Chính phủ Syria đã nộp cho Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) một danh sách chi tiết các loại vũ khí hóa học và kế hoạch sơ bộ về lộ trình tiêu hủy số vũ khí này. Trong khi đó, triển vọng tổ chức hội nghị hòa bình Geneva 2 thêm xa vời khi phe đối lập tuyên bố tẩy chay hội nghị.
Trước hạn chót
Theo tuyên bố của OPCW ngày 27/10, bản kế hoạch được Syria nộp từ 24/10, sớm hơn ba ngày so với thời hạn chót 27/10. Văn bản này là cơ sở để xây dựng lộ trình tiêu hủy vũ khí hóa học và cơ sở sản xuất một cách có hệ thống, đầy đủ và có thể xác minh. OPCW sẽ giúp Syria hoàn thành tiêu hủy kho vũ khí hóa học vào giữa năm 2014.
Đặc phái viên Brahimi (trái) gặp Tổng thống Iran Rouhani ngày 27/10 ở Iran. Ảnh: AFP/TTXVN |
Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa có quyết định về địa điểm và cách thức tiêu hủy vũ khí hóa học của Syria. 41 nước thành viên OPCW sẽ xem xét bản kế hoạch mà Syria nộp vào ngày 15/11 tới.
Trong tháng 10, OPCW đã phái thêm nhiều thanh sát viên tới Syria và họ đã kiểm tra phần lớn trong số 23 khu vực mà Syria cho biết có vũ khí hóa học. Các thanh sát viên cũng đã giám sát quá trình phá hủy máy móc dùng để trộn hóa chất và bơm chất độc vào đầu đạn. Ngoài ra, vào ngày 1/11, sẽ có thêm thanh sát viên của tổ chức này tới Syria để đẩy nhanh tiến độ công việc.
Ước tính Syria có khoảng 1.000 tấn vũ khí hóa học gồm hơi mù tạc và khí độc thần kinh sarin.
Long đong triển vọng Geneva 2
Trong khi chính quyền Syria hợp tác đầy đủ về vấn đề vũ khí hóa học và cộng đồng quốc tế đang nỗ lực để Geneva 2 có thể diễn ra vào tháng 11 tới, thì phe đối lập lại đang tìm cách tẩy chay hội nghị này.
Ahmed Eissa al - Sheikh, chỉ huy lữ đoàn Suqour al - Sham – một nhóm đối lập Syria, nói trong một tuyên bố chung hôm 26/10 rằng 19 nhóm đối lập đã từ chối tham dự Geneva 2. Tuyên bố có đoạn: Tham gia hội nghị quốc tế về Syria sẽ không phải là lựa chọn của người dân Syria và Geneva 2 sẽ lại một âm mưu nữa nhằm chấm dứt cuộc cách mạng. Những ai tham gia hội nghị sẽ bị coi là mưu phản và đối mặt với trừng phạt.
Phản ứng sau tuyên bố của 19 nhóm trên, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 28/10 đã bình luận trên truyền hình rằng lời đe dọa của những kẻ cực đoan, tổ chức khủng bố nhằm vào những người có đủ can đảm tham gia Geneva 2 là “thái quá”.
Trong khi đó, dưới sức ép của phương Tây, Liên minh Dân tộc của phe đối lập dự định họp ngày 9/11 để quyết định xem có tham gia Geneva 2 hay không. Tuy nhiên, liên minh này đã nhiều lần khẳng định rằng sẽ chỉ tham gia nếu có đảm bảo Tổng thống Syria Bashar al - Assad sẽ từ chức.
Tuyên bố của 19 nhóm đối lập được đưa ra trong bối cảnh đặc phái viên về Syria của Liên hợp quốc và Liên đoàn Arập Lakhdar Brahimi đang có mặt ở Syria ngày 28/10 trong chuyến công du khu vực. Ngày trước đó, Tổng thống Iran Hassan Rouhani, đồng minh chủ chốt của Syria, đã nói với ông Brahimi rằng giải pháp cho cuộc khủng hoảng Syria là trục xuất các nhóm khủng bố ra khỏi nước này.
Thùy Dương