Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều biện pháp trọng tâm nhằm kéo giảm tình trạng này, duy trì ổn định an ninh trật tự.
Theo Công an Thành phố Hồ Chí Minh, trong 5 tháng qua, trên địa bàn thành phố xảy ra 2.289 vụ phạm pháp hình sự; tỷ lệ điều tra khám phá án đạt 69,5%. Phạm pháp hình sự tuy có giảm nhưng vẫn còn ở mức cao, tiềm ẩn nhiều thách thức, phức tạp… Đáng chú ý là tình hình sử dụng vũ khí để gây án cùng với việc sử dụng công cụ hỗ trợ, hung khí tìm kiếm nhau để trả thù giữa các nhóm thanh thiếu niên.
Trung tướng Lê Đông Phong, Giám đốc Công an Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, nguyên nhân của tình trạng trên là sự phân hóa và xung đột lợi ích cùng với sự phân tầng xã hội giữa các tầng lớp dân cư dẫn đến tình trạng thất nghiệp (nhất là thanh thiếu niên), bị ảnh hưởng của lối sống lệch lạc, khuynh hướng bạo lực, động cơ vụ lợi dẫn đến tha hóa, dễ bị kích động, lôi kéo tham gia vào các xung đột lợi ích không chính đáng, phạm tội, nghiện ngập.
Một nguyên nhân nữa là công tác phòng ngừa, nắm tình hình diễn biến các loại tội phạm có lúc có nơi còn chưa kịp thời, chưa nắm chắc địa bàn để bố trí lực lượng, quán xuyến các địa bàn trọng điểm. Công tác tuần tra, kiểm soát được tăng cường nhưng chưa thường xuyên, liên tục do lực lượng mỏng. Công tác phối hợp giữa các lực lượng chưa thực sự hiệu quả, nhất là ở các địa bàn giáp ranh. Ngoài ra, công tác đấu tranh chuyển hóa địa bàn còn thiếu sự phối hợp thường xuyên, dài hơi của các đơn vị.
Ghi nhận thực tế trên địa bàn thành phố trong một tháng trở lại đây, nhiều vụ án bạo lực đã liên tiếp xảy ra, gây hoang mang dư luận. Mới đây, người dân thành phố bàng hoàng trước vụ việc xảy ra vào đêm 30/5 tại khu vực Phường 10, Quận 5, khiến một bé trai tử vong.
Theo đó, do mâu thuẫn với một cô gái mại dâm, đối tượng Vũ Trần Quốc Long (29 tuổi, ngụ quận 8) đã xích mích với nhóm người đang ngồi nhậu dưới nhà tại khu vực dưới chân cầu Chà Và (đoạn Phường 10, Quận 5).
Tưởng rằng mọi việc đã được giải quyết nhưng một lúc sau, Long gọi Châu Đức Thanh (23 tuổi, ngụ quận 8) mang mã tấu quay lại “xử” những người kia. Thanh dùng mã tấu tấn công khiến nhiều người bị thương, trong đó có một bé trai 13 tuổi bị Thanh chém dã man dẫn đến tử vong.
Ngày 5/6, Công an bắt giữ hai đối tượng Thanh và Long. Trước đó, tối 29/5, một nam thanh niên cầm hung khí đâm chém loạn xạ vào nhóm người chạy xe GrabBike trước cổng Bến xe Miền Tây (phường An Lạc, quận Bình Tân) làm một người bị thương.
Đại tá, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đắc Hoan, Phó Giám đốc Học viện Cảnh sát nhân dân nhận định, trách nhiệm của các cơ quan bảo vệ pháp luật trong phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật sử dụng bạo lực; của các cơ quan quản lý nhà nước trong quản lý về văn hóa, giáo dục, truyền thống, quản lý các dịch vụ cung cấp đồ uống có cồn, vệ sinh an toàn thực phẩm, chất cấm, vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, chất cháy… là rất quan trọng để hạn chế được tình trạng tội phạm bạo lực.
Các chuyên gia cho rằng, muốn phòng ngừa tội phạm bạo lực, các mô hình phòng chống tội phạm tại các cấp cơ sở cần phát huy được hiệu quả thật sự chứ không mang tính hình thức. Đảng ủy và chính quyền cơ sở cần nhận thức mạnh mẽ công tác bảo đảm an ninh trật tự, công tác giáo dục tại gia đình, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc.
Các địa phương cần lựa chọn, nhân rộng các mô hình nhân dân tham gia bảo đảm an ninh trật tự có hiệu quả; loại bỏ những mô hình, cách làm không hiệu quả, hình thức. Điển hình như cần phát huy hiệu quả những mô hình Trung tâm Chỉ huy giám sát camera an ninh nơi công cộng tại Công an Quận 5, Công an Quận 12, với hàng ngàn camera kết nối.
Đây được xem là một giải pháp quan trọng trong đấu tranh, phòng ngừa tội phạm đường phố, tội phạm bạo lực. Nhiều vụ bạo lực được kịp thời ngăn chặn, nhiều vụ án được khám phá nhanh từ hình ảnh được ghi lại bởi camera an ninh.
Trong công tác phòng đấu tranh nghiệp vụ, giải pháp đem lại hiệu quả cao trong thời gian qua là mô hình thí điểm Đội Hình sự đặc nhiệm hướng Nam (phụ trách 5 địa bàn hướng Nam của thành phố gồm các quận 7, 8, Bình Tân, huyện Nhà Bè và Bình Chánh). Đội Hình sự đặc nhiệm hướng Nam đã tập trung đấu tranh nghiệp vụ, qua đó đạt nhiều kết quả trong đấu tranh với tội phạm, góp phần giảm phạm pháp hình sự tại những địa bàn vùng ven, vùng giáp ranh.
Bên cạnh đó, mô hình tuần tra phối hợp giữa Cảnh sát Giao thông, Cảnh sát Hình sự, Cảnh sát Phản ứng nhanh, Cảnh sát Cơ động, Cảnh sát Quản lý hành chính và trật tự xã hội được triển khai trong những đợt cao điểm cũng mang lại hiệu quả. Thực hiện mô hình này, các lực lượng vừa tuần tra giao thông, vừa kiểm tra hành chính, ngăn ngừa kịp thời nếu phát hiện hung khí, ma túy... trong quá trình kiểm tra.
Trong thời gian tới, Công an thành phố đặt trọng tâm đấu tranh với tội phạm hoạt động kiểu “xã hội đen”, tội phạm tại các khu vực giáp ranh, các tuyến, địa bàn trọng điểm; duy trì công tác kiểm tra hành chính và mở rộng vận động giao nộp vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn; tăng cường đổi mới công tác tuần tra.
Công an thành phố tăng cường phối hợp với các Cục nghiệp vụ của Bộ Công an, Công an các tỉnh thành giáp ranh trong trao đổi thông tin, quản lý đối tượng, huy động lực lượng trấn áp tội phạm khu vực giáp ranh.
Ngoài ra, từ 1/6, lực lượng Cảnh sát Giao thông thành phố phối hợp với các lực lượng liên quan mở cao điểm tuần tra, kiểm soát. Theo đó, Cảnh sát Giao thông có quyền kiểm tra hành chính sau 21 giờ, nếu người bị kiểm tra có đầy đủ giấy tờ sẽ không bị xử phạt và tiếp tục lưu thông.