ trưởng đề xuất phân cấp cho bộ, ngành là 15,2%, tỷ lệ nhiệm vụ Bộ trưởng thực hiện không phân cấp là 50,83%; cho rằng “con số rất khó chấp nhận, phải xem lại”.

Phó Thủ tướng yêu cầu rà lại 154/303 nhiệm vụ không phân cấp xem có thực sự không thể phân cấp, cần phải giữ lại không; nhấn mạnh “thời gian gấp, công việc rất quan trọng, đòi hỏi rất cao, phải rà soát thật kỹ và ban hành ra là phải thực hiện được, khả thi”.