Tuy vậy, diễn biến của thị trường chứng khoán cũng như đồng CNY của Trung Quốc trong tháng 9/2018 lại không quá tiêu cực khi mà cả chỉ số Shanghai Composite Index và đồng CNY đều đi ngang. Đây là thông tin trong Báo cáo dòng vốn Toàn cầu do Công ty Cổ phần Chứng khoán Sài Gòn (SSI) công bố ngày 24/9.
Nhân viên ngân hàng kiểm tiền giấy mệnh giá 100 Nhân dân tệ mới của Trung Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN
Đáng chú ý hơn là dòng vốn vào (inflow) các quỹ đầu tư cổ phiếu của Trung Quốc được duy trì gần như liên tục kể từ khi nổ ra chiến tranh thương mại.
Trong 13 tuần kể từ giữa tháng 6 đến nay, chỉ có 2 tuần các quỹ này có dòng vốn chảy ra (outflow) và giá trị outflow cũng rất nhỏ. Về tính thời điểm, tuần ngay sau khi Mỹ áp thuế đợt 1 vào tháng 6 và đe dọa áp thuế đợt 2 trong tháng 9, inflow lại tăng mạnh lên trên 1 tỷ USD, gấp nhiều lần những tuần liền trước.
Theo đại diện SSI, dù xuất phát từ nguyên nhân gì, sự ổn định của dòng vốn cũng giúp ổn định dự trữ ngoại hối và đồng CNY. Trong 3 tháng qua, dự trữ ngoại hối của Trung Quốc luôn đi ngang và đứng trên 3 nghìn tỷ USD. Điều này, rất khác biệt với giai đoạn 2015 khi đồng CNY mất giá đã kéo theo làn sóng rút vốn ồ ạt và làm giảm nhanh dự trữ ngoại hối.
Những biện pháp mà Trung Quốc áp dụng để giữ đồng CNY từ đầu tháng 8 như tăng tỷ lệ dự trữ và đặc biệt là yếu tố phản chu kỳ (CCF) đã phát huy tác dụng. Việc ổn định đồng CNY cũng gặp thuận lợi khi đồng USD dần hạ nhiệt sau khi đã tăng mạnh vào đầu tháng 8 do căng thẳng Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ.
Như vậy, đang có nhiều nhân tố hỗ trợ cho sự ổn định của đồng CNY và điều này là rất quan trọng với Việt Nam. Tỷ giá VND trong thời gian qua đã gặp nhiều áp lực từ việc đồng CNY mất giá. Khi đồng CNY được kiểm soát chặt, áp lực lên đồng VND cũng sẽ giảm. Kết hợp với các thông tin từ xuất siêu hay dòng vốn mua bán - sáp nhập (M&A) vào Việt Nam trong tháng 8 và tháng 9, đồng VND có cơ hội để lên giá trở lại so với đồng USD.
Thống kê giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài tại các thị trường trong khu vực cho thấy, một điểm tương đồng rất rõ là các nhà đầu tư nước ngoài mua ròng trong tháng 1 và chuyển sang bán ròng kể từ tháng 2.
Việc bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài tại các thị trường đã xuất hiện trước khi outflow trở nên rõ rệt trong tháng 4 chỉ rõ không phải do đồng USD lên giá vào tháng 4 hay chiến tranh thương mại trong tháng 6, mà cú giảm sâu của thị trường chứng khoán Mỹ vào đầu tháng 2 sau báo cáo việc làm khả quan (làm tăng khả năng FED nâng lãi suất) đã là khởi đầu cho xu hướng bán ròng và rút vốn khỏi các thị trường mới nổi.
Xu hướng mua, bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài đã có ảnh hưởng đến xu hướng của thị trường chứng khoán với tất cả chỉ số chứng khoán đạt đỉnh vào tháng 1 và bắt đầu giảm dần từ tháng 2. Đặc biệt, sau những tháng đầu bán ròng mạnh, tốc độ bán ròng ở một số thị trường như Indonesia và Hàn Quốc đã giảm bớt nhưng xu hướng chung của các chỉ số chứng khoán vẫn là đi ngang.
Như vậy có thể thấy, dù các thị trường có những nền tảng cơ bản riêng, tất cả đều bị ảnh hưởng bởi giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài và rộng hơn là xu hướng dòng vốn trên toàn cầu.
Với 5 lý do khiến thị trường mới nổi khó trở nên hấp dẫn dưới đây, các thị trường chứng khoán trong khu vực nhiều khả năng sẽ duy trì ở xu hướng đi ngang như hiện tại. Khi tác động của chiến tranh thương mại lên tăng trưởng của Trung Quốc cũng như toàn cầu rõ hơn vào quý 4 và xu hướng đi ngang cũng có thể là thách thức.