Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Trịnh Hải.
Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường, TT 81 quy định quản lý rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan, có nhiều điểm mới quan trọng mang lại lợi ích cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu (XNK). "Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Tổng cục Hải quan đã tham mưu trình Bộ Tài chính ký ban hành TT 81 quy định quản lý rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan, với nhiều điểm mới quan trọng sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho cả hải quan và doanh nghiệp so với các quy định trước đây...", ông Hoàng Việt Cường nói.
Đánh giá cao nỗ lực của hải quan, ông Bradley Bessire - Phó Giám đốc Quốc gia Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID Việt Nam) cho rằng, TT 81 là văn bản quy phạm pháp luật đầu tiên quy định về quản lý rủi ro tại Việt Nam. Việc áp dụng quản lý rủi ro trong nghiệp vụ hải quan sẽ không chỉ bảo đảm an ninh thương mại và tạo thuận lợi thương mại, từ đó tạo môi trường thương mại và đầu tư hấp dẫn hơn, dễ dự đoán hơn, mà còn cho phép Tổng cục Hải quan tập trung nguồn lực của mình vào những lô hàng có rủi ro cao.
“Việc khuyến khích doanh nghiệp tuân thủ tự nguyện là rất quan trọng để thúc đẩy an ninh và vị thế của thương mại Việt Nam trên toàn cầu. USAID sẽ hỗ trợ Tổng cục Hải quan xây dựng một chương trình mới về hỗ trợ doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật để đưa các nội dung TT 81 đi vào cuộc sống…”, ông Bradley Bessire nói.
Theo đại diện Tổng cục Hải quan, điểm mới quan trọng nhất của TT 81 là bổ sung thêm đối tượng đánh giá tuân thủ pháp luật, cũng như đánh giá mức độ tuân thủ đối với người khai hải quan. Trước đây, tại Quyết định 464/QĐ-BTC (ngày 29/6/2015) của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định quản lý rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan, đối tượng điều chỉnh chỉ là doanh nghiệp hoạt động XNK, quá cảnh.
Điểm mới nữa là một số tiêu chí đánh giá doanh nghiệp trước đây ở chế độ mật, nay theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, đã được cơ quan hải quan công khai. Cụ thể là tiêu chí phân loại mức độ tuân thủ, mức độ rủi ro người khai hải quan và kết quả phân loại mức độ tuân thủ của người khai hải quan (trước đây thuộc chế độ mật) để doanh nghiệp nắm và thực hiện, tránh được sai sót, vi phạm trong quá trình làm thủ tục hải quan.
Việc công khai minh bạch tiêu chí của cơ quan hải quan giúp cho doanh nghiệp nắm bắt, tránh được sai sót trong quá trình hoạt động hải quan, qua đó, tùy theo mức độ tuân thủ sẽ được cơ quan hải quan đưa ra ưu đãi trong quá trình làm thủ tục hải quan. Doanh nghiệp tuân thủ pháp luật hải quan sẽ được phân luồng xanh (thông quan ngay hàng hóa), luồng vàng (kiểm tra hồ sơ và thực tế hàng hóa, phát sinh chi phí), luồng đỏ (kiểm tra thực tế hàng hóa, phát sinh chi phí).
Theo bà Nguyễn Phương Thảo - Trưởng ban Môi trưởng kinh doanh và năng lực cạnh tranh, Viện Quản lý kinh tế trung ương (CIEM), Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho rằng hải quan là ngành đầu tiên áp dụng nguyên tắc quản lý hiện đại bằng phương pháp quản lý rủi ro (QLRR), quản lý tuân thủ trong hoạt động XNK.
Sự ra đời của TT 81 thì hoạt động QLRR của hải quan trở nên minh bạch hơn. Doanh nghiệp sẽ chú tâm hơn vào việc tìm hiểu pháp luật hải quan để được hưởng lợi. Bên cạnh đó những cải cách của hải quan cũng sẽ tạo ra thông lệ tốt để các bộ, ngành có những cải cách về thủ tục hành chính. Ngoài ra, TT 81 cũng giúp cho tính tuân thủ các quy định XNK của cán bộ công chức hải quan trong quá trình thực thi tốt hơn khi có sự giám sát trở lại của DN, thông qua các tiêu chí rõ ràng.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Trần Đức Nghĩa - Giám đốc Công ty Delta Internatinonal cho hay: Khi doanh nghiệp nắm được tiêu chí tuân thủ hải quan và thực hiện tốt quy định này của cơ quan hải quan thì sẽ được hưởng lợi khi được phân vào luồng xanh giúp tiết giảm được thời gian, chi phí, nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp. "Doanh nghiệp chúng tôi 1 năm thực hiện khoảng hơn 35.000 tờ khai XNK nên việc thực hiện TT 81 một cách có hiệu quả để nhận được ưu đãi về hải quan là điều mà doanh nghiệp hướng tới", ông Trần Đức Nghĩa nói.