Doanh nghiệp tự công bốĐể tạo lòng tin cho các bà nội trợ, nhiều doanh nghiệp đã gắn mã truy suất nguồn gốc cho các sản phẩm nông sản để giúp người tiêu dùng có thể dễ dàng truy suất thông tin bằng smartphone. Tuy nhiên, theo các chuyên gia nông nghiệp, mấu chốt của việc truy suất nguồn gốc là kiểm tra, giám sát quá trình sản xuất, không phải là các thông tin được các doanh nghiệp cung cấp.
Ông Trần Mạnh Chiến, Giám đốc chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch Bác Tôm cho rằng: “Đã bán hàng thực phẩm, nông sản thì ai cũng cho rằng, mình bán sản phẩm sạch. Trước đây, họ không chứng minh được nguồn gốc, nay họ đưa thông tin lên mạng để người tiêu dùng tin tưởng, truy suất nguồn gốc. Tuy nhiên, quá trình sản xuất của họ như thế nào thì không ai kiểm tra”. “Mỗi doanh nghiệp có cách riêng để giới thiệu với người tiêu dùng về các sản phẩm của mình. Chúng tôi có quay video, đưa khách đi thực tế, nhưng chi phí cho việc này rất tốt kém”, ông Trần Mạnh Chiến, Giám đốc chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch Bác Tôm nói.
Cùng quan điểm này, ông Nguyễn Tiến Hưng, Giám đốc công ty Biggreen, với chuỗi thực phẩm sạch Biggreen cho biết: “Một số doanh nghiệp tự làm, tự công bố thông tin, không có tổ chức nào chứng nhận nên độ tin cậy không cao. Ví dụ, một doanh nghiệp nhập rau ở đâu đó, sau đó công bố nhập từ Đà Lạt, người tiêu dùng cũng không thể biết được”.
Truy xuất nguồn gốc sản phẩm rau củ trên điện thoại thông minh. Ảnh: Đỗ Phương Anh/TTXVN. |
Do vậy, mặc dù nhiều cửa hàng thực phẩm sạch có mã code để kiểm tra nhưng người tiêu dùng vẫn chưa tin hoàn toàn vào những thông tin trên các mã này.
Cần các đơn vị giám sát độc lậpThực tế, để tạo ra chuỗi nông sản an toàn, truy suất nguồn gốc không phải là điều dễ dàng đối với các doanh nghiệp nhỏ, vì chi phí tốn kém, trải qua nhiều công đoạn kiểm tra.
Hiện nay, ở Hà Nội chỉ có 5 doanh nghiệp được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội và Chi Cục Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và thủy sản Hà Nội thí điểm chứng nhận cấp mã QR Code. Theo đó, doanh nghiệp sản xuất nộp giấy tờ, chứng nhận sản xuất sạch cho các đơn vị này. Các đơn vị này sẽ cử người thẩm định chất lượng. Nếu đạt yêu cầu mới cấp mã QR Code, đảm bảo an toàn. Doanh nghiệp hoàn toàn không can thiệp được vào quy trình này.
Vừa qua, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã vận động các hợp tác xã tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp, xây dựng các vùng nguyên liệu an toàn, từ đó thành lập Liên hiệp Hợp tác xã tiêu thụ nông sản an toàn Việt Nam (UCA), chuỗi siêu thị thực phẩm an toàn UCAMART.
Đối với các HTX, trước khi đưa sản phẩm vào siêu thị, UCA sẽ đến tận nơi khảo sát vùng trồng, kiểm tra chất lượng đất, nước ... “Nếu đáp ứng yêu cầu UCA mới ký hợp đồng. Sau đó, toàn bộ quá trình sản xuất của HTX sẽ chịu sự giám sát của Liên minh HTX tỉnh và chính quyền địa phương”, ông Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc của UCA chia sẻ.
Theo đó, từ khâu sản xuất như: làm đất, gieo hạt, thời điểm tưới phân, thu hoạch, đóng gói, vận chuyển… đều được nông dân chụp lại, gửi về trung tâm thông tin của UCA. Toàn bộ thông tin sẽ được mã hóa, khi sản phẩm ra đến chuỗi siêu thị sẽ được dán nhãn truy xuất nguồn gốc, được các cơ quan chức năng cấp chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm.
“Sắp tới chúng tôi sẽ xây dựng hệ thống camera giám sát tại ruộng, giám sát các xe vận chuyển. Như vậy, người tiêu dùng có thể truy xuất và xem toàn bộ quá trình sản xuất, đường đi của sản phẩm”, ông Tuấn nói thêm.
Bên cạnh đó, để người tiêu dùng tin tưởng hơn vào quy trình truy suất nguồn gốc, ông Trần Mạnh Chiến, cho rằng: “Quan trọng nhất là phải có đơn vị kiểm định, chứng nhận quá trình sản xuất của doanh nghiệp. Bên kiểm định độc lập này sẽ giám sát, điều tra toàn bộ quy trình sản xuất. Trên thế giới, các tổ chức chứng nhận này khá phổ biến. Ở Việt Nam chủ yếu là các đơn vị nhà nước chứng nhận.”.
Do vậy, “Cần có chính sách để tư nhân tham gia vào việc giám sát, kiểm định chất lượng nông sản. Nếu đơn vị nào sai phạm sẽ xử phạt thật nặng. Như vậy, người tiêu dùng có thể yên tâm với chất lượng nông sản, được kiểm định chất lượng, rõ ràng về mặt thông tin, ngày sản xuất, quy trình sản xuất”, ông Chiến nói thêm.