Bước vào vòng đấu loại trực tiếp, World Cup 2014 đã trượt khỏi các tiêu chuẩn để đánh giá một mùa giải hấp dẫn, khác xa so với những gì thể hiện ở vòng bảng.
Cũng giống như đoạn kết của một bộ phim, một kỳ World Cup có hấp dẫn hay không được đánh giá ở giai đoạn cuối. Thế nhưng sau 2 vòng đấu đầu tiên của vòng loại trực tiếp, đã có những điều bị tuột dần khỏi cột mốc.
Từ Euro 2000 tới nay, các giải bóng đá thế giới đều có những mẫu số chung là càng nhạt dần ở những cái kết. Đấy là nói về cách đá chứ không phải là ở tên tuổi các đội bóng. Sự tính toán quá chặt chẽ đã làm mất hẳn tính thăng hoa, cảm hứng của bóng đá. Đơn cử ở World Cup 2002 và Euro 2012 là những giải đấu có vòng đấu bảng vô cùng rực rỡ nhưng vòng đấu loại trực tiếp thì không được như thế. Ba kỳ World Cup gần đây vào các năm 2002, 2006, 2010 có một kịch bản chung là khá tẻ nhạt so với những vòng chung kết World Cup trước đó.
Vòng đấu bảng chiếm tới ¾ số lượng các trận đấu của một mùa giải. Tổng số các trận đấu ở vòng bảng là 48 trận so với tổng số 64 trận của toàn World Cup. Nhưng xét về độ quan trọng thì ¼ số trận đấu cuối nắm quyền quyết định, giống như cách một cuộc kinh doanh có thành công hay không dựa hoàn toàn vào kết quả cuối cùng.
Ví như ở World Cup 1982 tại Tây Ban Nha, sự hấp dẫn kéo dài cho tới tận những phút đấu cuối cùng. Trong đó, trận bán kết giữa Pháp và Tây Đức được xem là trận đấu mang lại nhiều cảm xúc nhất trong lịch sử bóng đá thế giới bởi những kịch tính xảy ra. Kết thúc hiệp 1, Pháp dưới sự dẫn dắt của đội trưởng tài hoa Michel Platini đã dẫn trước tới 3-1. Nhưng rồi thứ vũ khí vô cùng lợi hại của người Đức, ý chí người Đức đã giúp họ gỡ hòa 3-3 và cuối cùng chiến thắng cả ở những loạt thi đấu luân lưu cân não.
Ngay trước loạt trận đấu loại trực tiếp diễn ra, World Cup 2014 được xem là ứng cử viên cho một giải đấu hấp dẫn nhất kể từ năm 1982 trở lại đây. Nhưng số lượng bàn thắng quá ít trong một thế trận chắc chắn của các đội bóng kéo lùi số lượng bàn thắng của giải đấu về mức thấp nhất trong các mùa giải gần đây. Trong 4 trận đấu cuối cùng, nếu các đội tuyển ghi được 13 bàn thắng thì mới bằng được với kỷ lục số bàn thắng của năm 1998 là 171 bàn. Trong khi đó, trung bình số bàn thắng mỗi trận ở vòng đấu loại trực tiếp của World Cup 2014 đang là 1,92 bàn, thấp gần bằng World Cup 2006 là 1,89 bàn thắng mỗi trận vòng đấu loại trực tiếp. Bóng đá mất đi sự thăng hoa và những kết cục có hậu của những trận đấu rượt đuổi liên tục bằng bàn thắng.
Đương nhiên, nếu chỉ đơn thuần lấy số lượng bàn thắng để đo sức hấp dẫn của một giải đấu là không chính xác nhưng nó phần nào nói lên sự xuất sắc của các đội bóng, sự ngang cơ, giành giật giữa các đội bóng, thậm chí càng nhiều bàn thắng càng cho thấy nhiều những bất ngờ gây sốc, những kết quả khó đoán định.
Một giải đấu hấp dẫn bao gồm những đội bóng lớn và cả những trận đấu lớn. Bốn mùa World Cup được xem là hấp dẫn nhất là các năm 1950, 1954, 1970, 1982 có những yếu tố như thế dựa trên những trận đấu lớn của mùa giải. Mỗi mùa giải đều có ít nhất một trận đấu được xếp vào hàng hấp dẫn nhất lịch sử, như một cuốn sử thi của lịch sử bóng đá. Năm 1950 có trận đội chủ nhà Brazil để thua Uruguay 1-2 trong trận đấu quyết định ngôi vô địch. Năm 1954 có các trận kịch chiến Hungary thắng Uruguay 4-2, Tây Đức thắng Hungary 3-2. Năm 1970 có các trận đấu Tây Đức thắng Anh 3-2, Ý thắng Tây Đức 4-3. Năm 1982, Ý thắng Brazil 3-2 và tiếp đó là trận đấu đã nói ở trên, Đức gỡ hòa Pháp 3-3 và thắng ngược sau loạt đá luân lưu. Có thể dựa trên số lượng bàn thắng để thấy những bữa tiệc bóng đá với rất nhiều bàn thắng mà các cầu thủ lão làng của sân cỏ bày ra cho người hâm mộ thời ấy.
Thay vì những chấn thương, những sai lầm của trọng tài, người hâm mộ muốn xem những bàn thắng như của Dennis Bergkamp năm 1998, trận bán kết năm 1970 có 5 bàn thắng chỉ trong những phút bù giờ.
World Cup Brazil 2014 vẫn chưa kết thúc. Vẫn còn trận tranh vị trí thứ 3 và cả trận chung kết để chờ đợi. Thứ bóng đá cân bằng giữa cả phòng thủ và tấn công, toan tính và cảm hứng, của các ngôi sao và cả những phối hợp đồng đội đường nét luôn được trông đợi sẽ xuất hiện để làm nên một World Cup tiếp tục hấp dẫn.
Lê Sơn