Bị cáo Trần Văn Tám (SN 1963), cựu Tổng Giám đốc Tổng Công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), cựu Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở khai báo trước toà. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN
Hội đồng xét xử đã tập trung thẩm vấn các bị cáo nguyên là lãnh đạo của Tổng Công ty Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) về trách nhiệm trong việc để xảy ra thất thoát trong vụ án này, nhất là trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ của Hội đồng nghiệm thu cơ sở.
Bị cáo đầu tiên bị Hội đồng xét xử thẩm vấn là Trần Văn Tám (cựu Tổng Giám đốc VEC). Bị cáo Tám thừa nhận mình đã có nhiều sai sót trong thực thi nhiệm vụ, trong việc điều hành Hội đồng nghiệm thu cơ sở. Cựu Tổng Giám đốc VEC Trần Văn Tám khai, dù chưa nghiệm thu cơ sở cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi nhưng đã ký văn bản nghiệm thu gửi Hội đồng nghiệm thu Nhà nước do Bộ Giao thông vận tải yêu cầu phải báo cáo ngay.
Khai tại tòa, Trần Văn Tám cho biết: VEC là doanh nghiệp được Bộ Giao thông vận tải thành lập, với nhiệm vụ đầu tư quản lý khai thác các đường cao tốc tại Việt Nam. Bộ Giao thông vận tải vừa là chủ sở hữu, vừa là cơ quan quản lý Nhà nước của VEC. Đối với các dự án VEC là chủ đầu tư, VEC trực tiếp chịu trách nhiệm về chất lượng công trình, không phải Bộ chủ quản. Theo quy định, công trình đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi phải được nghiệm thu từng phần, đạt chất lượng mới được thi công phần tiếp theo.
Theo Trần Văn Tám, dự án cao tốc giai đoạn 2 thực hiện theo hình thức cuốn chiếu, tức là giải phóng mặt bằng được đến đâu thi công ngay đến đó, không phụ thuộc những chỗ chưa có mặt bằng, lớp này không thể chờ lớp kia, nên không thể chờ đến cuối để nghiệm thu tổng thể. Công tác giải phóng mặt bằng khi đó không đầy đủ, không đồng bộ và gặp nhiều khó khăn.
Cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao xác định Trần Văn Tám là người trực tiếp phụ trách dự án, kiêm Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở. Ngoài các sai phạm chung, Trần Văn Tám còn ký biên bản nghiệm thu hoàn thành, đưa vào khai thác, kết luận cao tốc "đáp ứng yêu cầu thiết kế, đảm bảo kỹ thuật"; ký văn bản gửi Hội đồng nghiệm thu Nhà nước, đánh giá chất lượng công trình "đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, yêu cầu thiết kế".
Theo Viện Kiểm sát, Hội đồng nghiệm thu cơ sở do Trần Văn Tám làm Chủ tịch, thậm chí còn chưa họp để đánh giá chất lượng công trình. Tám ký hồ sơ nghiệm thu và thanh toán hơn 45 tỷ đồng cho 5 gói thầu, trong khi chất lượng công trình không đạt tiêu chuẩn. Do đó, cáo trạng kết luận số tiền này là thiệt hại mà Trần Văn Tám phải chịu trách nhiệm.
Trong vụ án này, Trần Văn Tám đã ký văn bản nghiệm thu gửi Hội đồng nghiệm thu Nhà nước nêu rõ "công trình đã hoàn thành và đảm bảo chất lượng", trong khi Hội đồng nghiệm thu cơ sở chưa họp, đánh giá công trình, khiến cho gây thất thoát tiền của Nhà nước.
Kết luận giám định của Hội đồng nghiệm thu Nhà nước đã nêu những hư hại của công trình cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi giai đoạn 2 gồm: nền đường lẫn nhiều đá không được loại bỏ, vật liệu thi công không phù hợp chất lượng, kích cỡ, đá dăm gia cố lớp xi măng bị nứt dọc, nứt ngang; một số phân đoạn bê tông nhựa, dá dăm, không đạt yêu cầu kỹ thuật, lớp đất đắp không đạt độ chặt, không đạt độ dày...
Với trách nhiệm là người đứng đầu VEC trong giai đoạn xảy ra sai phạm, Trần Văn Tám đã thừa nhận trách nhiệm "liên đới" và đã cùng gia đình nộp khắc phục hậu quả 600 triệu đồng.
Trong phần xét hỏi tiếp theo, hai bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng, Lê Quang Hào (cùng là cựu Phó Tổng Giám đốc VEC) đều thừa nhận hành vi vi phạm và xin được Hội đồng xét xử xem xét các tình tiết giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.