Trên 20 năm, ông Nguyễn Văn Thanh, nguyên là cán bộ cơ yếu Tây Nam bộ làm đơn “kêu cứu“ từ xã, huyện, tỉnh cho đến Trung ương về việc xã Long Hải (cũ), huyện Giá Rai (Bạc Liêu) lấy đất của ông thuộc địa giới hành chính thị trấn Gành Hào (nay huyện Đông Hải - Bạc Liêu) cấp cho bà Quách Thị Bảnh (xã Long Hải) để nuôi tôm. Đơn khiếu nại của ông Nguyễn Văn Thanh được UBND huyện Đông Hải, UBND tỉnh Bạc Liêu, Thanh tra tỉnh Bạc Liêu, Thanh tra Chính phủ, Văn phòng Chính phủ tiếp nhận điều tra xác minh và ra văn bản yêu cầu trả lại đất canh tác cho ông Thanh… Trong đó có văn bản do Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng chỉ đạo cho tỉnh Bạc Liêu và các ngành chức năng giải quyết dứt điểm…
Dù nhiều văn bản, qua điều tra xác minh, xác nhận việc tranh chấp là do UBND xã Long Hải làm sai: Lấy đất từ địa giới hành chính thị trấn Gành Hào của ông Thanh cấp cho bà Bảnh là không đúng pháp luật, phải trả lại cho ông Thanh. Nhưng mỗi lần các ngành chức năng họp giải quyết thì có ý kiến của ông Giám đốc Sở Công an tỉnh Bạc Liêu là “Để công an đi thẩm tra lại, xác minh lại việc tranh chấp giữa ông Thanh và bà Bảnh. Tuy nhiên, qua xác minh nhiều lần của công an cũng không có thêm tình tiết gì mới so với các ngành chức năng đã báo cáo. Ngày 6/1/2011, UBND tỉnh Bạc Liêu lại ra văn bản số 22/UBND-NC chỉ đạo: “Để thực hiện nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng và chấm dứt việc xem xét, giải quyết vụ này, Chủ tịch UBND tỉnh giao cho Chủ tịch UBND huyện Đông Hải tổ chức thực hiện Quyết định số 35. QĐ-UBND ngày 1/2/2007, của Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu, về việc giải quyết tranh chấp đất giữa ông Thanh và bà Bảnh, theo nội dung kiến nghị tại Báo cáo số 814/BC-TTCP ngày 16/4/2010 của Thanh tra Chính phủ đã được ý kiến đồng ý của Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng. Công an tỉnh có nhiệm vụ hỗ trợ cho UBND huyện Đông Hải thực thi tốt công việc này”.
Với trách nhiệm là hỗ trợ để các đơn vị chức năng thực thi văn bản pháp quy nhưng không hiểu sao Công an Bạc Liêu ngày càng lún sâu vào “hình sự hóa” việc giải quyết khiếu tố, khiếu nại đúng pháp luật của công dân. Công an Bạc Liêu đã chỉ đạo cho Phòng Cảnh sát điều tra kinh tế điều tra gia đình ông Nguyễn Văn Thanh. Gần đây nhất, Công an bạc Liêu lại cho Phòng An ninh B38, xuống tận huyện Đầm Dơi - Cà Mau (quê quán của ông Nguyễn Văn Thanh) điều tra nhân thân và mời luôn cả ông Nguyễn Văn Thanh đang sinh sống tại thị trấn Gành Hào làm việc với nội dung là tranh chấp đất đai.
Do mất đất canh tác trên 20 năm và áp lực từ công an, ông Nguyễn Văn Thanh đã làm đơn kêu cứu, trong đơn có đoạn viết: “Phòng An ninh B38 Công an tỉnh Bạc Liêu mời tôi để điều tra vụ đất tranh chấp đất đai, tôi thấy không đúng chức năng. Quá bức xúc nên tôi xin gặp ông Đỗ Việt Thắng, Giám đốc Công an để trình bày thì ông Thắng trả lời trực tiếp với tôi là không phải chức năng của Công an tỉnh, và ông Thắng cũng không hay biết việc này ai chỉ đạo đi điều tra, không thông qua ông. Nên ông Thắng đã gọi điện thoại cho ông Hai Quang, Trưởng Phòng An ninh B38, ông Quang trả lời cũng không biết, vậy là phó phòng chỉ đạo làm, trưởng phòng không biết, ông Thắng đã nói với tôi “Yên tâm về đi, tôi kêu ngưng ngay vì không phải chức năng của công an” (!).
Từ việc tranh chấp đất đai và được các ngành chức năng huyện, tỉnh và Trung ương ra văn bản pháp quy là đúng luật nhưng Công an Bạc Liêu chưa hỗ trợ tích cực để tham gia giải quyết dứt điểm khiếu tố, khiếu nại của công dân về việc tranh chấp đất đai giữa ông Nguyễn Văn Thanh và bà Quách Thị Bảnh là việc làm không bình thường. Dù không có sự chỉ đạo của Giám đốc Công an nhưng qua hành vi và cũng như tường thuật của ông Nguyễn Văn Thanh, cho thấy Công an Bạc Liêu có dấu hiệu chuyển dần vụ khiếu tố, khiếu nại tranh chấp đất đai đúng pháp luật của công dân sang “hình sự hóa" (Phòng Điều tra kinh tế tham gia điều tra). Khi không có dấu hiệu vi phạm về kinh tế tiếp tục chuyển dần sang “chính trị hóa” (Phòng An ninh B38 mời ông Nguyễn Văn Thanh) điều tra tiếp… cũng là việc làm không bình thường.
Căn cứ vào các văn bản của các cấp từ huyện, tỉnh, Trung ương, việc trả lại đất cho ông Thanh, nếu làm đúng theo các văn bản chỉ đạo này, sẽ giải quyết nhanh chóng và triệt để từ lâu.
Vậy vì lý do gì mà “phép vua” vẫn thua “lệ làng” trong việc trả lại đất cho ông Nguyễn Văn Thanh ở thị trấn Gành Hào?
Trần Quốc Thái