Phát biểu tại buổi lễ ở thành phố Halle kỷ niệm ngày nước Đức thống nhất năm 1990, bà Merkel cho rằng nước Đức một lần nữa có cơ hội để định hình tương lai. Bà Merkel nhấn mạnh: "Chúng ta có thể tranh luận tương lai chính xác sẽ ra sao, nhưng chúng ta biết rằng câu trả lời trong tay chúng ta, đó là chúng ta phải lắng nghe và đối thoại với nhau, dù có khác biệt nhưng trước hết có những điểm chung".
Theo bà Merkel, bài học rút ra sau 31 năm thống nhất đất nước là "chuẩn bị cho những thách thức mới, tìm hiểu những người khác, chấp nhận những khác biệt".
Đây được cho là bài phát biểu quan trọng cuối cùng của bà Merkel trên cương vị Thủ tướng Đức sau thời gian dài lãnh đạo đất nước, với thông điệp gửi tới các đảng phái chính trị đang tìm cách thành lập chính phủ mới tại nước này. Ngay sau khi các đảng đàm phán thành lập được một chính phủ liên minh mới, bà Merkel sẽ rời nhiệm sở sau 16 năm cầm quyền.
Theo kết quả tổng tuyển cử ở Đức diễn ra tuần trước, đảng Dân chủ Xã hội (SPD) giành chiến thắng với 25,7% số phiếu bầu trong khi Liên minh Dân chủ/Xã hội cơ đốc giáo (CDU/CSU) của bà Merkel giành được 24,1% số phiếu. Đây là tỷ lệ ủng hộ thấp nhất mà liên minh này nhận được từ trước tới nay. Trong ngày 3/10, CDU/CSU bắt đầu đàm phán với các đối tác gồm đảng Xanh và đảng Dân chủ Tự do (FDP) để tìm kiếm một thỏa thuận thành lập chính phủ liên minh.
Cũng trong bài phát biểu này, bà Merkel kêu gọi bác bỏ chủ nghĩa cực đoan, đề cập một cuộc tấn công do đối tượng ủng hộ chủ nghĩa quốc xã mới thực hiện ở thành phố Halle cách đây 2 năm. Bà Merkel nhấn mạnh sự đa dạng và khác biệt không phải là mối đe dọa đối với xã hội và đây cũng là điều mà nước Đức nỗ lực chứng minh trong nhiều năm qua.