Thị trường chứng khoán Việt Nam chờ cú bật 2026

Dù phản ứng ban đầu còn dè dặt, nhưng nền tảng cho dòng vốn ngoại và tăng trưởng bền vững đã được thiết lập. Việc gỡ bỏ cơ chế ký quỹ trước giao dịch cho nhà đầu tư ngoại và nâng hạng FTSE là bước ngoặt lịch sử của thị trường chứng khoán Việt Nam. Với công nghệ giao dịch mới, cải cách thể chế và dòng vốn ngoại chờ kích hoạt, VN-Index được kỳ vọng mở ra không gian tăng trưởng mới từ năm 2026.

Để hiểu rõ hơn về diễn biến của thị trường chứng khoán Việt Nam và những kỳ vọng đối với chứng khoán Việt Nam trong năm 2026, phóng viên TTXVN đã phỏng vấn ông Nghiêm Bảo Nam, Trưởng nhóm Chiến lược thị trường, Công ty Cổ phần Chứng khoán Nhất Việt.

Năm 2025, những "nút thắt" nào của thị trường đã được tháo gỡ? Những cải thiện này đã tác động thế nào đến tâm lý và dòng tiền nhà đầu tư?

Nhìn lại năm 2025, bước ngoặt lịch sử giúp thị trường chứng khoán Việt Nam "hóa rồng" chính là việc tháo gỡ thành công yêu cầu ký quỹ trước giao dịch (pre-funding) đối với nhà đầu tư, tổ chức nước ngoài, được hiện thực hóa qua Thông tư 68/2024/TT-BTC và hoàn thiện bởi Thông tư 18/2025/TT-BTC (có hiệu lực từ 05/05/2025).

Đây là "nút thắt" đã tồn tại nhiều năm, cản trở Việt Nam trong mắt các tổ chức xếp hạng quốc tế. Cơ chế mới cho phép các tổ chức nước ngoài đặt lệnh mua mà không cần có đủ 100% tiền ngay lập tức, đưa thị trường Việt Nam tiệm cận với thông lệ quốc tế và trực tiếp dẫn đến việc FTSE Russell chính thức nâng hạng Việt Nam lên Thị trường Mới nổi Thứ cấp (Secondary Emerging Market) vào ngày 08/10/2025.

Song song đó, tính minh bạch và giám sát của thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng lên một tầm cao mới nhờ Thông tư 19/2025/TT-BTC, bắt buộc các công ty đại chúng phải công bố thông tin bằng tiếng Anh và kiểm toán chặt chẽ lịch sử góp vốn điều lệ trong 10 năm, loại bỏ nỗi lo về tình trạng "vốn ảo" hay thông tin bất cân xứng vốn từng làm nản lòng dòng vốn ngoại.

Tuy nhiên, trái với kỳ vọng bùng nổ ngay lập tức, phản ứng của thị trường và dòng tiền sau tin nâng hạng chính thức lại diễn biến theo chiều hướng "tin ra là bán"  với nhịp điều chỉnh tích lũy trong quý IV/2025. Tâm lý hưng phấn của nhà đầu tư cá nhân trong nước nhanh chóng chuyển sang thận trọng chốt lời sau giai đoạn tăng nóng "đón đầu" từ đầu năm. Dòng tiền không lan tỏa ồ ạt mà có sự phân hóa khắc nghiệt, rút khỏi các nhóm cổ phiếu đầu cơ để co cụm vào nhóm VN30 và các mã đầu ngành có khả năng đón vốn ngoại. Thực tế cho thấy dòng vốn lớn từ các quỹ ETF thụ động chưa giải ngân ngay mà cần độ trễ kỹ thuật (thường từ 6-12 tháng) để cơ cấu danh mục, khiến thanh khoản thị trường giai đoạn cuối năm 2025 duy trì ở mức trung bình thấp, tạo nền tảng tích lũy cho chu kỳ tăng trưởng vào năm 2026.

Trong bối cảnh thị trường năm 2025 ghi nhận nhiều biến động về thanh khoản, tỷ giá và dòng vốn ngoại, ông đánh giá ra sao về các chính sách điều hành của chính phủ và cơ quan quản lý nhằm ổn định thị trường, tăng sức hút vốn trong và ngoài nước? Yếu tố nào phát huy hiệu quả rõ nhất?

