Đây là ước tính do các nhà khoa học thuộc Viện Đo lường và đánh giá y tế tại Đại học Washington (Mỹ) đưa ra trong nghiên cứu đầu tiên về số ca tử vong do COVID-19 trên toàn cầu.
Nhân viên y tế điều trị cho bệnh nhân COVID-19 tại bệnh viện ở Paris, Pháp. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo hãng tin Bloomberg, Giám đốc viện trên, ông Christopher J.L. Murray, cho biết: “Ở cấp độ toàn cầu, đây là số ca tử vong cao nhất kể từ đại dịch cúm Tây Ban Nha”. Dịch COVID-19 đã làm số ca tử vong trên thế giới tăng 17%. Đại dịch cúm Tây Ban Nha bùng phát năm 1918 khiến ít nhất 50 triệu người tử vong.
Để đưa ra số liệu ước tính trên, các nhà khoa học so sánh số ca tử vong trong thời gian từ ngày 1/1/2020 – 31/12/2021 với số liệu của những năm trước. Đến nay, chỉ có 36 quốc gia công bố dữ liệu về nguyên nhân tử vong trong năm 2020. Thông qua kết quả tìm kiếm trên các trang mạng chính phủ, số liệu tử vong và Văn phòng Thống kê châu Âu, các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu cập nhật hằng tuần hoặc hằng tháng về số ca tử vong do tất cả các nguyên nhân trong hai năm qua và 11 năm trước đó tại 74 quốc gia cùng 266 bang và tỉnh.
Các tác giả áp dụng mô hình thống kê để dự báo con số tử vong chênh lệch ở những nước không báo cáo dữ liệu hằng tuần hoặc hằng tháng. Ước tính số ca tử vong thực tế cao gấp 9,5 lần so với con số được báo cáo tại Nam Á và 14,2 lần tại khu vực phía Nam sa mạc Sahara của châu Phi.
Với dân số đông, riêng Ấn Độ chiếm khoảng 22%, tức 4,1 triệu, tổng số ca tử vong trên toàn cầu. Tiếp theo là Mỹ và Nga với mỗi nước ghi nhận 1,1 triệu ca tử vong, sau đó là Mexico, Brazil và Indonesia. Theo nghiên cứu, những nơi ước tính có số ca tử vong chưa được thống kê thấp nhất là Iceland, Australia, Singapore và New Zealand. Các nhà khoa học ước tính cứ 100.000 dân thì có 120 ca tử vong chưa được thống kê trên thế giới. Nghiên cứu cũng nhận thấy 21 quốc gia ước tính tỷ lệ tử vong cao hơn 300 ca/100.000 dân, đứng đầu là Bolivia và Bulgaria.
Bằng chứng cho thấy COVID-19 là nguyên nhân trực tiếp khiến tỷ lệ tử vong tăng cao. Nhưng một số trường hợp tử vong cũng có thể xảy ra gián tiếp do không được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe và dịch vụ thiết yếu khác trong đại dịch, hoặc do thay đổi hành vi dẫn đến tự tử hoặc lạm dụng ma túy.
Các nhà nghiên cứu cho rằng số liệu không đáng tin cậy và xét nghiệm là nguyên nhân khiến số liệu chênh lệch ước tính khoảng 5,9 triệu ca không qua khỏi. Chuyên gia về khoa học đo lường sức khỏe thuộc Viện Đo lường và đánh giá y tế, ông Haidong Wang, cho biết các nghiên cứu của một số quốc gia, bao gồm cả Thụy Điển và Hà Lan, cho thấy COVID-19 là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến đa số ca tử vong chưa được thống kê nói trên.
Cũng theo nghiên cứu, béo phì và tuổi cao được xác định là hai trong số những yếu tố hàng đầu dẫn đến số ca tử vong thực tế cao hơn thống kê.
Nghiên cứu tập trung vào số ca tử vong thực tế với mục đích tránh thống kê sai lệch và để đánh giá đúng hậu quả của đại dịch COVID-19. Kết quả nghiên cứu trên đã được thẩm định và được công bố trên tạp chí y khoa Lancet.