Điệp khúc muôn thủa mà các hãng sữa lý giải giá sữa tăng liên tục thời gian qua là do chi phí đầu vào tăng. Tuy nhiên, kết quả thanh tra giá sữa của Bộ Tài chính công bố hôm nay (ngày 29/4) đã chỉ ra hàng loạt sai phạm của 5 công ty là: Công ty Cổ phần sữa Việt Nam, Công ty TNHH Dinh Dưỡng 3A (Việt Nam), Công ty TNHH Nestle Việt Nam, Công ty TNHH Friesland Campina Việt Nam và Công ty TNHH Mead Johnson Nutrition (Việt Nam). Trong đó có việc những công ty này đã “vung tay” chi cho quảng cáo vượt mức quy định.
Giá sữa "leo thang" do các hãng đã chi quảng cáo vượt mức quy định. |
Theo kết quả thanh tra giá sữa do Bộ Tài chính và Bộ Công thương thực hiện vừa qua, trong năm 2013 và 3 tháng đầu năm 2014, 5 công ty trên đã điều chỉnh tăng giá bán các sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi (không có trường hợp giảm giá). Cụ thể: Năm 2013, có 4 công ty tăng giá 1 lần và 1 Công ty TNHH Mead Johnson Nutrition (Việt Nam) tăng giá 2 lần. Mặt hàng tăng thấp nhất là 2,4%; mặt hàng tăng cao nhất là 30,668%. Riêng 3 tháng đầu năm nay, có 2/5 công ty đã tăng giá bán là Công ty Cổ phần sữa Việt Nam, từ ngày 10/02/2014 tăng giá 27/32 sản phẩm, từ ngày 01/4/2014 tăng giá 5/32 sản phẩm với mức tăng từ 7% -14% và Công ty TNHH Nestle Việt Nam, từ ngày 01/02/2014 tăng giá 11/24 sản phẩm với mức tăng từ 5- 9%.
Căn cứ vào kết quả thanh tra, Bộ Tài chính đã yêu cầu các công ty này phải thực hiện ngay việc rà soát, tiết kiệm chi phí kinh doanh, nhất là chi phí quảng cáo, khuyến mại, tiếp thị đã chi vượt mức quy định của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) cho các mặt hàng sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi tại 4/5 công ty với tổng số tiền là 386 tỷ đồng. Chính điều này đã làm tăng giá thành, tăng giá bán sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi, tương ứng với mức tăng từ 2,18% đến 16,39%.Cụ thể: Công ty TNHH Dinh Dưỡng 3A (Việt Nam) đã chi vượt mức quy định là 69 tỷ đồng; Công ty TNHH Mead Jonhson Nutrition (Việt Nam) đã chi vượt mức quy định là 249 tỷ đồng; Công ty TNHH Nestle Việt Nam đã chi vượt mức là 67 tỷ đồng; Công ty TNHH Friesland Campina Việt Nam đã chi vượt mức là 817 triệu đồng. Công ty Cổ phần sữa Việt Nam chi phí quảng cáo, khuyến mại đối với hoạt động kinh doanh các sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi là 811 tỷ đồng (chiếm 21% giá thành). Bộ Tài chính đã yêu cầu các công ty rà soát lại việc xác định giá bán các sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi đảm bảo phù hợp với chi phí và mức lợi nhuận của sản phẩm này; chấp hành nghiêm các quy định pháp luật về Thuế.
Bộ Tài chính đã chỉ đạo xử lý như sau: Xử phạt vi phạm hành chính về giá đối với Công ty TNHH Nestle Việt Nam do năm 2013 đã kê khai thiếu 3/24 sản phẩm sữa, vi phạm quy định tại khoản 3, Điều11, Nghị định số 109/2013/NĐ-CP ngày 24/9/2013 của Chính phủ. Ngày 17/4/2014, Chánh Thanh tra Bộ Tài chính đã ký Quyết định số 62/QĐ-XPVPHC xử phạt vi phạm hành chính về giá với mức xử phạt là 45 triệu đồng.
Qua thanh tra cũng đã phát hiện và truy thu đối với 4/5 công ty đã kê khai thiếu thuế phải nộp ngân sách Nhà nước năm 2013 với số tiền là 10.206.606.587đồng, gồm: Công ty TNHH Friesland Campina Việt Nam kê khai thiếu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế nhà thầu phải nộp là 5.249.651.230đồng. Công ty Cổ phần sữa Việt Nam kê khai thiếu thuế TNDN, thuế giá trị gia tăng (GTGT) phải nộp là 2.745.849.764 đồng. Công ty TNHH Dinh Dưỡng 3A (Việt Nam) kê khai thiếu thuế TNDN phải nộp là 1.894.013.929 đồng. Công ty TNHH Mead Johnson Nutrition (Việt Nam) kê khai thiếu thuế GTGT phải nộp là 317.091.664 đồng. Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng đang xem xét để xử lý theo qui địnhđối với số tiền phải trả về phí bản quyền, các khoản thu hộ, chi hộ tại Công ty TNHH Nestle Việt Nam.
Để kiểm soát giá sữa được minh bạch hơn, Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ áp dụng các biện pháp bình ổn giá quy định tại Điều 17 của Luật Giá. Tại phiên họp Chính phủ mới đây, Chính phủ đã thảo luận và thống nhất cho chủ trương áp dụng các biện pháp bình ổn giá mà Bộ Tài chính đã trình. Theo đó, trong Nghị quyết phiên họp sẽ có nội dung Chính phủ quyết định chủ trương và biện pháp bình ổn giá đối với sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi.
5 công ty sữa vừa bị thanh tra trên vốn chiếm khoảng 90% thị phần trong nước. Các sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi của các công ty này được mua bán tại Việt Nam dưới hình thức chủ yếu là: Mua đứt, bán đoạn thông qua hệ thống các nhà phân phối. Có 3/5 công ty nhập khẩu sữa thành phẩm để phân phối và có 2/5 công ty nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất sữa trong nước. Chính vì vậy, việc các hãng sữa này tăng giá không chỉ thời gian qua mà "điệp khúc" giá sữa tăng vốn đã tồn đọng từ rất nhiều năm nay khiến rất nhiều người dân mua sữa gặp nhiều thiệt thòi khi phải chi số tiền lớn.
Minh Phương