Mối quan hệ tốt đẹp giữa nhân dân hai nước đã được anh hùng dân tộc Cuba José Martí, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Fidel Castro gây dựng và được các thế hệ lãnh đạo Cuba, Việt Nam dày công vun đắp. Đến nay, sau 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (2/12/1960-2/12/2020), mối quan hệ ấy đã trở thành biểu tượng của thời đại.
Ngày 22/2/2009, đồng chí Fidel Castro, Bí thư thứ nhất BCH Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch HĐNN và Chính phủ Cuba hội kiến Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại tư dinh của Đại tướng, nhân chuyến thăm hữu nghị chính thức Việt Nam. Ảnh: Nhan Sáng/TTXVN
Trải qua 60 năm chiều dài lịch sử, những trang sách về tình hữu nghị đặc biệt Việt Nam-Cuba ngày càng dày thêm bằng việc tô điểm những dấu mốc nổi bật trong quan hệ hai nước. Từ quá khứ với hình ảnh lãnh tụ Fidel tại chiến trường Quảng Trị, Việt Nam và câu nói bất hủ “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”, những bao đường cát được nhân dân Cuba quyên góp gửi tới đất nước Việt Nam anh em, tới hiện tại là sự giúp đỡ lẫn nhau chí tình chí nghĩa trong bối cảnh đại dịch COVID-19. Trong tương lai thế hệ trẻ hai nước vẫn sẽ sẵn sàng viết tiếp những trang sử mới cho mối quan hệ này mãi trường tồn và lan tỏa.
Cuba vì Việt Nam, Việt Nam vì Cuba
Đánh giá về mối quan hệ Việt Nam-Cuba, Phó Vụ trưởng Vụ Trung Đông - châu Phi - Mỹ La tinh (Ban Đối ngoại Trung ương) Vũ Trung Mỹ cho biết, mối quan hệ giữa Việt Nam và Cuba như lời của Lãnh tụ Fidel Castro: “Không có tiền lệ trong quan hệ quốc tế”, không ngừng được vun đắp, phát triển trên tất cả các mặt với nhiều thành tựu to lớn, thể hiện tình cảm, lập trường cách mạng kiên định, thuỷ chung của Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước, đóng góp vào sự nghiệp cách mạng và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở mỗi nước.
Khi Việt Nam tiến hành cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, Đảng, Nhà nước và nhân dân Cuba đã dành sự giúp đỡ chí tình, chí nghĩa cho Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam. Sự kiện minh chứng cho tình cảm đoàn kết của hai Đảng, hai nước chính là chuyến thăm của Lãnh tụ Fidel Castro, vị nguyên thủ nước ngoài đầu tiên và duy nhất tới vùng “đất lửa” Quảng Trị vào tháng 9/1973. Chuyến thăm đã trở thành nguồn cổ vũ vô cùng to lớn cho quân và dân Việt Nam nỗ lực và quyết tâm hơn nữa để hoàn thành công cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Cũng trong giai đoạn này, Đảng, Nhà nước và nhân dân Cuba đã dành cho Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam sự ủng hộ, giúp đỡ quý báu, hiệu quả thông qua việc giúp đào tạo nguồn nhân lực, viện trợ đường, thuốc men, phương tiện y tế, vật tư, thiết bị, các công trình ở miền Bắc Việt Nam, nâng cấp tuyến đường Trường Sơn và các tuyến đường ở khu vực Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế, phục vụ công tác vận chuyển vũ khí, khí tài hạng nặng vào chiến trường miền Nam.
Khi hai nước cùng tập trung cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Cuba tiếp tục giúp đỡ Việt Nam trên mọi lĩnh vực, duy trì hợp tác giúp đỡ Việt Nam về khoa học-công nghệ; viện trợ xây dựng các cơ sở sản xuất, cung cấp các giống, cây trồng, vật nuôi, tham gia thẩm định nhiều công trình xây dựng, phát triển ở Việt Nam…
Trại bò giống Ba Vì (Hà Nội) - một trong 5 công trình kinh tế-xã hội hiện đại được Cuba tặng Việt Nam năm 1973, sau chuyến thăm của Lãnh tụ Cuba Fidel Castro. Ảnh: TTXVN
Khi Việt Nam tiến hành công cuộc đổi mới và Cuba bước vào thời kỳ đặc biệt, giai đoạn khó khăn nhất của Cách mạng Cuba, sự giúp đỡ, ủng hộ của Việt Nam dành cho Cuba đã thể hiện tình đoàn kết, hữu nghị trước sau như một đối với sự nghiệp cách mạng chính nghĩa của nhân dân Cuba. Việt Nam đã đẩy mạnh hợp tác giúp Cuba từng bước tự chủ, bảo đảm an ninh lương thực thông qua các dự án hỗ trợ sản xuất lúa gạo như Dự án lúa gạo hộ gia đình, Chương trình hợp tác phát triển sản xuất lương thực giai đoạn 2010-2015, giai đoạn 2019-2022 …
Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 bùng phát và diễn biến phức tạp trên thế giới, trong đó có hai quốc gia Việt Nam và Cuba, nhân dân Việt Nam đã ủng hộ vật chất gồm trang thiết bị y tế thiết yếu, tiền mặt phục vụ công tác phòng, chống COVID-19 tại Cuba. Đất nước anh em Cuba cũng cử đoàn bác sỹ có nhiều kinh nghiệm chống dịch sang hỗ trợ nhân lực y tế cho Việt Nam.
