Xuất hiện dịch tả lợn châu Phi tại huyện Hải Hà (tỉnh Quảng Ninh). Ảnh: TTXVN phát
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, từ đầu năm đến nay, cả nước đã xuất hiện trên 660 ổ dịch bệnh dịch tả lợn châu Phi tại 44 tỉnh, thành phố, buộc tiêu hủy trên 42.400 con, gây thiệt hại cho người chăn nuôi.
Dịch bệnh dịch tả lợn châu Phi xảy ra trầm trọng và đang diễn biến phức tạp và nặng nề nhất ở hai tỉnh Bắc Kạn và Lạng Sơn, tiếp đến là các tỉnh Quảng Ninh, Hòa Bình, Sơn La, Quảng Nam và Long An. Hiện cả nước có 346 ổ dịch thuộc 89 huyện của 25 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày.
Dịch bệnh đang có chiều hướng gia tăng, nguy cơ lây lan diện rộng là rất cao, có thể ảnh hưởng đến nguồn cung thực phẩm, chỉ số giá tiêu dùng và môi trường.
Qua các đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ông Nguyễn Văn Long, Cục trưởng Cục Thú y cho biết, có nhiều nguyên nhân dẫn đến dịch bệnh dịch tả lợn châu Phi lây lan diện rộng và nguy cơ tiếp tục diễn biến phức tạp. Đó là địa phương chưa công bố dịch cấp huyện, cấp tỉnh và tổ chức chống dịch theo đúng quy định, cụ thể tại các tỉnh Bắc Kạn, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hòa Bình... Việc giám sát, phát hiện, báo cáo dịch bệnh chưa kịp thời.
Tình trạng người dân bán chạy lợn bệnh, nghi mắc bệnh, người mua lợn và phương tiện vận chuyển lợn làm dịch bệnh lây lan diện rộng, công tác quản lý giết mổ, vận chuyển lợn trong vùng dịch chưa thực hiện theo quy định. Dịch bệnh xảy ra tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, chưa áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp vệ sinh phòng bệnh, sát trùng, tiêu độc và chăn nuôi an toàn sinh học.
Trong khi đó, hệ thống thú y từ cấp tỉnh đến cấp xã đều rất thiếu, yếu, chưa tham mưu kịp thời, có hiệu quả các biện pháp kiểm soát dịch bệnh, phòng, chống dịch bệnh; không có hoặc thiếu lực lượng thú y để tổ chức triển khai xử ly sổ dịch theo đúng quy định. Nhiều địa phương thiếu hoặc không thông tin, tuyên truyền về mức độ nguy hiểm của dịch bệnh, vaccine phòng bệnh, các biện pháp kiểm soát, phòng, chống dịch bệnh.
Tại một số địa phương, chính quyền cấp tỉnh chưa thực sự quan tâm, chưa huy động cả hệ thống chính trị của địa phương vào cuộc tổ chức phòng, chống dịch bệnh theo quy định.
Theo ông Nguyễn Văn Long, mặc dù đã có vaccine dịch tả lợn châu Phi, nhưng các địa phương và người chăn nuôi chưa tổ chức tiêm phòng cho đàn lợn thịt.
Đến nay, các doanh nghiệp đã sản xuất và cung ứng ra thị trường 5,7 triệu liều vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi.
Trong số đó, Công ty cổ phần Thuốc thú y trung ương Navetco đã sản xuất 2,2 triệu liều vaccine dịch tả lợn châu Phi; trong đó, cung ứng trong nước hơn 600.000 liều và xuất khẩu là 7.000 liều. Hiện nay, còn trong kho hơn 1 triệu liều.
Công ty cổ phần AVAC Việt Nam đã sản xuất 3,5 triệu liều vaccine dịch tả lợn châu Phi; trong đó, cung ứng trong nước hơn 1,7 triệu liều và xuất khẩu là 300.000 liều. Hiện nay, còn trong kho hơn 1,5 triệu liều.
Hộ gia đình tại Khánh Hòa tự phun thuốc tiêu độc khử trùng. Ảnh: Đặng Tuấn/TTXVN
Một số địa phương đã làm tốt tiêm phòng vaccine dịch tả lợn châu Phi nên đã kiểm soát được dịch bệnh như Cao Bằng, Bắc Giang (xung quanh là tỉnh Bắc Kạn, Lạng Sơn đang có dịch trầm trọng), Sơn La, Bến Tre, Trà Vinh...
Tại Bắc Kạn, tính đến ngày 10/7/2024, bệnh dịch tả lợn châu Phi đã xảy ra tại 98/108 xã, thuộc 8 huyện, thành phố (có 8 xã đã công bố hết dịch, 11/98 xã dịch đã qua 21 ngày không có phát sinh thêm lợn mắc dịch) làm 15.629 con lợn chết, tiêu hủy.
Trước tình hình dịch bệnh gây thiệt hại nặng, UBND tỉnh Bắc Kạn mới đây đã ban hành kế hoạch triển khai đồng loạt tiêm vaccine phòng, chống dịch tả lợn châu Phi năm 2024. Theo đó, từ ngày 12/7 đến ngày 30/8/2024, tỉnh Bắc Kạn triển khai tiêm vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi đồng loạt trên địa bàn tỉnh.
Tỉnh Bắc Kạn tập trung và ưu tiên tiêm phòng thứ tự các vùng, từ địa bàn các thôn, xã chưa có bệnh dịch tả lợn châu Phi, đến các xã, phường, thị trấn đã công bố hết dịch và địa bàn các thôn chưa có dịch thuộc các xã đã công bố dịch (nếu hộ dân có nhu cầu).
Để bảo đảm phòng, chống dịch bệnh, ông Nguyễn Văn Long đề nghị các tỉnh, thành phố tập trung các nguồn lực để tổ chức triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống dịch bệnh; chủ động giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh, bảo đảm phát hiện sớm, cảnh báo và chỉ đạo xử lý kịp thời, triệt để các ổ dịch, không để dịch bệnh lây lan diện rộng. địa phương kịp thời hỗ trợ, bố trí kinh phí cho chính quyền cấp xã tổ chức xử lý dứt điểm các ổ dịch, không để phát sinh ổ dịch mới.
Các địa phương đẩy mạnh tiêm vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi theo chỉ đạo của Bộ tại Công văn số 4870/BNN-TY ngày 24/7/2023 về việc sử dụng vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi.
Ngành chức năng cần tích cực tuyên truyền, hướng dẫn các hộ chăn nuôi thực hiện vệ sinh chuồng trại, thường xuyên phun khử trùng tiêu độc chuồng trại…; tích cực hướng dẫn người dân chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học, chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh.