Phó chi cục trưởng Chi cục Hải quan Móng Cái Đoàn Thế Thăng nhận định, lợi dụng địa hình đường biên giới trải dài, sát khu dân cư có nhiều đường mòn, lối mở tự phát, các đối tượng buôn lậu thuê cửu vạn mang vác hàng qua biên giới rồi dùng xe máy vận chuyển hàng hóa nhập lậu vào các khu vực chợ, bến xe, trung tâm thương mại để tập kết. Sau đó, chờ cơ hồi vận chuyển sâu vào nội địa tiêu thụ.
Ông Thăng cho biết thêm, các đối tượng buôn lậu thường sử dụng các phương tiện gia cố hầm, vách tinh vi để cất giấu, vận chuyển hàng nhập lậu, hàng cấm. Các phương tiện mô tô cải tạo có phân khối lớn, có tính cơ động cao để chở hàng lậu và dễ dàng tẩu thoát khi gặp lực lượng chức năng. Trên tuyến biển, các đầu nậu thường sử dụng các phương tiện công suất lớn, được trang bị hệ thống thông tin liên lạc hiện đại, lợi dụng đêm tối, sóng to để vận chuyển hàng lậu từ cảng Trúc Sơn, Vạn Mỹ (Trung Quốc) về Trà Cổ (Móng Cái), rồi tiếp tục đưa sâu vào nội địa tiêu thụ. Còn ở trong khu vực cửa khẩu, các đối tượng lợi dụng chính sách đối với cư dân biên giới để thuê mướn mang vác hàng hóa cho các đầu nậu.
Địa bàn thành phố vùng biên Móng Cái cứ vào cuối năm và dịp Tết Nguyên đán luôn là thời gian mà hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá, buôn bán hàng giả, gian lận thương mại diễn biến phức tạp. Móng Cái có đường biên giới kéo dài, có cửa khẩu quốc tế, các cửa khẩu tiểu ngạch, 15 điểm kiểm tra hàng hoá xuất khẩu, nhiều kho bãi, 16 cảng và bến thuỷ nội địa. Đây là điều kiện thuận lợi để thành phố phát triển kinh tế - xã hội nhưng cũng là địa bàn các loại tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả lợi dụng để hoạt động.
Nhờ có sự ra quân đồng loạt nên 11 tháng năm 2016, Hải quan Quảng Ninh đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 342 vụ, trị giá trên 16 tỷ đồng (giảm 6,5% về số vụ và tăng 7,1% về trị giá so với cùng kỳ năm trước). Ri êng trong tháng 11/2016, lực lượng chống buôn lậu Hải quan Quảng Ninh đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 17 vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa; trị giá tang vật trên 501 triệu đồng, giảm 57% về số vụ và 58% về trị giá so với cùng kỳ năm trước.
Ở vùng biên Móng Cái, càng về cuối năm lực lượng chức năng càng phát phát hiện nhiều vụ buôn lậu có quy mô lớn. Như ngày 25/11, lực lượng chức năng bắt vụ vận chuyển 800 áo các loại do nước ngoài sản xuất. Ngày 5/11, Trạm kiểm soát liên hợp Km15 - Bến tàu Dân Tiến phối hợp Công an tỉnh Quảng Ninh bắt giữ 1 vụ mua bán, vận chuyển trái phép động vật hoang dã (149 cá thể tê tê, 105 cá thể rùa, 172 kg vẩy tê tê). Cùng ngày 5/11, Đội Kiểm soát hải quan số 2 kiểm tra, phát hiện tàu QN-1221 vận chuyển hơn 80 tấn than 7C, trị giá gần 49 triệu đồng…
Theo đánh giá của lực lượng phòng chống buôn lậu, trong tháng 11/2016, nổi lên hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép động vật hoang dã, sản phẩm của động vật hoang dã và than. Bên cạnh đó, do nhu cầu một số mặt hàng tiêu dùng dịp Tết Dương lịch 2017 (quần áo, điện gia dụng, thực phẩm, đồ chơi trẻ em…) tăng nhẹ nên các đối tượng vẫn lợi dụng thời cơ để vận chuyển nhỏ lẻ về Việt Nam. Cuối năm, các mặt hàng lậu trọng điểm là pháo nổ, thuốc lá điếu, rượu ngoại, bánh kẹo, hàng làm giả sản phẩm có thương hiệu, thực phẩm, gia súc, gia cầm, thủy hải sản, điện thoại di động, mỹ phẩm, đồ chơi bạo lực trẻ em, than, khoáng sản, xăng, dầu... có khả năng gia tăng.
Cục Hải quan Quảng Ninh cho biết, trong những tháng cuối năm 2016, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới có chiều hướng giảm do nhu cầu tiêu dùng trong nước đối với hàng Trung Quốc không cao và người dân tin tưởng vào hàng hóa sản xuất trong nước. Tuy nhiên, vẫn luôn tiềm ẩn nguy cơ gia tăng trở lại với phương thức thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn nhằm trốn tránh sự kiểm tra, kiểm soát đấu tranh ngăn chặn của các lực lượng chức năng.
Cùng nhận định này, Trung tá Lê Văn Tú, Chính trị viên Đồn biên phòng cửa khẩu Móng Cái nhận định, việc buôn lậu từ nay đến cuối năm sẽ giảm nhiệt do khách quan phía Trung Quốc thiết lập hàng rào biên giới và chủ quan do các lực lượng chức năng chống lậu của Việt Nam đồng loạt ra quân phòng chống buôn lậu. Nhưng, toàn lực lượng không chủ quan, bám sát địa bàn quyết tâm phòng chống buôn lậu hiệu quả, từ đầu năm đến nay, đơn vị đã bắt được 4 vụ buôn lậu vũ khí và 17 vụ buôn bán ma túy.
Ngày 17/11, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Kế hoạch số 103/KH-BCĐ389 về thực hiện cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả những tháng cuối năm 2016 và dịp Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017. Trong đó, yêu cầu các sở, ngành, địa phương triển khai đồng bộ các biện pháp kiểm soát tốt tình hình buôn lậu trên các tuyến, địa bàn trọng điểm; tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, phát hiện các đường dây, ổ nhóm. Đồng thời, phát hiện những sơ hở, thiếu sót, bất cập trong hệ thống pháp luật để đề xuất các biện pháp khắc phục, đảm bảo cho công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đạt hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Hiện, cơ quan Hải quan tăng cường công tác thu thập thông tin, nắm bắt địa bàn, đối tượng trọng điểm để làm tốt vai trò cơ quan tham mưu, chỉ đạo về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; tăng cường hoạt động kiểm soát hải quan trên Hệ thống thông quan điện tử VNASS/VCIS nhằm hạn chế tối đa hoạt động lợi dụng việc thông quan điện tử để buôn lậu, gian lận thương mại, trốn thuế…