Tại họp báo quý III/2024 của Bộ Tài chính ngày 27/9, ông Đặng Ngọc Minh - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho biết: Quy định tạm hoãn xuất cảnh đối với người còn nợ thuế đã có từ nhiều năm trước.Luật Quản lý thuế năm 2020 và Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam (có hiệu lực từ tháng 7/2020) cũng có quy định việc tạm hoãn xuất cảnh đối với người nợ thuế.
Theo đó, người nộp thuế có khoản nợ quá 90 ngày sẽ bị cưỡng chế. Trong Luật không có quy định thế nào là khoản nợ thuế nhỏ hay lớn. Những người nộp thuế (gồm cá nhân, doanh nghiệp) đang thuộc đối tượng bị cưỡng chế thuế phải hoàn thành nghĩa vụ về thuế, trước khi xuất cảnh.
Ngày 27/9, Bộ Tài chính tổ chức Họp báo thường kỳ quý III/2024. Ảnh: Minh Quyết/TTXVN
Đối với những pháp nhân đang bị cưỡng chế thuế, pháp nhân vẫn chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế, người đại diện pháp nhân sẽ bị tạm hoãn xuất cảnh. “Tạm hoãn xuất cảnh chỉ là một trong nhiều biện pháp cưỡng chế của cơ quan Thuế. Việc tạm hoãn xuất cảnh đối với cá nhân, pháp nhân nợ thuế được cơ quan Thuế triển khai sau khi rà soát, đối chiếu, xác định chính xác nghĩa vụ nộp thuế của cá nhân”, ông Đặng Ngọc Minh cho biết.
Cơ quan Thuế quản lý trực tiếp với người nộp thuế lập danh sách cá nhân thuộc trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh và lập văn bản gửi cơ quan quản lý xuất nhập cảnh; đồng thời, gửi cho người nộp thuế biết để thực hiện nghĩa vụ nộp thuế, trước khi xuất cảnh.
Ông Đặng Ngọc Minh nhấn mạnh: Đối tượng nợ thuế phải có trách nhiệm hoàn thành các nghĩa vụ thuế. Cơ quan thuế sẽ cân nhắc các giải pháp để tuân thủ quy định pháp luật, đảm bảo việc thu ngân sách cho Nhà nước. “Với từng trường hợp cụ thể, cơ quan thuế sẽ căn cứ, cân nhắc các giải pháp sao cho phù hợp nhất”, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho biết. Theo lãnh đạo Tổng cục Thuế, tạm hoãn xuất cảnh không phải biện pháp 'mạnh tay' nhất trong thu nợ thuế. Cơ quan thuế sẽ căn cứ tình hình thực tế chứ không áp dụng cứng nhắc, tràn lan, trong quá trình thực thi,
Trước một số ý kiến cho rằng, biện pháp tạm hoãn xuất cảnh là “nặng tay” với lãnh đạo doanh nghiệp, trong khi nhiều giám đốc chỉ là người làm thuê, ông Đặng Ngọc Minh cho rằng: “Những ý kiến của một số doanh nghiệp đã được ghi nhận trong quá trình xây dựng Luật Quản lý thuế, tuy nhiên Quốc hội đã thông qua Luật với quy định như vậy, chúng ta phải thực hiện”.
Trong quy định của Luật có nêu, một cá nhân có trách nhiệm đại diện, điều hành pháp nhân, khi pháp nhân nợ thuế, cá nhân đấy phải chịu tạm hoãn xuất cảnh đến khi pháp nhân hoàn thành nghĩa vụ thuế. Các cơ quan thuế là cơ quan thực thi pháp luật thuế, phải tuân thủ theo pháp luật, cho tới khi có những quy định bổ sung, sửa đổi.
“Trong khi thực hiện thu nợ thuế, các cơ quan Thuế cũng căn cứ tình hình thực tế, chứ không áp dụng cứng nhắc, tràn lan. Thông thường, nếu cá nhân không phải là người kinh doanh, cơ quan Thuế rất hạn chế áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh. Tất nhiên, người có số nợ lớn lên tới hàng tỷ đồng, có nguy cơ thất thoát ngân sách - cũng phải áp dụng”, ông Đặng Ngọc Minh nhấn mạnh.
Trong năm 2023 đến tháng 8/2024, cơ quan Thuế đã thông báo tạm hoãn xuất cảnh đối với 17.952 trường hợp với số tiền thuế nợ là 30.388 tỷ đồng. Trong đó, có 10.829 trường hợp là người nộp thuế bỏ địa chỉ kinh doanh với số tiền thuế nợ là 6.894 tỷ đồng. Năm 2023, ngành Thuế thông báo tạm hoãn xuất cảnh 2.411 trường hợp với tổng số tiền thuế nợ là 6.719 tỷ đồng.
Ngày 6/2/2024, Tổng cục Thuế đã có Công văn 511 chỉ đạo các Cục thuế xem xét áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh cho các trường hợp chây ì nợ thuế, đặc biệt tập trung các trường hợp bỏ địa chỉ kinh doanh mà vẫn còn nợ thuế.
Năm 2024, có 1.424 trường hợp đã nộp thuế trên tổng số 6.539 trường hợp thông báo tạm hoãn xuất cảnh, chiếm gần 21,8%. Tổng số tiền thuế nợ đã trả chiếm 7,04% tổng số tiền thuế nợ trong các quyết định tạm hoãn xuất cảnh. Trong số 9.002 trường hợp thông báo tạm hoãn xuất cảnh đối với doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh, cũng có 5,65% trường hợp nộp số thuế nợ.
Theo thống kê mới đây của Tgành thuế, tổng số tiền thu nợ thuế trong tháng 8/2024 ước đạt 3.244 tỷ đồng; lũy kế tính đến cuối tháng 8/2024 ước thu được 53.771 tỷ đồng, tăng 29% so cùng kỳ năm ngoái (trong đó, 50.458 tỷ đồng thu bằng biện pháp quản lý nợ; chỉ khoảng 3.313 tỷ đồng thu bằng biện pháp cưỡng chế nợ).
Theo Tổng cục Thuế, công tác thu nợ thuế năm nay có nhiều đổi mới. Đặc biệt, Tổng cục Thuế ứng dụng nhiều giải pháp công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI) trong xử lý các quy trình nghiệp vụ, hỗ trợ cán bộ thuế thực hiện cưỡng chế đúng thời hạn, qua đó góp phần tăng hiệu quả thu hồi tiền nợ thuế cho Nhà nước.
Trong bối cảnh các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn sau COVID-19, lại vừa bị bão lũ, Nhà nước áp dụng nhiều giải pháp giãn, hoãn, chậm nghĩa vụ nộp thuế cho các cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp. "Những trường hợp gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, nếu có hồ sơ miễn, hoãn, giảm theo quy định của Luật Quản lý thuế, ngành Thuế sẽ hỗ trợ giải quyết ngay", lãnh đạo Tổng cục Thuế cho biết.
Điều 66 Luật Quản lý thuế quy định: “Người nộp thuế thuộc trường hợp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế, người Việt Nam xuất cảnh để định cư ở nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài trước khi xuất cảnh từ Việt Nam phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế; trường hợp chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế thì bị tạm hoãn xuất cảnh theo quy định của pháp luật về xuất cảnh, nhập cảnh”.
Khoản 5 Điều 36 Luật Xuất nhập cảnh quy định: “Người nộp thuế, người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế, người Việt Nam xuất cảnh để định cư ở nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài trước khi xuất cảnh chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế theo quy định của pháp luật về quản lý thuế”. -