Trong năm 2025, hoạt động điều hành hiệu quả đã đem lại nhiều số liệu tích cực như tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký và giải ngân tiếp tục tăng trưởng và đạt những mốc kỷ lục mới, thị trường chứng khoán lên đỉnh lịch sử, tăng trưởng tín dụng cao dự kiến đạt 18-20% cho cả năm và tổng sản phẩm nội địa (GDP) 9 tháng đạt 7,85% tiến sát mục tiêu 8%. Để đạt được những con số tích cực này, chính phủ và các cơ quan quản lý đã linh hoạt trong việc ban hành các chính sách để hướng tới mục tiêu cuối cùng đạt tăng trưởng cao và ổn định kinh tế.

Một số hoạt động có thể kể đến như: Thông qua đề án nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, mục tiêu đạt chuẩn FTSE Russell trong 2025 và MSCI trong 2030 với các bước đi cụ thể giải quyết các rào cản kỹ thuật về thanh toán, lưu ký và pháp lý. Đề án phần nào đã cho thấy hiệu quả và bám sát mục tiêu khi Việt Nam đã chính thức được FTSE nâng hạng vào tháng 10/2025. Việc nâng hạng sẽ giúp Việt Nam thu hút thêm một lượng vốn đáng kể chảy vào thị trường, đồng thời nâng cao uy tín của thị trường chứng khoán Việt Nam trên toàn cầu.

Ban hành Nghị định số 245/2025/NĐ-CP của Chính phủ: Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 155/2020/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán. Nghị định này giúp rút ngắn thời gian niêm yết cổ phiếu từ 90 ngày xuống còn 30 ngày. Các quy định cũng giúp quá trình đưa chứng khoán vào niêm yết, giao dịch ngắn hơn từ 3-6 tháng so với hiện nay giúp doanh nghiệp tận dụng tốt hơn những giai đoạn thị trường tích cực huy động dòng vốn dài hạn phát triển doanh nghiệp.

Chính phủ cũng nhất quán mục tiêu giữ lãi suất thấp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tính đến thời điểm cuối tháng 11 Kho bạc Nhà nước đã bơm ròng ra thị trường hơn 330 nghìn tỷ đồng qua kênh OMO hỗ trợ thanh khoản hệ thống ngân hàng giúp giữ lãi suất cho vay ra nền kinh tế không bị tăng quá nóng. Đồng thời Ngân hàng Nhà nước cũng thử nghiệm thêm kênh hoán đổi ngoại tệ (FX swap) kỳ hạn 14 ngày vào đầu tháng 12 để hỗ trợ thanh khoản VNĐ cho hệ thống ngân hàng dịp cuối năm.

Các chính sách được ban hành đều có định hướng hỗ trợ phát triển trong dài hạn, còn trong ngắn hạn do yếu tố ngoại cảnh và chu kỳ nên các yếu tố vĩ mô vẫn còn gặp một số khó khăn như tỷ giá còn căng thẳng, dòng vốn ngoại tiếp tục rút khỏi thị trường chứng khoán Việt Nam. Xu hướng này sẽ sớm dừng lại khi Việt Nam chính thức vào rổ chỉ số theo chuẩn FTSE Global Benchmark vào tháng 9/2026, đồng thời nền kinh tế cũng sẽ dần ổn định trở lại sau những biến động chính sách thuế quan bất ngờ từ phía Hoa Kỳ.

Chính sách cho thấy hiệu quả tức thì chính là Nghị định 245 khi ngay cuối năm 2025 đã chứng kiến làn sóng niêm yết của các doanh nghiệp như VPX, VCK, HPA… tận dụng xu hướng thị trường tích cực trong năm 2025 huy động vốn cho nhu cầu tăng trưởng dài hạn.

Theo ông, đâu là giải pháp cốt lõi cần đẩy mạnh hơn trong năm 2026 để cải thiện minh bạch, thúc đẩy công nghệ giao dịch, tăng năng lực quản trị doanh nghiệp và bảo vệ nhà đầu tư?

