Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio phát biểu trong một cuộc họp báo. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Trong một tuyên bố được phát đi sau cuộc họp ba bên đặc biệt tại Putrajaya của Malaysia vào chiều cùng ngày giữa Thủ tướng Campuchia Hun Manet và quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai, dưới sự chủ trì của Thủ tướng nước chủ nhà Anwar Ibrahim, ông Rubio cho biết: "Mỹ hoan nghênh tuyên bố ngừng bắn giữa Campuchia và Thái Lan được công bố hôm nay (28/7) tại Kuala Lumpur".
"Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên thực hiện đúng cam kết của mình", Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh.
Trong khi đó, quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham cũng cho biết ông đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump sau khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn với nước láng giềng Campuchia. Phát biểu với các phóng viên tại Bangkok sau khi trở về từ Malaysia, ông nói rằng các cuộc đàm phán về thuế quan với Mỹ sẽ được tiếp tục.
Theo tờ Nation (Thái Lan), quyền Thủ tướng Phumtham Wechayachai khẳng định, thỏa thuận ngừng bắn đạt được với Campuchia là thành quả của sự phối hợp quốc tế rộng rãi, với sự ủng hộ mạnh mẽ từ Mỹ, Trung Quốc và ASEAN. Ông cho biết tất cả các bên đều chia sẻ một mục tiêu chung: chấm dứt tình trạng bạo lực đã gây thương vong cho dân thường.
Trước đó chỉ ít giờ, Chính phủ Malaysia, Campuchia và Thái Lan đã ra tuyên bố chung, trong đó đề cập đến lệnh ngừng bắn ngay lập tức và vô điều kiện từ 0 giờ ngày 29/7.
Tuyên bố cũng cho biết các quốc gia sẽ triệu tập cuộc họp không chính thức giữa các tư lệnh quân khu liên quan vào lúc 7 giờ sáng 29/7, gồm Quân khu 1 và 2 của Thái Lan và Quân khu 4 và 5 của Campuchia. Cuộc họp tiếp theo với các tùy viên quốc phòng do ASEAN dẫn đầu sẽ được tổ chức nếu được hai bên nhất trí.
Bên cạnh đó, Thái Lan và Campuchia cũng sẽ tổ chức phiên họp Ủy ban Biên giới chung (GBC) vào ngày 4/8, do Campuchia đăng cai, nhằm tạo cơ chế kiểm soát và đối thoại lâu dài.
Hai bên cũng cam kết nối lại kênh liên lạc trực tiếp giữa các Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Quốc phòng, đồng thời chỉ đạo các bộ trưởng liên quan của 3 nước xây dựng cơ chế xác minh, thực thi và báo cáo tiến trình ngừng bắn. Malaysia khẳng định sẵn sàng điều phối nhóm quan sát và sẽ tham vấn các nước ASEAN khác để cùng tham gia nỗ lực đảm bảo hòa bình trên thực địa.
Tuyên bố chung cũng khẳng định cam kết của 3 nước đối với các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, giải pháp hòa bình và hợp tác đa phương. Thỏa thuận ngừng bắn này được xem là bước ngoặt nhằm chấm dứt giao tranh và tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán song phương Campuchia - Thái Lan diễn ra trong thời gian tới.
Phát biểu sau hội đàm, Thủ tướng Campuchia Hun Manet nhấn mạnh: “Chúng tôi hy vọng rằng các giải pháp mà Thủ tướng Anwar vừa công bố sẽ đặt ra điều kiện để tiến hành thảo luận song phương nhằm đưa quan hệ trở lại bình thường và làm nền tảng cho việc giảm leo thang quân sự trong tương lai”. Ông cũng bày tỏ cảm ơn Thủ tướng Anwar vì vai trò trung gian, đồng thời ghi nhận sự hỗ trợ từ Tổng thống Mỹ Donald Trump và các nhà lãnh đạo Trung Quốc trong thúc đẩy đối thoại.
Cuộc họp đặc biệt bắt đầu lúc 15 giờ 15 phút, ngày 28/7 tại dinh thự Seri Perdana của Thủ tướng Malaysia, có cả sự góp mặt của Đại sứ Mỹ tại Malaysia Edgard Kagan (trong vai trò đồng triệu tập cuộc họp với nước chủ nhà Malaysia) và Đại sứ Trung Quốc tại Malaysia Âu Dương Ngọc Tĩnh (Ouyang Yujing, trong vai trò quan sát viên).
Cuộc họp diễn ra sau 5 ngày bùng phát xung đột giữa Campuchia và Thái Lan tại khu vực tranh chấp gần đền Preah Vihear khiến nhiều binh sĩ của hai bên thương vong và hàng chục nghìn dân thường phải sơ tán.