Ngày 9/7, Cộng hòa Nam Xuđăng đã chính thức tuyên bố độc lập, trở thành quốc gia thứ 54 ở châu Phi và đang chờ được công nhận là thành viên thứ 193 của Liên hợp quốc (LHQ). Nhiều nước trên thế giới đã gửi lời chúc mừng Nam Xuđăng và tuyên bố công nhận nền độc lập của quốc gia trẻ nhất thế giới.
|
Tổng thống Salva Kiir phát biểu tại lễ tuyên bố độc lập của Nam Xuđăng ngày 9/7. Ảnh: AFP/ TTXVN |
Lễ tuyên bố độc lập của Nam Xuđăng được tổ chức tại khu lăng mộ của thủ lĩnh Phong trào giải phóng nhân dân Xuđăng John Garang, với sự tham dự của Tổng Thư ký (TTK) LHQ Ban Ki-moon, Tổng thống Xuđăng Omar Al-Bashir, Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma, cùng đại diện của Liên đoàn Arập (AL), Liên minh châu Phi (AU) và Liên minh châu Âu (EU).
Tại lễ tuyên bố độc lập, Tổng thống Cộng hòa Nam Xuđăng Salva Kiir đã cam kết phấn đấu cho nền hòa bình bền vững của quốc gia trẻ nhất thế giới này, nhất là khu vực biên giới, và ban bố lệnh ân xá cho tất cả các nhóm vũ trang trước đây. Tổng thống Salva Kiir cũng nhắc lại những mục tiêu mà ông quyết tâm thực hiện như chống tham nhũng, duy trì an ninh trật tự, thúc đẩy phát triển kinh tế, nhất là phát triển lĩnh vực nông nghiệp và khai khoáng, cải thiện đời sống nhân dân. Ông Kiir cũng khẳng định, Cộng hòa Nam Xuđăng tôn trọng chủ quyền, lãnh thổ của tất cả các nước trên thế giới được LHQ công nhận.
Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon khẳng định, LHQ và cộng đồng quốc tế sẽ tiếp tục ủng hộ Nam Xuđăng. Trước đó, Hội đồng Bảo an LHQ đã nhất trí thông qua nghị quyết thành lập phái bộ gìn giữ hòa bình mới tại Nam Xuđăng gồm 7.000 nhân viên quân sự, 900 cảnh sát và nhân viên dân sự, với thời hạn ban đầu một năm, nhằm hỗ trợ quốc gia non trẻ này giữ gìn ổn định an ninh trật tự.
|
Người dân vui mừng diễu hành trên đường phố Giuba trong ngày Nam Xuđăng tuyên bố độc lập. Ảnh: AFP/ TTXVN |
Tuy nhiên, LHQ cũng cảnh báo, sự mất ổn định tại nước cộng hòa non trẻ, nghèo đói, bị chiến tranh tàn phá nhưng giàu dầu lửa này có thể gây bất ổn cho toàn khu vực.
Phát biểu tại buổi lễ đánh dấu việc miền Nam Xuđăng chính thức tách khỏi miền Bắc, trở thành một quốc gia độc lập, Tổng thống Cộng hòa Xuđăng Omar Hassan al-Bashir đã chúc mừng Nam Xuđăng, đồng thời kêu gọi thiết lập quan hệ láng giềng tốt giữa hai nước.
Cộng hòa Xuđăng là quốc gia đầu tiên thừa nhận nước Cộng hòa Nam Xuđăng theo đường biên giới ngày 1/1/1956 và theo Hiệp định Hòa bình Toàn diện (CPA) có phân định đường biên giới mà hai bên ký ngày 9/1/2005. Tuy nhiên, hiện các nhà lãnh đạo của hai bên vẫn chưa nhất trí được với nhau về một loạt vấn đề, trong đó có tranh chấp khu vực Abyei nhiều dầu mỏ nằm giữa hai nước và cách thức xử lý nguồn thu nhập từ dầu mỏ, xương sống của cả hai nền kinh tế.
Cũng trong ngày 9/7, tại thủ đô Giuba của Nam Xuđăng, đặc phái viên của Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào - Bộ trưởng nhà ở và xây dựng thành thị nông thôn Khương Vĩ Tân đã ký thông cáo chung với Bộ trưởng Ngoại giao Nam Xuđăng Deng Alor Kol, đánh dấu việc hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao.
|
Nhân dịp Nam Xuđăng chính thức tuyên bố độc lập, ngày 10/7, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã gửi điện mừng đến ngài Salva Kiir Mayardit, Tổng thống Nam Xuđăng. |
Đặc phái viên của Tổng thống Nga Dmitry Medvedev, ông Mikhail Marghelov cùng ngày cũng đã gặp Tổng thống Salva Kiir và chuyển thư riêng của Tổng thống Medvedev, trong đó Nga khẳng định công nhận nền độc lập của Nam Xuđăng và sẵn sàng hợp tác về kinh tế và chính trị với Nam Xuđăng. Nga sẵn sàng tăng cường mối quan hệ hữu nghị và hợp tác cùng có lợi với Nam Xuđăng, trước hết trong các dự án khai thác tài nguyên thiên nhiên, năng lượng, nông nghiệp và giáo dục.
Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng tuyên bố, Oasinhtơn chính thức công nhận CH Nam Xuđăng là một quốc gia độc lập và tự chủ.
Trong thông cáo báo chí ngày 10/7, chính phủ Campuchia cho biết đã công nhận tuyên bố độc lập của Nam Xuđăng và sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với Nam Xuđăng vì một thế giới hòa bình, an ninh và thịnh vượng.
Cùng ngày, Ixraen và Xômali cũng đã công nhận nền độc lập của Nam Xuđăng.
Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB), Robert B. Zoellick đã cam kết, WB sẽ là đối tác giúp Nam Xuđăng thực hiện thập kỷ phát triển. Các ưu tiên của WB là hỗ trợ Nam Xuđăng xây dựng nền tảng của một quốc gia mới, phát triển toàn diện và bền vững, quản lý tốt đất nước, tạo việc làm và nâng cao cuộc sống của con người, xây dựng thể chế tốt để cung cấp cho người dân các dịch vụ cơ bản.
Quang Minh