Vận chuyển phân bón xuất khẩu tại Công ty cổ phần phân bón dầu khí Cà Mau. Ảnh: Huỳnh Anh/TTXVN.
Kinh tế tháng 4 khởi sắc
Mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhưng theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT), tiếp nối đà phát triển của quý I/2022, tình hình kinh tế tháng 4/2022 của nước ta tiếp tục khởi sắc. Thậm chí, nhiều ngành đạt kết quả tốt hơn những năm trước đại dịch, trong đó nổi bật là lĩnh vực xuất nhập khẩu.
Bốn tháng đầu năm 2022, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định; chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 4/2022 tăng thấp nhất trong mức tăng của tháng 4 giai đoạn 2017 - 2022; vấn đề an ninh lương thực, năng lượng được bảo đảm; thu ngân sách Nhà nước (NSNN) ước đạt 45,7% dự toán, tăng 13,3%.
Theo bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê (TCTK), sản xuất công nghiệp tháng 4/2022 tăng 2% so với tháng trước và tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước; tính chung 4 tháng đầu năm 2022 sản xuất công nghiệp tăng 7,5%. Số lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp công nghiệp tăng 1,3% so với tháng trước và tăng 3,9% so cùng kỳ.
Sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản đạt kết quả tích cực; thị trường tiêu thụ sản phẩm nông sản, lâm sản, thủy sản được khơi thông, mở rộng. Sản lượng thủy sản tháng 4/2022 ước đạt 736.400 tấn, tăng 2,6% so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt tháng 4/2022, số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tăng cao nhất từ trước tới nay với hơn 15.000 doanh nghiệp; 4 tháng đầu năm 2022, số doanh nghiệp thành lập mới tăng 12,3%, doanh nghiệp trở lại hoạt động tăng 60,6%; tổng số vốn đăng ký bổ sung tăng 39,4% so cùng kỳ.
“Cùng với các trụ cột là sản xuất công nghiệp, thương mại, đầu tư, hoạt động du lịch và các dịch vụ đi kèm sẽ có sự ‘bùng nổ’ mạnh mẽ, góp phần vào tăng trưởng kinh tế trong năm 2022”, PGS TS Nguyễn Thường Lạng (trường Đại học Kinh tế Quốc dân) dự báo.
Theo Bộ KH-ĐT, tính đến ngày 20/4, tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong 4 tháng đầu năm 2022 của đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài đạt trên 10,8 tỷ USD; bằng 88,3% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, đáng chú ý, tuy vốn đăng ký mới giảm 56,3%, nhưng vốn điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần tăng mạnh lần lượt là 92,5% và 74,5%.
Thời gian qua, các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 18 ngành trong tổng số 21 ngành kinh tế quốc dân. Trong đó, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo dẫn đầu với tổng vốn đầu tư đạt gần 6,2 tỷ USD; chiếm 57,2% tổng vốn đầu tư đăng ký. Ngành kinh doanh bất động sản đứng thứ hai với tổng vốn đầu tư hơn 2,8 tỷ USD. Tiếp theo lần lượt là các ngành bán buôn, bán lẻ; hoạt động chuyên môn khoa học công nghệ. Điều này thể hiện niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài cũng như các doanh nghiệp, nhà sản xuất trong nước đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Đối với lĩnh vực xuất nhập khẩu, trong 4 tháng đầu năm nay, xuất siêu ước tính đạt 2,53 tỷ USD, tăng gần gấp đôi cùng kỳ năm ngoái. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa trong 4 tháng đầu năm 2022 đạt 242,19 tỷ USD; trong đó, xuất khẩu đạt 122,36 tỷ USD và nhập khẩu đạt 119,83 tỷ USD. Theo đó có 22 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 86,9% tổng kim ngạch xuất khẩu (có 6 mặt hàng xuất khẩu trên 5 tỷ USD, chiếm 63,1%).
Sự phục hồi của ngành du lịch rất nhanh, đặc biệt kể từ ngày 15/3, sau khi mở cửa du lịch. Lượng khách quốc tế đến Việt Nam tháng 4/2022 đạt 101.400 lượt người, gấp 2,4 lần so với tháng trước và gấp 5,2 lần so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 4 tháng đầu năm 2022, khách quốc tế đến Việt Nam đạt gần 192.400 lượt người, tăng 184,7% so với cùng kỳ năm trước. Không chỉ khách quốc tế, tháng 4/2022, Việt Nam chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ của du lịch nội địa với 10,5 triệu lượt khách, tăng trưởng 16,7% so với cùng kỳ năm trước.
