Trụ sở Ngân hàng trung ương Nhật Bản tại thủ đô Tokyo. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Những bình luận này có thể củng cố thêm kỳ vọng của thị trường rằng BoJ sẽ nối lại chu kỳ tăng lãi suất vào cuối năm nay, vốn đã bị tạm dừng do lo ngại về tác động từ thuế quan của Mỹ đối với nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu này.
Phát biểu tại hội nghị thường niên của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) ở Jackson Hole, ông Ueda giải thích rằng trong nhiều thập kỷ, tăng trưởng lương của Nhật Bản vẫn trì trệ do một tâm lý giảm phát đã ăn sâu. Tình trạng đó khiến các doanh nghiệp ngần ngại tăng giá và trả lương.
Tuy nhiên, cú sốc lạm phát toàn cầu sau đại dịch COVID-19 đã đóng vai trò như một "cú huých" từ bên ngoài, giúp Nhật Bản phá vỡ vòng xoáy giảm phát này. Giờ đây, lương đang trên đà tăng và tình trạng thiếu hụt lao động đã trở thành một trong những vấn đề kinh tế cấp bách nhất của Nhật Bản.
Thống đốc Ueda nhấn mạnh một điểm đáng chú ý là đà tăng lương đang lan tỏa từ các tập đoàn lớn sang cả các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ông nhận định trừ khi có một cú sốc lớn về phía cầu, thị trường lao động Nhật Bản dự kiến sẽ tiếp tục thắt chặt và gây áp lực tăng lương.
Thực tế, các cuộc đàm phán lương mùa Xuân hàng năm tại Nhật Bản đã ba năm liên tiếp ghi nhận mức tăng lương cao. Ông Ueda cũng chỉ ra rằng tính linh hoạt của thị trường lao động đã cải thiện, đặc biệt khi thế hệ trẻ tích cực tìm kiếm các công việc có thu nhập tốt hơn và buộc các doanh nghiệp phải tăng lương để cạnh tranh. Ông khẳng định BoJ sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ những diễn biến này để đưa ra các quyết định chính sách tiền tệ phù hợp.
Sau khi chấm dứt chương trình kích thích khổng lồ kéo dài một thập kỷ vào năm ngoái, BoJ đã tăng lãi suất lên 0,5% vào tháng 1/2025 dựa trên nhận định rằng Nhật Bản đang trên đà đạt được mục tiêu lạm phát 2% một cách bền vững. Dù giữ nguyên lãi suất trong tháng 7/2025, BoJ đã nâng dự báo lạm phát và đưa ra một cái nhìn lạc quan hơn về nền kinh tế, qua đó duy trì kỳ vọng về một đợt tăng lãi suất nữa trong năm.
Mặc dù lạm phát tiêu dùng đã vượt mục tiêu của BoJ trong hơn ba năm, ông Ueda vẫn cam kết sẽ thận trọng trong việc tăng lãi suất vì lạm phát cơ bản vẫn chưa đạt 2%. Tuy nhiên, biên bản cuộc họp tháng Bảy của BoJ cho thấy một số thành viên hội đồng quản trị đã bắt đầu lo ngại về các hiệu ứng giá từ lạm phát thực phẩm và tăng trưởng lương, điều có thể đòi hỏi một đợt tăng lãi suất nữa.
Kỳ vọng này cũng được phản ánh trong một cuộc khảo sát của Reuters vào tháng 8/2025. Trong đó, kết quả cho thấy gần 2/3 các nhà kinh tế dự báo BoJ sẽ tăng lãi suất thêm ít nhất 25 điểm cơ bản vào cuối năm nay - một tỷ lệ cao hơn đáng kể so với khảo sát tháng trước.
Kinh tế Nhật Bản trong quý II/2025 tăng trưởng 1% so với cùng kỳ năm ngoái sau khi đã điều chỉnh theo lạm phát, vượt mức tăng 0,4% dự kiến theo khảo sát của hãng tin Reuters và mức tăng 0,6% đã điều chỉnh trong quý I/2025, đánh dấu quý tăng trưởng thứ năm liên tiếp.
Xuất khẩu và đầu tư vốn vững chắc đã thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Nhật Bản trong quý vừa qua, mặc dù chi tiêu tiêu dùng yếu kém tiếp tục kìm hãm tăng trưởng. Đầu tư vốn tăng 1,3% so với quý trước, đánh dấu quý tăng thứ năm liên tiếp, trong khi xuất khẩu tăng 2% và nhập khẩu, vốn ảnh hưởng đến Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), tăng 0,6%. Trong số các yếu tố quan trọng khác, tiêu dùng tư nhân, chiếm hơn một nửa hoạt động kinh tế, tăng nhẹ 0,2%, khi giá thực phẩm và các nhu yếu phẩm tăng cao làm ảnh hưởng đến tâm lý người tiêu dùng.
So với quý trước, kinh tế Nhật Bản tăng trưởng 0,3% trong quý II/2025, dù chịu những tác động bất lợi do thuế quan của Mỹ. Con số này được so sánh với mức tăng trưởng 0,1% đã điều chỉnh trong quý I/2025 và cao hơn mức tăng 0,1% mà các nhà kinh tế tham gia khảo sát của Reuters dự báo.
Nhật Bản đang phải nỗ lực ứng phó với môi trường thương mại bất ổn trong quý II/2025, khi nước này chỉ đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ vào ngày 23/7. Theo thỏa thuận, Nhật Bản phải chịu mức thuế chung 15% đối với tất cả hàng xuất khẩu sang Mỹ, bao gồm cả ô tô.
Mới đây, Chính phủ Nhật Bản đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế đã điều chỉnh theo lạm phát cho tài khóa 2025 (từ tháng 4/2025 đến hết tháng 3/2026) xuống 0,7% từ mức dự kiến ban đầu là 1,2%, do nguy cơ thuế quan của Mỹ sẽ làm chậm chi tiêu vốn, trong khi lạm phát dai dẳng ảnh hưởng đến tiêu dùng.
Dù vẫn cao hơn ước tính 0,5% của khu vực tư nhân, dự báo mới này phản ánh những lo ngại cho rằng thuế quan của Mỹ sẽ khiến các công ty Nhật Bản thận trọng hơn trong việc chi tiêu đầu tư cũng như làm giảm xuất khẩu - vốn đều là động lực chính của tăng trưởng kinh tế Nhật Bản.
Do tác động từ thuế quan của Mỹ, xuất khẩu của Nhật Bản trong tháng 7/2025 giảm mạnh nhất trong hơn bốn năm. Trong tháng 7/2025, xuất khẩu của Nhật Bản giảm 2,6% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó xuất khẩu sang Mỹ giảm 10,1%.
Xuất khẩu ô tô của Nhật Bản, gồm xe con, xe buýt và xe tải, sang nền kinh tế lớn nhất thế giới giảm mạnh 28,4%, trong khi xuất khẩu phụ tùng ô tô giảm 17,4%. Ngành công nghiệp ô tô của Nhật Bản, bao gồm tập đoàn lớn như Toyota và Honda, chiếm khoảng 8% số việc làm ở nước này.