Ông Vũ Trung Mỹ cho rằng trước tình hình thế giới biến chuyển nhanh chóng, khó lường, việc củng cố, tăng cường hơn nữa quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa hai Đảng, hai nước là phù hợp với đòi hỏi của thực tiễn cách mạng ở mỗi nước, đáp ứng nguyện vọng, lợi ích thiết yếu của hai dân tộc và của nhân dân các nước đang đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước mình.
Thời gian tới, để tiếp tục đẩy mạnh quan hệ song phương, trong đó, quan hệ giữa hai Đảng đóng vai trò định hướng quan trọng; tiếp tục hợp tác chặt chẽ về quốc phòng, an ninh, đối ngoại; đẩy mạnh, nâng cao hơn nữa hiệu quả hợp tác kinh tế, tập trung khai thác hiệu quả Hiệp định Thương mại Việt Nam - Cuba đã có hiệu lực từ ngày 1/4/2020. Cùng với đó, hai bên sẽ đẩy mạnh hơn nữa giao lưu nhân dân, đặc biệt tăng cường hiểu biết của thế hệ trẻ về mối tình thân giữa hai dân tộc, vốn được bao thế hệ cha ông vun đắp, phát triển.
Tiếp nối truyền thống của hai dân tộc
Thế hệ trẻ hai nước được coi là chiếc cầu nối dài quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam-Cuba. Do đó, công tác giáo dục thanh thiếu nhi về mối quan hệ này được Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm.
Anh Nguyễn Hải Minh, Trưởng ban Ban Quốc tế, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, cho biết, xác định công tác giáo dục mối quan hệ truyền thống hữu nghị đặc biệt Việt Nam-Cuba cho thanh thiếu nhi hai nước trong giai đoạn hiện nay là hết sức quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp, khó lường và các thế lực thù địch không ngừng chống phá nhằm tác động tới mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản hai nước đã tăng cường các hoạt động giáo dục cho thanh thiếu nhi, đặc biệt vào dịp hai nước kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (2/12/1960 - 2/12/2020).
Theo đó, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã chỉ đạo các tỉnh đoàn, thành đoàn tổ chức Cuộc thi trực tuyến tìm hiểu về mối quan hệ Việt Nam-Cuba cho đoàn viên, thanh niên; tổ chức các hoạt động giáo dục về những vị lãnh tụ của Việt Nam Cuba, đặc biệt nhân dịp kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-2020) và 125 năm ngày mất Lãnh tụ Cuba José Martí (19/5/1895-2020).
Ngày 6/11/2020, Trung ương Đoàn đã phối hợp với Hội Hữu nghị Việt Nam-Cuba tổ chức buổi báo cáo chuyên đề về Cuba cho cán bộ Trung ương Đoàn và hoạt động đoàn kết với nhân dân Cuba anh em. Ngày 17/11/2020 vừa qua, Lễ trao giải cuộc thi vẽ tranh “Việt Nam - Cuba thắm tình đoàn kết” cho thiếu nhi Việt Nam đã được tổ chức. Cuộc thi đã nhận được hơn 1 triệu bức tranh thể hiện tình cảm, ước vọng, mong muốn của thiếu nhi mọi miền Tổ quốc Việt Nam dành cho thiếu nhi và nhân dân Cuba.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì lễ đón Đại tướng Raul Castro Ruz, Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cuba thăm hữu nghị chính thức Việt Nam từ ngày 7 - 10/7/2012. Ảnh: Trí Dũng/TTXVN
Theo anh Nguyễn Hải Minh, nhằm làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa tổ chức Đoàn hai nước, mang lại lợi ích thiết thực cho thanh thiếu nhi hai nước, thời gian tới, Đoàn Thanh niên cộng sản hai nước dự kiến mở rộng hợp tác trên một số lĩnh vực mà hai bên có thế mạnh như: trao đổi kinh nghiệm về công tác thúc đẩy thanh niên tham gia phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới; kinh nghiệm về sự tham gia của thanh niên trong lĩnh vực công nghệ sinh học, dược phẩm, du lịch; hỗ trợ nhau trong công tác báo chí, giao lưu phóng viên trẻ, thầy thuốc trẻ; khuyến khích giao lưu hợp tác giữa các tỉnh đoàn, thành đoàn hai nước; hỗ trợ lưu học sinh tại mỗi nước, định kỳ tổ chức gặp gỡ, giao lưu văn hóa, thể thao, cho lưu học sinh.
Anh Nguyễn Hải Minh tin tưởng, dù điều kiện địa lý xa xôi, nguồn lực hạn chế thì tuổi trẻ hai nước, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và Đoàn Thanh niên Cộng sản Cuba vẫn quyết tâm giữ gìn, phát triển bền vững mối quan hệ Việt Nam-Cuba, mối quan hệ hữu nghị đặc biệt sẽ tiếp tục được hai Đảng, hai nước gìn giữ, bảo vệ, vun đắp và truyền tiếp cho các thế hệ mai sau.