Theo Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng, thị trường tài chính - tiền tệ cơ bản ổn định; thu ngân sách 4 tháng đầu năm đạt 45,7% dự toán, tăng 13,3% so với cùng kỳ, đáp ứng nhu cầu chi phòng chống dịch, an sinh xã hội, chăm lo đối tượng chính sách.
Theo bà Nguyễn Thị Hương, sự điều hành của Chính phủ thời gian qua rất sát sao, quyết liệt, thể hiện qua các chính sách được ban hành. Điển hình như việc nỗ lực bảo đảm nguồn cung năng lượng xăng, dầu trong nước; việc điều hành linh hoạt qua gói hỗ trợ phục hồi kinh tế. Chính phủ không đẩy tiền ra lưu thông, thay vào đó là giảm trừ trực tiếp cho người được thụ hưởng như việc giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT) với mặt hàng thiết yếu; cũng như hỗ trợ trực tiếp cho người lao động, nhằm giữ được lực lượng lao động cho sản xuất.
Nỗ lực đạt mục tiêu tăng trưởng
“Mặc dù còn nhiều khó khăn phía trước nhưng tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn được dự báo đạt mục tiêu 6,5% trong năm 2022 tuy nhiên kiềm chế lạm phát dưới 4% là khó đạt được”, PGS TS Tô Trung Thành, Trưởng phòng Quản lý Khoa học, trường Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU) nhận định. Theo ông Tô Trung Thành, thị trường thế giới tiếp tục xu hướng tăng giá các loại hàng hóa cơ bản cộng thêm cuộc chiến Nga - Ukraine khiến giá năng lượng leo thang ảnh hưởng lớn đến chi phí sản xuất trong nước, gây sức ép lớn đến chỉ số lạm phát trong năm 2022. Thêm vào đó tại thị trường trong nước, giá xăng dầu tăng 45% sẽ tác động lên CPI tăng khoảng 0,6% và chỉ số giá sản xuất công nghiệp (PPI) tăng khoảng 2%. Trong bối cảnh nguồn lực đầu tư từ khu vực tư nhân còn khó khăn, chưa thể hồi phục ngay do tác động của đại dịch thẩm thấu trước đó, thì khu vực đầu tư công được tăng cường sẽ đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế của năm. Mặt khác, việc mở cửa lại nền kinh tế sẽ mang lại triển vọng phục hồi nhanh trong khu vực dịch vụ và đóng góp vai trò vào tăng trưởng kinh tế.
Để tạo động lực cho tăng trưởng nền kinh tế, Tổng cục trưởng TCTK cho rằng: Thời gian tới, các ngành, các cấp cần tập trung giải ngân hết 100% số vốn đầu tư công được giao; theo dõi chặt chẽ diễn biến giá các mặt hàng thiết yếu, nhất là mặt hàng xăng, dầu, xây dựng các phương án điều tiết nguồn cung, hạn chế việc tăng giá đột biến. “Tiếp đến cần thúc đẩy sản xuất trong nước tiến tới tự chủ về nguồn cung nguyên nhiên vật liệu trong nước; khẩn trương khôi phục thị trường du lịch, tạo thuận lợi cho lưu chuyển hành khách quốc tế, trong nước, hỗ trợ phù hợp các doanh nghiệp du lịch gắn với an toàn dịch bệnh đón mùa du lịch sắp tới”, bà Nguyễn Thị Hương nhấn mạnh.
Một giải pháp quan trọng nữa là đẩy mạnh cải cách hành chính, tháo gỡ các điểm nghẽn cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh; đẩy nhanh hơn việc hỗ trợ chuyển đổi số, tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiêp.
TS NGUYỄN VĂN HIẾN, PHÓ HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - MARKETING: Động lực tăng trưởng chính của kinh tế trong các quý tiếp theo vẫn là sản xuất công nghiệp và xuất khẩu. Dự báo từ nay đến cuối năm với sự phục hồi mạnh mẽ của lĩnh vực sản xuất công nghiệp, xuất khẩu, du lịch và dịch vụ, mục tiêu tăng trưởng năm 2022 từ 6 - 6,5% mà Chính phủ đặt ra hoàn toàn có thể thực hiện được và thậm chí có thể còn đạt được mục tiêu cao hơn. Để đạt được tốc độ tăng trưởng như đề ra, Chính phủ cần tiếp tục duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành linh hoạt giữa chính sách tài khóa và tiền tệ, giữ ổn định tỷ giá để làm sao mặt bằng giá trong nước không có sự biến động lớn, mở rộng và tạo thông thoáng thị trường trong nước, hỗ trợ và khuyến khích sản xuất phát triển.