Nhà máy luyện chì Lũng Váng tại Chợ Đồng (Bắc Kạn) thuộc Công ty Cổ phần Khoáng sản Bắc Kạn được khởi công xây dựng từ năm 2007 đến 2010 hoàn thành, tổng đầu tư lên đến trên 30 tỷ đồng. Từ khi cắt băng khánh thành đưa nhà máy vào hoạt động đầu tháng 4/2010, chỉ mới chạy đúng một tuần, nhà máy bị “đắp chiếu”.
Nhà máy luyện chì Lũng Váng |
Hỏi nguyên nhân nhà máy không hoạt động, ông Trần Hữu Độ, Giám đốc xí nghiệp tuyển khoáng Bằng Lãng cho biết: Do không có nguyên liệu.
Theo ông Độ, nhà máy luyện chì Lũng Váng là nhà máy duy nhất sản xuất chì kẽm trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn được Bộ Công thương quy hoạch và có quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Theo Quyết định số 176/2006/QĐ-TTg ngày 1/8/2006 của Thủ tướng Chính phủ, Nhà máy luyện chì Bắc Kạn là một trong bốn nhà máy luyện chì kẽm ở miền núi phía Bắc được quy hoạch. Theo quyết định này, việc quy hoạch xây dựng nhà máy song song với quy hoạch điểm mỏ khai thác để có nguyên liệu cho nhà máy hoạt động. Tuy nhiên, cho đến nay, Nhà máy xây dựng xong gần 2 năm vẫn chưa được cấp một mỏ nào để khai thác quặng phục vụ cho nhà máy này.
Theo thiết kế, nhà máy có công suất 10.000 tấn chì thỏi/năm. Muốn đạt được công suất trên phải có 60.000 tấn quặng thô/năm. Cho đến nay, nguyên liệu thô tập kết về nhà máy chỉ được 3.000 tấn. Với số nguyên liệu này chỉ chạy được hơn tuần là hết. Chi phí cho mỗi lần đốt lò rất tốn kém (khoảng 150-200 triệu đồng một lần đốt), nên nếu đã đốt lò phải có được từ 18.000-20.000 tấn quặng thô, đủ để nhà máy hoạt động liên tục khoảng 3 tháng mới có lãi. Ngoài ra, do chưa chuyển giao được công nghệ, nên nếu nhà máy hoạt động phải thuê 8 chuyên gia Trung Quốc mới có thể vận hành được. Kinh phí thuê chuyên gia rất cao nên nếu nguyên liệu không đủ cho nhà máy hoạt động được 6 tháng liên tục thì chưa thể đưa vào hoạt động được.
Theo ông Độ, khi xây dựng nhà máy, Công ty cổ phần khoáng sản (CTy KS) Bắc Kạn đang khai thác 2 mỏ chì kẽm Nà Bốp và Pù Xáp. Đến nay 2 mỏ này đã hết hạn, phải tiến hành thăm dò, đánh giá lại trữ lượng và làm hồ sơ xin phép khai thác trở lại. Hồ sơ đã hoàn tất nhưng vẫn chưa được cấp phép tiếp. Ngoài ra, Cty KS Bắc Kạn cũng đã làm đề án từ trước khi xây dựng nhà máy, xin 2 mỏ Nà Duồng và Bó Nặm. Hai mỏ này cũng nằm trong quy hoạch điểm mỏ theo QĐ176 của Thủ tướng Chính phủ. Tuy vậy, hai mỏ Nà Duồng, Bó Nặm vẫn chưa được duyệt cấp cho Cty KS Bắc Kạn.
Theo chủ trương chung của Chính phủ và của tỉnh Bắc Kạn, các sản phẩm mỏ trên địa bàn tỉnh phải được tinh luyện, để xuất sản phẩm kim loại chứ không bán nguyên liệu thô. Việc xây dựng nhà máy luyện chì Lũng Váng, nằm trong dự án phát triển công nghiệp của Bắc Kạn và đúng với chủ trương của tỉnh.
Nguyễn Trình