Ưu tiên nguồn lực mở rộng cao tốc hai làn xe

Rà soát hạ tầng các tuyến cao tốc 2 làn xe

Theo Công điện số 16/CĐ-TTg ngày 21/2/2024 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy nhanh nghiên cứu, triển khai đầu tư nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc đang khai thác, đang đầu tư theo quy mô phân kỳ, Thủ tướng chỉ đạo các bộ: Công an, Giao thông vận tải (GTVT), Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Khoa học và Công nghệ, Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố khẩn trương nghiên cứu phương án đầu tư, nâng cấp các tuyến cao tốc quy mô 2 làn xe.

Theo công điện, nhu cầu vốn cho đầu tư hệ thống đường bộ cao tốc lớn, trong khi nguồn lực còn hạn chế; nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, Bộ GTVT và các địa phương nghiên cứu, đề xuất đầu tư một số tuyến đường bộ cao tốc theo quy mô phân kỳ. 

Tuy nhiên, thời gian qua, việc vận hành các tuyến đường bộ cao tốc quy mô phân kỳ còn một số hạn chế như tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, ùn tắc giao thông, tai nạn giao thông như vụ tai nạn xảy ra ngày 18/2 vừa trên tuyến đường bộ cao tốc Cam Lộ - La Sơn...

Để khẩn trương khắc phục hạn chế, tăng cường an toàn giao thông, nâng cao hiệu quả khai thác các tuyến đường bộ cao tốc, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ GTVT chỉ đạo các cơ quan chức năng nghiên cứu ngay các giải pháp tổ chức giao thông hợp lý, khoa học, hiệu quả và kiểm soát tốt nhất các hoạt động giao thông để bảo đảm an toàn giao thông trên các tuyến đường bộ cao tốc quy mô phân kỳ, bảo đảm tính mạng, sức khỏe, tài sản của nhân dân.

Đáng chú ý, Bộ GTVT chủ trì, phối hợp ngay với các địa phương tập trung đầu tư sớm nhất đối với các tuyến đường bộ cao tốc quy mô 2 làn xe; rà soát bổ sung đầy đủ, đồng bộ các công trình hạ tầng trên tuyến như hệ thống giao thông thông minh, trạm dừng nghỉ… để báo cáo Thủ tướng trong tháng 3/2024.

UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm khẩn trương nghiên cứu, đề xuất phương án đầu tư, nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc đã và đang đầu tư theo quy mô phân kỳ, gửi Bộ GTVT trước ngày 15/3 và rà soát, triển khai công tác giải phóng mặt bằng phục vụ đầu tư, nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc.

Ngoài ra, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo Tổng công ty Đầu tư và phát triển đường cao tốc (VEC) khẩn trương nghiên cứu, đề xuất phương án đầu tư, nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc đang quản lý khai thác theo quy mô phân kỳ, gửi Bộ GTVT trước ngày 15/3.

Ưu tiên nguồn lực nâng cấp 

Theo ông Lê Kim Thành, Cục trưởng Cục Đường cao tốc Việt Nam, Bộ GTVT đã chỉ đạo rà soát tổng thể các tuyến cao tốc đầu tư phân kỳ, đặc biệt là các tuyến 2 làn xe, xây dựng kế hoạch, sắp xếp thứ tự ưu tiên để nâng cấp, mở rộng khi đủ điều kiện về nguồn lực. Thời gian qua, Việt Nam tập trung đầu tư phát triển đường bộ cao tốc 2 làn xe trong bối cảnh kinh tế đang phát triển, nguồn lực đầu tư hạn chế. Khi nền kinh tế phát triển, đủ nguồn lực mới mở rộng lên 4 làn xe.

Qua tìm hiểu, việc đầu tư các tuyến cao tốc có quy mô hoàn chỉnh có chi phí đầu tư lớn. Trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế, việc phân kỳ đầu tư sẽ phù hợp nhu cầu trước mắt, khả năng cân đối vốn và sớm triển khai xây dựng được nhiều tuyến cao tốc, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội cấp thiết của các địa phương.

Việc phân kỳ đầu tư sẽ giảm 30 - 50% tổng mức đầu tư dự án, nên phù hợp với khả năng cân đối nguồn lực theo từng giai đoạn. Đặc biệt, việc phân kỳ đầu tư sẽ giúp các địa phương sớm hình thành hệ thống đường bộ cao tốc đáp ứng mục tiêu của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm giai đoạn 2021 - 2030, quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 của Chính phủ.

Theo thống kê của Bọ GTVT, cả nước hiện đã đưa vào khai thác 12 tuyến cao tốc được phân kỳ đầu tư, với tổng chiều dài 743 km, chiếm 40% tổng chiều dài đường bộ cao tốc đang khai thác. Trong đó, 5 tuyến cao tốc 2 làn xe, chiều dài 371 km gồm: Cam Lộ - La Sơn dài 98 km, La Sơn - Hòa Liên dài 66 km, Yên Bái - Lào Cai dài 141 km, Hòa Lạc - Hòa Bình dài 26 km, Thái Nguyên - Chợ Mới dài 40 km.

Bên cạnh đó, 7 tuyến cao tốc 4 làn xe có dải dừng xe khẩn cấp không liên tục, chiều dài 372 km gồm: Cao Bồ - Mai Sơn dài 15 km, Mai Sơn - QL45 dài 63 km, Quốc lộ (QL)45 - Nghi Sơn dài 43 km, Nghi Sơn - Diễn Châu dài 50 km, Nha Trang - Cam Lâm dài 49 km, Vĩnh Hảo - Phan Thiết dài 101 km, Trung Lương - Mỹ Thuận dài 51 km.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về rà soát, ưu tiên nguồn lực nâng cấp, mở rộng cao tốc 2 làn xe, Bộ GTVT đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị rà soát tổng thể các tuyến cao tốc đầu tư phân kỳ, đặc biệt là các tuyến cao tốc phân kỳ với quy mô 2 làn xe, đánh giá những tồn tại, hạn chế; xây dựng kế hoạch, giải pháp phù hợp để nâng cấp bảo đảm quy mô 4 làn xe. 

Trong đó, việc huy động nguồn lực sẽ ưu tiên đầu tư nâng cấp, mở rộng đường cao tốc hiện hữu theo phương thức PPP (hợp đồng BOT) hoặc nâng cấp các tuyến đường cao tốc hiện hữu đang khai thác theo phương thức PPP. Hiện nay, Bộ GTVT đã rà soát, báo cáo cấp có thẩm quyền cho phép đầu tư mở rộng tuyến La Sơn - Hòa Liên (66 km) từ 2 làn xe lên 4 làn xe; mở rộng theo quy hoạch 6 làn xe các tuyến Cao Bồ - Mai Sơn (15 km) bằng nguồn tăng thu ngân sách năm 2022, tuyến Trung Lương - Mỹ Thuận (51 km) theo hình thức PPP...