Gọi Nam Hải Đình Vũ (thuộc Công ty cổ phần cảng Nam Hải Đình Vũ, địa chỉ Km6, đường Đình Vũ, phường Đông Hải 2, quận Hải An, Hải Phòng) là "siêu cảng" vì theo lãnh đạo cảng này, với quy trình kiểm soát xe ra vào cảng hiện đại bậc nhất khu vực phía Bắc, thì việc xe chở quá tải ra khỏi cảng là việc không thể xảy ra. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, xe quá tải vẫn đi ra khỏi "siêu cảng" này không quá khó khăn.
Ba tầng kiểm soát vẫn lọt
Theo ông Cao Hồng Phong, Phó Giám đốc Công ty cổ phần cảng Nam Hải Đình Vũ, quy trình kiểm soát tải trọng xe ra vào cảng nhận hàng được thiết lập nghiêm ngặt. Đặc biệt, tại cảng này có một khâu chưa có cảng nào ở Hải Phòng áp dụng, đó là cập nhật thông tin phương tiện của Cục Đăng kiểm Việt Nam theo từng ngày và sử dụng phần mềm tin học để kiểm soát tải trọng xe ngay từ khi vào cổng cảng. Tại đó, nếu sau khi đối chiếu cho thấy tải trọng xe thấp hơn khối lượng hàng sắp lấy, ngay lập tức xe này sẽ không được vào cảng nhận hàng.
Cũng theo ông Phong, khi xe vào nhận hàng tại bãi, nhân viên giao nhận hàng một lần nữa trực tiếp kiểm soát khối lượng hàng giao cụ thể cho từng xe. Sau đó khi xe ra cổng cảng, khu vực kiểm soát tại cổng cảng sẽ kiểm tra tổng thể lại một lần và in phiếu giao nhận hàng cho từng xe bằng hệ thống điện tử tự động hiện đại.
Mặc dù quy trình kiểm soát tải trọng xe ra khỏi cảng Nam Hải Đình Vũ nghiêm ngặt như vậy, nhưng xe quá tải vẫn dễ dàng đi ra khỏi cảng này. Cụ thể, khoảng 23 giờ 59 phút ngày 15/11, xe mang biển kiểm soát đầu là 15C - 05444, biển kiểm soát rơmoóc là 15R - 00430 chở một container đông lạnh đi ra khỏi cảng này. Đến 4 giờ 43 phút cùng ngày, xe này đi đến trạm cân kiểm tra tải trọng xe của đoàn thanh tra giao thông Sở Giao thông Vận tải Quảng Ninh (lập tại km 103+800 quốc lộ 18). Tại trạm cân, qua việc dừng phương tiện và cân tải trọng cho thấy, xe 15C - 05444 đã chở hàng quá 65% cho phép.
Trước sự việc trên, ông Cao Hồng Phong cho biết, đêm hôm đó, do có hai tàu vào làm hàng cùng một lúc, nên tập trung quá đông xe tại khu vực cổng. Để không bị tắc, nhân viên buộc kiểm soát xe bằng tay. Việc kiểm tra thủ công bằng mắt thường dẫn đến một số lái xe trình sai và đảo xe khi nhấc container lên xe, gây lộn xộn nhằm thoát khỏi sự kiểm soát đầu cổng ra…
Khó khăn trong xử phạt
Bộ Giao thông Vận tải đã chỉ đạo gắt gao việc kiểm soát tải trọng xe ra vào các cảng, nhưng tại khu vực cảng biển Hải Phòng, tình trạng vi phạm vẫn đang diễn ra. Mặc dù vậy, để truy và xử phạt những vi phạm tại các cảng vẫn đang gặp nhiều khó khăn. Theo phản ánh của Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng, đơn vị chỉ có chức năng quản lý Nhà nước về hoạt động trong cảng, sau khi có chỉ đạo kiểm soát tải trọng xe khi ra khỏi cảng, đơn vị đã tổ chức kiểm soát xe tại các cảng, tuy nhiên, khi các xe này chưa ra khỏi cảng tham gia lưu thông trên đường thì chưa thể thực hiện kiểm tra, cân và xử phạt. Khi các xe ra khỏi cảng thì đơn vị không được kiểm tra. Khi đó, chỉ có lực lượng thanh tra giao thông hoặc cảnh sát giao thông mới có chức năng dừng xe, kiểm tra xe.
Từ ngày 25/11, Bộ Giao thông Vận tải đã có công văn thí điểm giao trách nhiệm cho lực lượng thanh tra giao thông tại các địa phương có quyền tuần tra phát hiện xe chở quá tải ra khỏi cảng và xử phạt các cảng. Tuy nhiên, sau gần một tháng triển khai, kết quả không được như mong đợi. Theo phản ánh của lực lượng thanh tra giao thông (Sở Giao thông Vận tải Hải Phòng), việc phát hiện, xử lý xe quá tải không khó, nhưng để chứng minh xe đó được xếp hàng và đi ra khỏi cảng hiện gặp nhiều khó khăn. Các cảng có rất nhiều lý do để biện minh việc xe từ cảng đi ra xếp hàng quá tải như: Xe vào đỗ nhờ, một số cá nhân trong cảng làm sai quy trình, nhiều lái xe dùng giấy tờ giả để lừa nhân viên trong cảng... Trong gần một tháng qua, lực lượng thanh tra giao thông đã phát hiện 3 cảng vi phạm, đơn vị đang phải phối hợp với Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng làm công văn xin ý kiến của Bộ Giao thông Vận tải để xử lý theo quy định.
Việc chậm xử lý các vi phạm về kiểm soát trọng tải xe khi ra khỏi một số cảng ở Hải Phòng đang dần làm giảm tính răn đe của công văn này. Hơn nữa, các tuyến đường tiếp tục oằn mình chống đỡ và bị cày nát bởi những đoàn xe quá tải.
PV