Việt Nam tỏa sáng tại UNESCO với nghệ thuật truyền thống và khát vọng vươn mình

Sự kiện đã thu hút được sự tham dự của của nhiều quan chức cao cấp của UNESCO và Việt Nam như bà Simona-Mirela Miculescu - Chủ tịch Đại hội đồng UNESCO; ông Xing Qu - Phó Tổng Giám đốc UNESCO; ông Ngô Lê Văn - Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam; bà Lê Thị Hồng Vân - Tổng thư ký Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam; bà Nguyễn Thị Vân Anh - Đại sứ, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh UNESCO và ông Lê Xuân Lợi - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Lê Xuân Lợi đã giới thiệu tới bạn bè quốc tế vùng đất có truyền thống lịch sử, văn hiến lâu đời, nơi hội tụ kho tàng văn hoá dân gian phong phú tiêu biểu cho văn hóa Việt Nam, quê hương của 4 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh gồm: Dân ca Quan họ Bắc Ninh, Ca trù, Nghi lễ và trò chơi kéo co làng Hữu Chấp và Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt.

Với mong muốn luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của bạn bè quốc tế trong việc kết nối, lan tỏa, quảng bá hình ảnh, các giá trị văn hóa truyền thống của tỉnh Bắc Ninh, Phó chủ tịch Lê Xuân Lợi đặc biệt kêu gọi sự ủng hộ của UNESCO để năm nay “Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ” được đưa vào Danh sách di sản văn hoá phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại.

Về phần mình, Thứ trưởng Ngô Lê Văn cũng khẳng định Bắc Ninh là một vùng đất tiêu biểu cho văn hóa Việt Nam, không chỉ là quê hương của dân ca Quan họ, loại hình nghệ thuật được hình thành từ tri thức, đạo lý và thực hành nhân văn của người Việt, đã được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, mà còn là nơi sinh ra tranh dân gian Đông Hồ - những tác phẩm được làm từ nguyên liệu tự nhiên, không chỉ mang giá trị nghệ thuật, mà còn là bản tuyên ngôn sâu sắc về lối sống hài hòa giữa con người với thiên nhiên của người Việt.

Theo Thứ trưởng Ngô Lê Văn, Việt Nam đang bước vào một kỷ nguyên mới - hành trình vươn lên của dân tộc, được thúc đẩy bởi tri thức, đổi mới sáng tạo và khát vọng phát triển mạnh mẽ hơn nữa. Trên hành trình này, văn hóa được coi là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu và cũng là động lực nội sinh cho sự phát triển của đất nước. Việc phát huy giá trị văn hóa và sức mạnh con người Việt Nam chính là chìa khóa để hiện thực hóa khát vọng xây dựng một quốc gia hùng cường và thịnh vượng.

"Thông qua việc giới thiệu Bắc Ninh, Việt Nam mong muốn tôn vinh những giá trị cốt lõi mà UNESCO luôn theo đuổi: bảo tồn di sản, tôn trọng sự đa dạng văn hóa và thúc đẩy phát triển bền vững", ông bày tỏ. Thứ trưởng cũng cho biết, sự kiện càng thêm ý nghĩa khi nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh – Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa kiệt xuất đã được UNESCO vinh danh năm 1987. Đây là dịp để tôn vinh những giá trị tư tưởng, đạo đức và di sản văn hóa mà Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại, đồng thời lan tỏa mạnh mẽ thông điệp về hòa bình, nhân văn và hợp tác quốc tế mà Người suốt đời theo đuổi.

Đánh giá cao vai trò đóng góp tích cực và năng động của Việt Nam trong các hoạt động của UNESCO, ông Xing Qu, Phó Tổng Giám đốc UNESCO, khẳng định sự kiện không chỉ nhằm tôn vinh sự phong phú, đa dạng của văn hóa Việt Nam, một đất nước mạnh mẽ, kiên cường, vượt lên mọi thử thách, mà còn là dịp để bạn bè quốc tế bày tỏ sự ủng hộ và mối quan hệ gắn bó với đất nước này. Nhắc lại chuyến thăm lịch sử của Tổng bí thư Tô Lâm tại trụ sở UNESCO vào tháng 10/2024, góp phần nâng quan hệ song phương lên một tầm cao mới, ông Xing Qu bày tỏ mong muốn Việt Nam sẽ phát huy hơn nữa vai trò năng động của mình tại UNESCO, đặc biệt trong lĩnh vực bảo tồn di sản và phát huy các giá trị văn hóa nhân loại.

