Tân Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về ngoại giao và chính sách an ninh, bà Kaja Kallas gặp Tổng thống Ukraine, ông Volodymyr ngày 1/12/2024 tại Kiev. Nguồn: Kaja Kallas/X
Tân Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về ngoại giao và chính sách an ninh, bà Kaja Kallas, đã có mặt tại Kiev vào ngày đầu tiên đảm nhận chức vụ của mình, ngày 1/12.
Chuyến thăm của bà Kallas, cùng với chuyến thăm của tân Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa, là dấu hiệu cho thấy ít nhất ở thời điểm hiện tại, EU sẽ cố gắng duy trì nền kinh tế và ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine.
Điều đáng quan tâm hơn là bà Kallas đã hé lộ chiến lược sắp tới của châu Âu, đó là làm cho các lệnh trừng phạt Moskva hiệu quả hơn và sử dụng tài sản của Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga bị đóng băng ở phương Tây để hỗ trợ Ukraine.
Trước tiên, bà Kallas cho biết vào tháng 3/2025, việc hình sự hóa hành vi né tránh các lệnh trừng phạt nhằm vào Liên bang Nga sẽ có hiệu lực và đây là điều tốt, là tín hiệu cho tất cả mọi người không nên né tránh các lệnh trừng phạt.
Nhưng theo bà Kallas, còn rất nhiều việc phải làm để đảm bảo rằng các lệnh trừng phạt được thực hiện nghiêm túc và nếu tập trung mọi nỗ lực vào việc thực thi đúng các lệnh trừng phạt thì có thể đạt được nhiều kết quả hơn và sẽ làm Liên bang Nga suy yếu.
Kallas cho biết thêm: “Chúng tôi thấy nền kinh tế của họ đang ở trong tình trạng rất nghiêm trọng”.
Xem video Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về ngoại giao và chính sách an ninh, bà Kaja Kallas hội đàm với Tổng thống Ukraine, ông Volodymyr Zelensky ngày 1/12/2024 tại Kiev. Nguồn: Reuters
Do chi tiêu quân sự liên tục gia tăng, thâm hụt ngân sách của Liên bang Nga đã lên tới 3.200 tỷ ruble (30 tỷ USD) trong năm 2023 và dự kiến đạt 3.100 tỷ ruble (29 tỷ USD) vào năm 2024.
Cũng vì chi tiêu quân sự liên tục gia tăng, kể từ năm 2023, lạm phát của Liên bang Nga so với cùng kỳ đã tăng mạnh, từ mức 2,3% của tháng 4/2023 lên 8,2% vào tháng 11/2024, dự kiến sẽ đạt khoảng 10% vào năm 2024.
Lạm phát đã làm suy giảm sức mua của đồng ruble với tỷ giá giảm xuống còn có lúc chỉ còn 113 ruble đổi 1 USD, là mức thấp nhất kể từ tháng 3/2022, thời điểm Liên bang Nga vừa triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine không được bao lâu.
Một trong những đòn giáng gần đây nhất nhằm vào giá trị của đồng ruble là việc chính phủ Mỹ ngày 21/11 quyết định áp đặt các biện pháp trừng phạt lên hàng chục ngân hàng của Liên bang Nga, bao gồm cả Gazprombank, ngân hàng xử lý các khoản thanh toán liên quan tới dầu khí của nước này, khiến giá trị đồng ruble giảm hơn 10% trong một tuần.
Để kiềm chế lạm phát gia tăng, Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga đã nâng lãi suất từ 7,5% vào tháng 7/2023 lên 21% vào tháng 10/2024 - mức cao nhất kể từ đầu những năm 2000.
“Nếu bạn nhìn vào lãi suất của các ngân hàng ở Liên bang Nga, nó là 21%. Quỹ Tài sản Quốc gia của họ đã cạn kiệt hoàn toàn. Họ không còn nhận được nguồn thu từ khí đốt như trước đây. Và họ đang đối mặt với tình trạng rất khó khăn trên thị trường lao động vì tất cả đều đổ dồn vào ngành công nghiệp quân sự”, bà Kallas nói.
Theo hãng tin AP, Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin đã phê duyệt kế hoạch ngân sách tăng chi tiêu quân sự năm 2025 với mức kỷ lục. Cụ thể là khoảng 32,5% ngân sách sẽ được phân bổ cho quốc phòng, tương đương với mức 13.500 tỷ rúp (hơn 145 tỷ USD), tăng so với mức 28,3% được báo cáo trong năm nay.
Tuy nhiên, theo bà Kallas, không nên đánh giá quá cao sức mạnh của Liên bang Nga, cũng không nên đánh giá thấp sức mạnh của EU. Với nền kinh tế lớn gấp tám lần Nga, EU phải tiếp cận Moskva từ vị thế của sức mạnh.
Xem video tân Chủ tịch Hội đồng châu Âu, ông Antonio Costa phát biểu trong cuộc họp báo cùng Tổng thống Ukraine, ông Volodymyr Zelensky ngày 1/12/2024 tại Kiev, nói rằng Liên minh châu Âu có kế hoạch hỗ trợ cho Ukraine mỗi tháng 1,5 tỷ euro trong thời gian một năm và số tiền này đến từ lợi nhuận của các tài sản bị đóng băng của Liên bang Nga, có thể được sử dụng cho các mục đích quân sự.
Trong chuyến thăm Kiev cùng ngày với bà Kallas, tân Chủ tịch Hội đồng châu Âu, ông Antonio Costa đã đảm bảo rằng EU sẽ tiếp tục cung cấp hỗ trợ kinh tế, nhân đạo và quân sự cho Ukraine, bao gồm 4,2 tỷ euro (4,4 tỷ USD) để hỗ trợ ngân sách Ukraine vào cuối năm nay.
Năm 2025, EU sẽ chuyển 1,5 tỷ euro (1,6 tỷ USD) hằng tháng cho Ukraine, được lấy từ lợi nhuận thu được từ các tài sản của Liên bang Nga bị đóng băng và theo ông Costa, những khoản tiền này có thể được sử dụng cho nhu cầu quân sự.
“Chúng ta cũng cần thảo luận về cách sử dụng tài sản bị đóng băng vì rõ ràng là chúng ta có các tài sản bị đóng băng của Liên bang Nga, và rõ ràng là Liên bang Nga đang gây ra mọi thiệt hại cho Ukraine, vì vậy, Liên bang Nga cũng phải trả cho những thiệt hại đó”, bà Kallas nhắc lại nhận định trước đó của ông Costa.
Trong cuộc phỏng vấn độc quyền dành cho báo The Kyiv Independent, nhà ngoại giao hàng đầu mới của EU nhiều lần nhấn mạnh rằng EU đã nỗ lực hết mình để hỗ trợ Ukraine, đồng thời thừa nhận rằng duy trì mức hỗ trợ hiện tại cho Kiev trong trường hợp Mỹ giảm cam kết là điều khó thực hiện.
“Tất nhiên, đây là một thách thức, điều đó rất rõ ràng,” bà Kallas nói trong khi các quan chức châu Âu đang cố gắng thuyết phục Mỹ tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
“EU đã và đang là nhà hỗ trợ lớn nhất cho Ukraine, và chúng tôi có ý định tiếp tục làm điều đó. Chúng tôi cũng sẽ thảo luận với các đồng minh Mỹ về lý do tại sao việc đầu tư vào an ninh của Ukraine lại phù hợp với lợi ích của họ”, bà Kallas cho biết.