Dựa trên các mục tiêu chiến lược và định hướng từ các cơ quan quản lý trong năm 2026, để cải thiện minh bạch thông tin các cơ quan quản lý cần có biện pháp thúc đẩy doanh nghiệp đẩy nhanh tốc độ áp dụng các chuẩn mực quốc tế về kế toán và phát triển bền vững như chuẩn mực kế toán quốc tế IAS, chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế IFRS. Bên cạnh việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế từ phía doanh nghiệp, cơ quan quản lý cũng cần tăng cường giám sát và xử phạt mạnh tay đủ sức để răn đe, ngăn chặn các hành vi vi phạm về công bố thông tin, thao túng giá cổ phiếu.

Về vấn đề thúc đẩy công nghệ giao dịch, trong năm 2025 thị trường chứng khoán Việt Nam đã đưa vào vận hành hệ thống KRX giúp tăng tốc độ xử lý lệnh từ 1 triệu lên 3-5 triệu lênh/ngày, trong năm 2026, 2027 dự kiến mô hình Cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP) cũng sẽ được đưa vào vận hành giúp tách bạch rủi ro thanh toán, giảm thiểu rủi ro đối tác và nâng cao mức an toàn cho toàn hệ thống.

Đồng thời để bảo vệ nhà đầu tư và đồng thời cải thiện minh bạch thông tin cơ quan điều hành cần đẩy mạnh hoạt động xếp hạng tín nhiệm đối với các doanh nghiệp một cách công khai. Hoạt động này sẽ giúp doanh nghiệp có cơ hội tiếp cận đa dạng nguồn vốn, đồng thời nhà đầu tư cũng dễ dàng tiếp cận thông tin và dễ dàng có sự so sánh khi đưa ra quyết định đầu tư.

Ông dự báo xu hướng nổi bật nào sẽ dẫn dắt thị trường trong năm 2026, và đâu là nhóm giải pháp cần ưu tiên để hiện thực hóa kỳ vọng này?

Theo đánh giá từ các tổ chức phân tích quốc tế, nếu tiến độ nâng hạng FTSE Emerging Market diễn ra đúng kế hoạch (đánh giá kỹ thuật 3/2026, công bố nâng hạng 9/2026), và môi trường vĩ mô thuận lợi (lãi suất 5,6 - 6,0%, tỷ giá kiểm soát, EPS tăng trưởng 18 - 20%) thị trường Việt Nam có thể đón lượng vốn ngoại 6 - 8 tỷ USD gia nhập theo cả dòng vốn chủ động và thụ động.

Trong kịch bản thuận lợi, VN-Index có thể hướng tới vùng 1.800 - 2.000 điểm trong năm 2026 nhờ bốn yếu tố sau: Dòng vốn ngoại vào mạnh sau nâng hạng, công nghệ giao dịch mới từ KRX tạo chiều sâu thị trường, chu kỳ tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp mạnh mẽ và chính sách vĩ mô ổn định.

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước sang một chương mới: ổn định hơn, chuẩn hóa hơn và hội nhập sâu hơn.

Giai đoạn 2026 - 2030 sẽ là thời kỳ bản lề khi Việt Nam đón nhận dòng vốn nâng hạng, nâng cấp tiêu chuẩn công nghệ và quản trị rủi ro, mở ra chu kỳ tăng trưởng mới cho thị trường và cho các công ty chứng khoán biết nắm bắt cơ hội đúng thời điểm.

Đặc biệt 2026 với định hướng tiếp tục thúc đẩy tiêu dùng và đầu tư nội địa cùng mục tiêu tăng trưởng GDP 2 con số chúng ta có thể nhìn thấy làn sóng IPO của nhiều công ty lớn kết hợp vốn ngoại. Xu hướng càng ngày càng nhiều nhà đầu tư tham gia vào thị trường sẽ cần giải pháp về thuế dễ tiếp cận hơn, hệ thống và sản phẩm cũng cần thuận tiện giúp nhà đầu tư mới tham gia thị trường.

Xin cảm ơn ông!