Điểm nhấn của sự kiện là hoạt động vận động công nhận tranh dân gian Đông Hồ là di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Do đó, các quan khách đến với chương trình đã được mời trải nghiệm nghề làm tranh Đông Hồ, có bề dày lịch sử hơn 500 năm, nổi tiếng là tranh khắc gỗ dân gian được làm hoàn toàn bằng phương pháp thủ công và nguyên liệu từ tự nhiên.

Với sự hướng dẫn của nghệ nhân Nguyễn Đăng Tâm, người đã có 34 năm kinh nghiệm, bà Simona-Mirela Miculescu, Chủ tịch Đại hội đồng UNESCO, đã tự tay in bức tranh cho chính mình. Tỏ ra thích thú với trải nghiệm sống động này, bà chia sẻ: "Tôi yêu thích trang phục truyền thống của các bạn, tôi yêu tinh thần và chiều sâu văn hóa của các bạn. Và tôi rất tự hào là giờ đây đã có thể tự làm ra được một bức tranh con gà Việt Nam. Các bạn là một dân tộc tuyệt vời, và đất nước các bạn là một quốc gia đang vươn lên mạnh mẽ". 

Còn ông Oualid Mahdaoui, đến từ phái đoàn Algérie bày tỏ: "Được chứng kiến các nghệ nhân và thợ thủ công trình diễn bí quyết truyền thống, có thể hiểu như là tiền thân của ngành in hiện đại và nghệ thuật đương đại - thật sự là một điều rất ấn tượng. Khi được tận mắt nhìn thấy những kỹ thuật do các bậc tiền bối tạo ra, chúng tôi vô cùng ngạc nhiên và thật vui vì có cơ hội trải nghiệm điều này. Cảm ơn các bạn Việt Nam đã tổ chức sự kiện văn hóa này tại UNESCO – một nơi rất phù hợp để tổ chức những sự kiện như thế này. Chúng tôi rất vui mừng và xin khuyến khích đất nước các bạn tiếp tục chia sẻ nền văn hóa phong phú của mình với chúng tôi".

Đến với hành trình khám phá Việt Nam, các vị khách mời không chỉ trải nghiệm nghề in tranh truyền thống, hay các nghề dân gian khác như vẽ thư pháp, nặn tò he đất, mà còn được đắm mình trong những làn điệu dân ca của người Quan họ, thưởng thức những món ăn đặc sắc và nhâm nhi những chén trà mang đậm bản sắc Việt. Đặc biệt, chương trình còn giới thiệu không gian triển lãm ảnh về cuộc đời, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất của dân tộc Việt Nam, nhân dịp kỷ niệm 135 năm ngày sinh của Người.

Sự kiện kết thúc trong niềm tin tưởng rằng tranh dân gian Đông Hồ sẽ sớm được UNESCO công nhận, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc Việt Nam. Ông Nguyễn Đăng Tâm, nghệ nhân tranh Đông Hồ chia sẻ: "Chúng tôi rất mong muốn một ngày gần nhất tiếng chuông công nhận sẽ vang lên ở UNESCO tại Paris. Đó sẽ là niềm vinh hạnh cho những người làm nghề và cho cả làng Đông Hồ chúng tôi". Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Lê Xuân Lợi cũng bày tỏ: "Với một chuỗi các hoạt động trong nước và nước ngoài, cùng với hồ sơ mà chúng tôi đã đệ trình UNESCO, chúng tôi rất mong muốn trong năm 2025 này, tranh dân gian Đông Hồ sẽ được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại".

Đêm "Việt Nam - Tinh hoa văn hóa và khát vọng vươn mình" tại UNESCO không chỉ là một sự kiện văn hóa nghệ thuật đơn thuần mà còn là sứ mệnh quảng bá, bảo tồn những giá trị tinh hoa của dân tộc. Qua những làn điệu Quan họ ngọt ngào và những bức tranh Đông Hồ rực rỡ sắc màu, văn hóa Việt Nam một lần nữa chứng minh sức sống mãnh liệt và khả năng kết nối con người, bất kể khoảng cách địa lý hay khác biệt văn hóa.