Ảnh minh họa: Reuters
Theo hãng tin Reuters, một quan chức cấp cao trong ngành cho biết ngành tài chính Mỹ đã chuẩn bị cho một cuộc khủng hoảng như vậy trước đây, gần đây nhất là vào tháng 9/2021. Nhưng lần này, khung thời gian để các bên đạt được thỏa hiệp tương đối ngắn, khiến các ngân hàng lo lắng.
Khi còn chưa đầy hai tuần nữa là đến ngày 1/6, khi Bộ Tài chính Mỹ cảnh báo rằng chính phủ liên bang có thể không trả được tất cả các khoản nợ. Đây là thời hạn mà Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen đã nhắc lại vào ngày 21/5.
Giám đốc điều hành Citigroup, bà Jane Fraser nhận định cuộc tranh luận về trần nợ này đáng lo ngại hơn những cuộc tranh luận trước đây. Giám đốc điều hành JPMorgan Chase, ông Jamie Dimon cho biết ngân hàng này đang triệu tập các cuộc họp hàng tuần để đánh giá về những tác động có thể xảy ra.
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu Mỹ vỡ nợ?
Trái phiếu chính phủ Mỹ là nền tảng cho hệ thống tài chính toàn cầu, vì vậy rất khó để đánh giá đầy đủ thiệt hại mà một vụ vỡ nợ sẽ gây ra, nhưng các giám đốc điều hành dự báo sẽ có biến động lớn đối với vốn chủ sở hữu, nợ và các thị trường khác.
Các giám đốc điều hành của Phố Wall đã cảnh báo rằng tình trạng rối loạn trên thị trường trái phiếu kho bạc sẽ nhanh chóng lan sang các thị trường phái sinh, thế chấp và hàng hóa, vì các nhà đầu tư sẽ đặt câu hỏi về tính hợp lệ của trái phiếu kho bạc được sử dụng rộng rãi làm tài sản thế chấp để đảm bảo các giao dịch và khoản vay. Các nhà phân tích cho biết các tổ chức tài chính có thể yêu cầu các đối tác thay thế trái phiếu bị ảnh hưởng bởi các khoản thanh toán muộn.
Ngay cả việc vi phạm trần nợ trong thời gian ngắn cũng có thể dẫn đến lãi suất tăng đột biến, giá cổ phiếu giảm và vi phạm giao ước trong chứng từ khoản cho vay và hợp đồng đòn bẩy tài chính.
Phân tích của Moody cho thấy các thị trường tài trợ ngắn hạn cũng có thể sẽ đóng băng.
Các ngân hàng chuẩn bị thế nào?
Các ngân hàng, công ty môi giới và sàn giao dịch đang chuẩn bị cho kịch bản gián đoạn trên thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ, cũng như biến động lớn hơn.
Quá trình chuẩn bị thường gồm bước lập kế hoạch về cách xử lý các khoản thanh toán chứng khoán kho bạc; phản ứng của các thị trường tài trợ quan trọng; đảm bảo đủ công nghệ, năng lực nhân sự và tiền để xử lý khối lượng giao dịch cao; kiểm tra tác động tiềm tàng đối với hợp đồng với khách hàng.
Các nhà đầu tư trái phiếu lớn đã cảnh báo rằng duy trì mức thanh khoản cao là rất quan trọng để chống các biến động giá tài sản mạnh tiềm ẩn và để tránh phải bán vào thời điểm tồi tệ nhất có thể.
Công ty giao dịch trái phiếu Tradeweb cho biết họ đang thảo luận với khách hàng, các nhóm ngành và những người tham gia thị trường khác về các kế hoạch dự phòng.
Những kịch bản nào đang được xem xét?
Hiệp hội Thị trường Tài chính và Công nghiệp Chứng khoán (SIFMA) có một hướng dẫn chi tiết về việc các bên liên quan trên thị trường trái phiếu kho bạc (như Ngân hàng Dự trữ Liên bang chi nhánh New York, Công ty Bù trừ Thu nhập Cố định (FICC), các ngân hàng thanh toán bù trừ và các đại lý trái phiếu kho bạc) sẽ liên lạc trước và trong những ngày có khả năng xảy ra tình trạng thanh toán muộn trái phiếu kho bạc.
SIFMA đã xem xét một số kịch bản. Càng có nhiều khả năng Bộ Tài chính Mỹ sẽ tìm cách có thêm thời gian để trả tiền cho các trái chủ bằng cách thông báo trước khi đến hạn phải thanh toán rằng họ sẽ luân chuyển các chứng khoán đáo hạn đó, gia hạn mỗi lần một ngày.
Điều đó sẽ cho phép thị trường tiếp tục hoạt động nhưng tiền lãi có thể sẽ không tích lũy cho khoản thanh toán bị trì hoãn.
Trong kịch bản rắc rối nhất, Bộ Tài chính Mỹ không thanh toán được cả tiền gốc và phiếu lãi, đồng thời không gia hạn được thời gian đáo hạn. Trái phiếu chưa thanh toán không còn có thể giao dịch và sẽ không còn được chuyển nhượng trên Dịch vụ Chứng khoán Fedwire - được sử dụng để nắm giữ, chuyển nhượng và giải quyết trái phiếu kho bạc.
Mỗi kịch bản có thể dẫn đến các vấn đề vận hành quan trọng và yêu cầu điều chỉnh thủ công hàng ngày trong quy trình giao dịch và thanh toán.
Ông Rob Toomey, Giám đốc điều hành kiêm phó tổng cố vấn của SIFMA cho biết: “Thật khó khăn vì đây là điều chưa từng xảy ra nhưng tất cả những gì chúng tôi đang cố gắng làm là đảm bảo rằng chúng tôi cùng với các thành viên xây dựng một kế hoạch để giúp họ vượt qua những tình huống có thể gây rắc rối cho thị trường vốn”.
Nhóm Thực hành Thị trường Kho bạc (TMPG) - một nhóm ngành do Ngân hàng Dự trữ Liên bang chi nhánh New York tài trợ - cũng có kế hoạch giao dịch trái phiếu kho bạc chưa thanh toán mà họ đã xem xét vào cuối năm 2022.
Ngoài ra, trong các lần bế tắc về trần nợ trước đây như vào năm 2011 và 2013, nhân viên Fed và các nhà hoạch định chính sách đã phát triển một kịch bản để đối phó. Theo đó, có bước nhạy cảm nhất là loại bỏ hoàn toàn các chứng khoán không được trả đúng hạn khỏi thị trường.
Công ty Ủy thác Lưu ký và Bù trừ (chủ sở hữu FICC) cho biết họ đang theo dõi tình hình và đã lập mô hình về nhiều khả năng dựa trên kịch bản của SIFMA. Công ty này nói: “Chúng tôi cũng đang làm việc với các đối tác trong ngành, cơ quan quản lý và những người tham gia để đảm bảo phối hợp các hoạt động”.