Vụ tấn công ngày 14/12 tại bãi biển Bondi là vụ xả súng hàng loạt gây thương vong nặng nề nhất ở Australia trong gần ba thập kỷ. Ảnh: Getty Images
Theo trang Guardian, ngay sau vụ xả súng hàng loạt nhắm vào cộng đồng Do Thái ở Australia ngày 14/12, ông Rabbi Levi Wolff, thành viên Giáo đường Do Thái Trung tâm Sydney, nói với các phóng viên rằng “điều không thể tránh khỏi đã xảy ra”.
Ông Wolff phát biểu tại Bondi, gần hiện trường vụ tấn công ngày Chủ nhật 14/12 khiến ít nhất 12 người thiệt mạng, bao gồm một nghi phạm, và hàng chục người bị thương trong vụ xả súng hàng loạt đẫm máu nhất ở Australia trong gần ba thập kỷ.
Phát biểu của ông được đưa ra sau khi nhiều đại diện của cộng đồng Do Thái tại Australia và trên toàn thế giới đã cảnh báo các nhà hoạch định chính sách về mối nguy hiểm hiện hữu và rõ ràng của một cuộc tấn công như vậy.
Các chuyên gia chỉ ra rằng chủ nghĩa bài Do Thái đã tồn tại và lan rộng từ trước cuộc xung đột đẫm máu ở Gaza.
Vụ tấn công gây chết người nhiều nhất nhằm vào cộng đồng Do Thái ở Mỹ xảy ra vào năm 2018, trong khi vào năm 2023, Michael O’Flaherty, giám đốc cơ quan bảo vệ nhân quyền của EU, đã mô tả sự thù hận đó là “chủ nghĩa phân biệt chủng tộc ăn sâu trong xã hội châu Âu” gây ra mối đe dọa hiện hữu đối với cộng đồng Do Thái trên lục địa này.
Xem video người đàn ông dũng cảm tay không khống chế tay súng trong vụ tấn công hàng loạt tại bãi biển Bondi, Australia ngày 14/12/2025 (Nguồn: Al Jazeera)
Nhưng không thể phủ nhận rằng những xu hướng này đã gia tăng đáng kể bởi cuộc xung đột ở Gaza.
Tại Mỹ, Liên đoàn Chống Phỉ báng (Anti-Defamation League) báo cáo 9.354 vụ việc bài Do Thái trong năm 2024, con số cao nhất kể từ khi bắt đầu thống kê vào năm 1979. Lần đầu tiên, phần lớn các vụ việc “có yếu tố liên quan đến Israel hoặc chủ nghĩa Phục quốc Do Thái”.
Tổ chức An toàn Cộng đồng (Community Safety Trust) ghi nhận 4.296 trường hợp thù hận chống người Do Thái trên khắp Vương quốc Anh trong năm 2023 – gấp đôi năm trước – và là con số cao nhất từng được ghi nhận. Năm 2024 có 3.528 vụ, cao thứ hai hàng năm.
Tại Australia, Hội đồng Điều hành Người Do Thái Úc (ECAJ) ghi nhận 1.654 vụ việc chống người Do Thái trong 12 tháng tính đến ngày 30/9, cao gấp khoảng ba lần so với bất kỳ tổng số hàng năm nào trước chiến tranh ở Gaza.
Trong một báo cáo hồi đầu tháng này, ECAJ cho biết chủ nghĩa phân biệt chủng tộc chống Do Thái đã vượt ra khỏi “vùng rìa” xã hội và trở thành một phần của dòng chính, với “sự liên kết tư tưởng ngày càng tăng giữa những người theo chủ nghĩa tân Quốc xã, cánh tả chống Israel hoặc những người theo chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan”.
Các chuyên gia về khủng bố biết rằng quá trình cực đoan hóa không diễn ra một cách tách biệt. Bạo lực kiểu này vẫn là một hoạt động xã hội, phản ánh các xu hướng rộng lớn hơn trong cộng đồng. Điều này có nghĩa là ngay cả những vụ việc thù ghét chủng tộc được coi là tương đối nhỏ - những hình vẽ bôi nhọ, những lời lăng mạ phân biệt chủng tộc trên đường phố, và những việc tương tự - cũng là dấu hiệu cho thấy những vấn đề sâu xa và nguy hiểm hơn đang tồn tại.
Các quan chức an ninh đã cảnh báo từ lâu rằng cuộc xung đột Gaza đã thúc đẩy một làn sóng cực đoan hóa trên khắp thế giới Hồi giáo và cả bên ngoài. Năm ngoái, cựu Giám đốc Tình báo quốc gia Mỹ, Avril Haines, cho biết cuộc chiến “sẽ có tác động lâu dài đến chủ nghĩa khủng bố”.
Báo cáo gần đây nhất của Ủy ban Liên Hợp Quốc giám sát các lệnh trừng phạt đối với các thành viên của al-Qaida và Nhà nước Hồi giáo (IS) lưu ý rằng “cuộc xung đột Gaza và Israel” vẫn nổi bật trong tuyên truyền khủng bố, và rằng “ở Mỹ, đã có một số âm mưu tấn công khủng bố bị cáo buộc, phần lớn xuất phát từ cuộc xung đột Gaza và Israel hoặc các cá nhân bị truyền cảm hứng và cực đoan hóa bởi IS”.
Đây sẽ là trọng tâm chính của các nhà điều tra.
Các quan chức Anh chia sẻ thông tin tình báo với các đối tác Australia thông qua liên minh an ninh Ngũ nhãn (Five Eyes), và nhiều khả năng đã chuyển giao những quan ngại của riêng họ về bạo lực nhằm vào các cộng đồng Do Thái sau những vụ việc gần đây tại Anh. Jihad al-Shamie, 35 tuổi, được cho là đã tuyên thệ trung thành với IS trước khi tấn công một giáo đường Do Thái ở Manchester vào dịp lễ Yom Kippur của người Do Thái hồi tháng 10, khiến hai tín đồ thiệt mạng.
Sau vụ việc, nhóm al-Qaida tại Bán đảo Arab (AQAP) đã phát đi một lời kêu gọi hành động mới thông qua một tạp chí trực tuyến được phát tán trên mạng xã hội, thúc giục người Hồi giáo ở phương Tây noi theo hành động của al-Shamie.
AQAP – tổ chức có khả năng tuyên truyền rộng và tham vọng quốc tế – kêu gọi tiếp diễn các hành vi bạo lực nhằm vào cộng đồng Do Thái, đồng thời đưa ra những chỉ dẫn chi tiết từ nhóm mà chúng gọi là "đội hướng dẫn thánh chiến đơn độc" dành cho các đối tượng có ý định tấn công.
Một báo cáo chưa được kiểm chứng từ một nhân chứng cho biết những kẻ xả súng ở Sydney đã trưng ra “một lá cờ đen có biểu tượng”. Chi tiết này đang thu hút sự quan tâm của các điều tra viên vì có thể cho thấy mối liên hệ với IS. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có bằng chứng nào cho thấy tổ chức này có liên quan đến bi kịch kinh hoàng xảy ra hôm 14/12.
Ở thời điểm này, điều hiện hữu chỉ là cảm giác về một bi kịch đã được báo trước. “Đây chính là nỗi sợ tồi tệ nhất của cộng đồng Do Thái”, ông Alex Ryvchin, đồng giám đốc điều hành của Hội đồng Do Thái Australia (ECAJ), nói với Sky News. “Nó đã âm ỉ dưới bề mặt trong một thời gian dài, và giờ thì nó thực sự đã xảy ra”.