Chia sẻ về vấn đề nhập khẩu đậu nành, ông Bùi Tiến Toàn, Trưởng phòng Kinh doanh, Công ty trách nhiệm hữu hạn Linh Long cho biết, doanh nghiệp hiện có nhiều lựa chọn trong việc nhập khẩu đậu nành, nhất là từ Hoa Kỳ và Canada. Việc nhập khẩu thuận lợi do đậu nành Canada đảm bảo về chất lượng, số lượng và doanh nghiệp được hưởng ưu đãi thuế suất bằng 0.
Mỗi năm công ty nhập khoảng từ 18.000 - 20.000 tấn đậu nành để phân phối cho các doanh nghiệp trong nước nhằm chế biến thực phẩm; trong đó, nhập khẩu từ Canada 6.000 tấn và Hoa Kỳ 10.000 - 12.000 tấn. Canada có chất lượng đậu nành tốt hơn nhưng giá cao hơn nên việc nhập khẩu sẽ căn cứ vào biến động giá của các thị trường. Một trong những mong muốn của doanh nghiệp là đảm bảo ổn định giá cả thị trường của đậu nành Canada, không dao động quá nhanh theo thị trường thế giới để các doanh nghiệp có thể chủ động thực hiện kế hoạch nhập khẩu lâu dài.
Trong khi đó, bà Võ Thị Thúy Diễm, Giám đốc kinh doanh, Công ty Dinh Dưỡng Vàng cho biết, công ty đang nhập khẩu đậu nành với sản lượng 500 tấn/tháng, tỷ lệ đậu nành nhập từ Hoa Kỳ và Canada là 7/3. Hiện nay, thuế suất nhập khẩu bằng 0 tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, tuy nhiên doanh nghiệp vẫn còn khó khăn do chính sách kiểm dịch thực vật luôn có sự thay đổi bất ngờ khiến doanh nghiệp ở vào thế bị động. Bên cạnh đó, một số chứng từ, giấy tờ kiểm dịch thực vật mà doanh nghiệp Việt Nam cần để được nhập khẩu thì bên doanh nghiệp xuất khẩu lại chậm cung cấp vì cho đó là những vấn đề không quan trọng.
Theo bà Võ Thị Thúy Diễm, doanh nghiệp nhập khẩu đậu nành cần sự ổn định về chính sách nhập khẩu cũng như sự giải quyết nhanh chóng các giấy tờ của bên doanh nghiệp xuất khẩu ở Canada để duy trì và phát triển thị trường xuất nhập khẩu đậu nành giữa hai nước.
Ông Andrew Jones, thành viên Hiệp hội Đậu nành Canada chia sẻ: Bên cạnh việc thực hiện các giải pháp để nâng cao năng suất, chất lượng đậu nành thì hiệp hội đang tích cực vận động các chính sách thương mại và thị trường, nhất là các thị trường lớn như Nhật Bản, Trung Quốc, Malaysia, Việt Nam nhằm thúc đẩy phát triển ngành đậu nành Canada. Việc vận động chính sách được thực hiện bằng những tương tác trực tiếp với các bộ, nhành, nhất là bộ nông nghiệp và thực phẩm về các chính sách, tiếp cận và mở rộng thị trường.
Là người trực tiếp trồng đậu nành, ông Jeff Barlow, chủ trang trại Barlow Famers, thành viên Hiệp hội Đậu nành Canada cho biết: Một trong những yếu tố khiến cho đậu nành Canada đạt chất lượng và xuất khẩu cho nhiều thị trường trên thế giới là thành quả của áp dụng khoa học công nghệ. Tất cả diện tích trồng đậu nành ở trang trại được quan sát từ vệ tinh, kịp thời phát hiện những khu vực bất thường để kịp thời xử lý. Tất cả quá trình sản xuất đều thực hiện bằng công nghệ tự động, sử dụng hệ thống dữ liệu big data để thực hiện quá trình sản xuất cũng như phân tích các vấn đề liên quan.
Ông Chris Forbes, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Thực phẩm Canada cho biết, Canada đang thực hiện kiểm định thực vật cùng với những chứng nhận về chất lượng, xuất xứ để phát triển ngành đậu nành theo hướng mới, đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu. Canada hiện trên 130 giống đậu nành, diện tích trồng đậu nành trên 3,1 triệu mẫu với năng suất hơn 7 triệu tấn/năm. Đậu nành Canada hiện có thị trường xuất khẩu ở 71 quốc gia dùng để sản xuất thực phẩm, ép dầu và chế biến thức ăn gia súc.
Ông Chris Forbes nhận định, Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực tại Canada từ 30/12/2018 và tại Việt Nam từ 14/1/2019 sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng giao thương giữa hai nước. Sau khi hiệp định hoàn tất lộ trình cắt giảm thuế, 94% sản phẩm nông nghiệp và thực phẩm của Canada sẽ có lợi thế trong việc xuất khẩu đến Việt Nam nhất là các mặt hàng thủy hải sản, thịt bò, trái cây, lúa mì, đậu nành và thực phẩm chế biến.
Theo số liệu của Hiệp hội Đậu nành Canada, năm 2017, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia về nhập khẩu đậu nành Canada, đạt 70 triệu đôla Canada, sản lượng đạt 123.000 tấn, tăng gấp đôi so với năm 2012. Với những hoạt động thúc đẩy thương mại đang thực hiện, nhất là đối với ngành đậu nành, trong tương lại, Việt Nam có khả năng trở thành một trong những quốc gia đứng đầu về nhập khẩu đậu nành Canada.