Trước tình trạng nhiều lái xe cố tình ngắt nguồn thiết bị, dùng thiết bị ngoại vi để phá sóng... nhằm vô hiệu hóa thiết bị giám sát hành trình (hộp đen), không truyền dữ liệu về Tổng cục Đường bộ Việt Nam (TCĐBVN), Tổng cục này cho biết sẽ phối hợp với các lực lượng chuyên ngành thu hồi phù hiệu với những xe này để răn đe.
Vô hiệu hóa “hộp đen” là vi phạm
Ngày 15/7 vừa qua, TCĐBVN đã ra “tối hậu thư”: Dữ liệu hành trình thông qua hộp đen trên các loại xe taxi, xe đầu kéo rơ - moóc, xe tải hoạt động trên cả nước bắt buộc phải truyền về máy chủ của tổng cục để quản lý, lưu trữ, thống kê, làm thông tin gửi tới các cơ quan chuyên ngành xử phạt xe vi phạm. Nếu xe nào không thực hiện, tổng cục sẽ ra quyết định thu hồi phù hiệu hoạt động ngay lập tức.
Theo dõi phương tiện hoạt động qua hệ thống dữ liệu của hộp đen truyền về Tổng cục Đường bộ Việt Nam. Ảnh: TTXVN |
Theo quy định tại Nghị định 86/NĐ - CP của Chính phủ về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô, các loại xe thuộc diện trên phải lắp hộp đen và thiết bị này phải đảm bảo tình trạng kỹ thuật tốt và hoạt động liên tục trong thời gian xe tham gia giao thông, nhất là cập nhật liên tục các thông tin về: Hành trình, tốc độ vận hành, số lần và thời gian dừng đỗ, đóng hoặc mở cửa xe, thời gian lái xe liên tục, thời gian lái xe trong 24 giờ của từng lái xe...
Hầu hết các xe thuộc diện bắt buộc lắp đặt hộp đen tại các địa phương đến nay đều đã lắp hộp đen (theo số liệu của TCĐBVN có khoảng 84.000 xe đã lắp hộp đen), nhưng không ít xe lắp lấy lệ hoặc có nhiều chiêu đối phó. Theo tìm hiểu của phóng viên, nhiều lái xe “bật mí” chiêu đối phó ngắt kết nối hộp đen bằng cách cắt sợi dây mát và làm công tắc đấu vào. Như thế, khi nào cần ngắt kết nối với thiết bị chỉ cần tắt công tắc đi là xong. Đến khi đi đăng kiểm chỉ cần tháo công tắc ra để tránh bị phát hiện.
Định kỳ hàng tháng, TCĐBVN đều có văn bản báo cáo Bộ GTVT, Ủy ban ATGT Quốc gia và UBND các tỉnh để đề nghị kiểm tra, chấn chỉnh và xử lý vi phạm đối với các xe đã lắp hộp đen nhưng không truyền dữ liệu. Tính đến tháng 7/2015, số xe truyền dữ liệu về Tổng cục chiếm khoảng 70% tổng số xe đã lắp hộp đen. Số còn lại có thể do phương tiện không hoạt động, bảo dưỡng sửa chữa hoặc dở “chiêu trò” đối phó.
Do đó, theo Phó Tổng cục trưởng TCĐBVN Nguyễn Văn Quyền, tất cả các trường hợp có sự dịch chuyển về vị trí mà không có dữ liệu trên hệ thống bị coi là không truyền dữ liệu. Quy định này sẽ khắc phục được tình trạng các nhà xe lấy lý do xe không hoạt động nên không có tín hiệu.
Hộp đen sẽ được chuẩn hóa để phạt nguộiTrên cơ sở bắt buộc các doanh nghiệp vận tải, lái xe thuộc diện phải lắp hộp đen và thực hiện nghiêm việc truyền dự liệu qua hộp đen, TCĐBVN đang nghiên cứu xây xựng phương pháp kiểm tra định kỳ đối với hộp đen đã lắp trên các phương tiện. Khi đã đảm bảo hộp đen hoạt động đạt độ chính xác, ổn định sẽ tính tới việc sử dụng dữ liệu từ hộp đen để cung cấp cho các lực lượng chức năng xử phạt nguội đối với các trường hợp vi phạm.
Tổng cục trưởng TCĐBVN Nguyễn Văn Huyện cho biết: Để xử phạt nguội vi phạm từ dữ liệu hộp đen cần có cơ sở pháp lý chặt chẽ và có thông tư hướng dẫn cụ thể như: Tiến hành xử phạt nguội như thế nào, ai là người xử phạt, xuống đơn vị vận tải có phương tiện vi phạm để xử phạt hay gọi xe vi phạm về vị trí nào đó xử phạt. Các vấn đề này đều sẽ được văn bản hóa, nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của đội ngũ lái xe kinh doanh vận tải thêm một bước. Thêm vào đó, Thông tư số 10/2015/TT-BGTVT (ngày 15/4/2015) quy định trách nhiệm và xử lý vi phạm trong hoạt động vận tải bằng xe ô tô cũng là cơ sở để các cơ quan chức năng phạt nguội vi phạm từ dữ liệu của hộp đen.
Đồng tình việc sử dụng dữ liệu hộp đen để phạt nguội, ông Bùi Danh Liên, Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội cho rằng: Biện pháp này sẽ tạo thêm một công cụ hữu hiệu để doanh nghiệp quản lý lái xe, cơ quan quản lý Nhà nước “siết” doanh nghiệp và lực lượng chức năng xử lý vi phạm chính xác.