Khó đặt hàng bảo trì đường sắt năm 2021

Đảm bảo quy định pháp luật

VNR vừa có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về những khó khăn trong giao vốn và thực hiện vốn bảo trì đường sắt năm 2021.

Do vướng mắc về các quy định pháp luật, đến nay, VNR chưa thể ký hợp đồng đặt hàng bảo trì với 20 doanh nghiệp bảo trì đường sắt, nên các doanh nghiệp này chưa có kinh phí để mua vật tư và trả lương người lao động.

VNR kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ GTVT tiếp tục giao dự toán nguồn sự nghiệp kinh tế (vốn bảo trì) cho công tác quản lý, bảo trì tài sản KCHTĐS quốc gia giai đoạn từ năm 2021 như các năm trước, để VNR tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Trao đổi vấn đề này, đại diện Bộ GTVT cho biết, trước đây ,VNR trực thuộc Bộ, nên hàng năm, Bộ duyệt kế hoạch bảo trì và giao vốn bảo trì cho VNR chủ động ký hợp đồng đặt hàng với 20 doanh nghiệp bảo trì. 

Tuy nhiên, từ tháng 11/2018, VNR được chuyển về Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, không còn trực thuộc Bộ GTVT quản lý; nên theo Luật Ngân sách Nhà nước, Bộ không thể tiếp tục giao vốn bảo trì. Tuy nhiên, do kế hoạch vốn bảo trì năm 2019 đã được VNR xây dựng, Bộ Tài chính chấp thuận trước thời điểm bàn giao, nên VNR vẫn tiếp tục thực hiện.

Cuối năm 2019, theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước, Bộ GTVT giao vốn bảo trì năm 2020 cho Cục Đường sắt Việt Nam để chủ trì triển khai. Từ đây đã nảy sinh vướng mắc về các quy định pháp luật, dẫn đến tháng 4/2020 vẫn không thể đặt hàng thực hiện bảo trì. Để giải quyết các vướng mắc, khó khăn này trong quá trình chuyển tiếp (mặt khác, các Bộ, ngành liên quan chưa thống nhất giao vốn bảo trì đường sắt năm 2020), Nghị quyết 41/NQ-CP ngày 9/4/2020 của Chính phủ đã đồng ý giao vốn năm 2020 cho VNR thực hiện. Đối với việc giao vốn bảo trì đường sắt năm 2021, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại Thông báo số 125/TB-VPCP ngày 25/3/2020 của Văn phòng Chính phủ: “Bộ GTVT chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cần thiết để thực hiện bố trí, sử dụng kinh phí quản lý, bảo trì KCHTĐS quốc gia từ năm 2021 theo đúng quy định của pháp luật, kịp thời, hiệu quả, đồng thời bảo đảm chất lượng, ATGT đường sắt và chế độ cho người lao động”.

Tháng 12/2020, Bộ GTVT đã có quyết định giao vốn bảo trì năm 2021 cho Cục Đường sắt Việt Nam, vì Cục là cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành về đường sắt, là đơn vị sử dụng ngân sách trực thuộc và là đơn vị thuộc ngân sách cấp dưới, nên việc giao vốn phù hợp với các văn bản, quy định pháp luật. 

Ngoài ra, Bộ GTVT cũng đã có công văn gửi Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, đề nghị Ủy ban chỉ đạo VNR phối hợp với Cục Đường sắt Việt Nam thực hiện bảo trì và đặt hàng bảo dưỡng công trình đường sắt quốc gia năm 2021 đảm bảo tuân thủ theo đúng quy định tại Nghị định số 46/2015/NĐ-CP ngày 12/5/2015 (nay đã được thay thế bằng Nghị định số 06/2021/NĐ-CP ngày 26/1/2021) và Nghị định 32/2019/NĐ-CP ngày 10/4/2019 của Chính phủ, nhằm đảm bảo công tác bảo trì công trình đường sắt quốc gia được thực hiện thường xuyên, liên tục, an toàn công trình và an toàn chạy tàu. Tuy nhiên đến nay, Bộ GTVT cũng chưa nhận được phản hồi từ phía Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.

Sớm gỡ khó cho doanh nghiệp bảo trì đường sắt

Tháng 1/2021, Cục Đường sắt Việt Nam đã dự thảo các hợp đồng đặt hàng bảo dưỡng KCHTĐS quốc gia, quản lý, giám sát công tác bảo dưỡng KCHTĐS quốc gia và đặt hàng bảo trì với 20 doanh nghiệp của VNR, nhưng đến nay, VNR không đồng ý thương thảo ký hợp đồng đặt hàng, vì theo VNR vướng Luật Đường sắt, Luật Đấu thầu.

Mặt khác, đại diện 20 công ty bảo trì cho biết, VNR đang giữ trên 51% vốn điều lệ của doanh nghiệp, nên theo quy định của Luật Doanh nghiệp, khi doanh nghiệp cổ phần ký hợp đồng đặt hàng có giá trị hợp đồng trên 35% giá trị tài sản doanh nghiệp, thì người đại diện phần vốn của VNR phải xin chủ trương của Hội đồng thành viên VNR và thông qua Đại hội cổ đông công ty. Đến nay, VNR chưa chấp thuận cho phép, do đó các công ty chưa đủ điều kiện để ký hợp đồng đặt hàng với Cục Đường sắt Việt Nam. 

Cục Đường sắt Việt Nam cũng ký hợp đồng đặt hàng với VNR để kiểm tra, giám sát và quản lý công tác bảo dưỡng công trình đường sắt. Các chủ thể ký hợp đồng này đáp ứng đầy đủ điều kiện đặt hàng theo quy định tại Khoản 2 Điều 12 Nghị định số 32/2019/NĐ-CP. Như vậy, VNR và các doanh nghiệp bảo trì vẫn trực tiếp thực hiện việc công tác quản lý bảo trì và bảo trì công trình theo đúng ngành nghề đăng ký kinh doanh, đảm bảo tuân thủ theo quy định của Luật Đường sắt, nhưng phải thông qua cơ chế đặt hàng theo quy định của Nghị định 32/2019/NĐ-CP.

Lãnh đạo Bộ GTVT khẳng định, Bộ đã tuân thủ nghiêm các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các quy định pháp luật trong việc thực hiện bố trí, sử dụng kinh phí bảo trì KCHTĐS. Đồng thời, đã chủ động xây dựng kế hoạch, chỉ đạo Cục Đường sắt Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp bảo trì nhanh chóng ký hợp đồng, để đảm bảo công tác bảo trì hạ tầng đường sắt cũng như hoạt động sản xuất kinh doanh, chế độ cho người lao động của doanh nghiệp.

Về giải pháp để tháo gỡ những vướng mắc trên, theo lãnh đạo Bộ GTVT, Bộ đề nghị Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo VNR nghiêm túc thực hiện các quy định của pháp luật, phê duyệt cho các đơn vị thành viên nắm quyền chi phối ký hợp đồng bảo dưỡng KCHTĐS quốc gia với Cục Đường sắt Việt Nam và khẩn trương tiếp nhận dự toán ngân sách bảo trì KCHTĐS quốc gia năm 2021 để đảm bảo đời sống người lao động.