Tỷ giá thường có xu hướng biến động vào cuối năm khi mà nhu cầu ngoại tệ tăng phục vụ cho việc nhập khẩu, thanh toán giao dịch… Tuy nhiên, các chuyên gia ngân hàng cho rằng, với diễn biến tỷ giá hiện vẫn tương đối ổn định, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ tiếp tục duy trì để giữ tỷ giá ổn định ít nhất là đến hết năm 2013.
Ổn định nhưng không cố định
Kể từ thời điểm (ngày 28/6) NHNN điều chỉnh tỷ giá bình quân liên ngân hàng thêm 1%, lên mức 21.036 đồng/USD đến nay, không ít lần thị trường ngoại hối gặp sóng. Trong đó, đợt sóng lớn nhất là vào thời điểm cuối tháng 7, đầu tháng 8 khi tỷ giá lên đến 21.245 đồng/USD. Sau đó chừng nửa tháng, cụ thể là ngày 22/8, tỷ giá bán ra tại các ngân hàng thương mại (NHTM) lại lên mức 21.180 đồng/USD. Gần đây nhất, những ngày đầu tháng 9, tỷ giá lại được các NHTM tăng lên mức 21.185 đồng/USD. Song đến nay, giá mua USD tại các NHTM tương đối ổn định, phổ biến ở mức mua vào 21.080 đồng/USD, bán ra 21.150 đồng/USD.
Kiểm đếm USD giao dịch tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Hàng Hải (Maritime Bank). Trần Việt -TTXVN |
Theo TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính - ngân hàng, nguyên nhân chính của những “cơn sóng” trên một mặt là do tâm lý, trước các tin đồn gần đây xung quanh khả năng NHNN có thể tiếp tục điều chỉnh tỷ giá. Về nhu cầu USD là có nhưng chỉ mang tính cục bộ của một vài hợp đồng nhập khẩu lớn, chủ yếu nhu cầu USD nhập khẩu xăng dầu.
“Theo tôi, những biến động tỷ giá trên chỉ là những đợt sóng nhỏ và nói chung, sự ổn định của thị trường ngoại hối phải được hiểu ở một góc độ khác. Hay như Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình từng nói, ổn định không có nghĩa là cố định, tức là trong ổn định vẫn có thể có những đợt sóng nhẹ.”, TS. Cấn Văn Lực nhấn mạnh.
Tiếp tục linh hoạt
Theo NHNN, từ đầu năm đến nay, cơ quan này điều hành linh hoạt tỷ giá mua vào USD theo hướng khuyến khích các tổ chức tín dụng bán ngoại tệ cho NHNN để tăng dự trữ ngoại hối nhà nước và điều chỉnh linh hoạt tỷ giá bán ra để can thiệp thị trường phù hợp với mục tiêu ổn định thị trường. NHNN đã kết hợp chặt chẽ với các công cụ của chính sách tiền tệ để điều hòa lượng tiền VND cung ứng khi mua ngoại tệ tăng dự trữ ngoại hối nhà nước nhằm không gây áp lực lên lạm phát và không ảnh hưởng đến điều hành tỷ giá.
Từ cuối năm 2011 đến nay, tỷ giá đã cơ bản ổn định, tình trạng đô la hóa đã giảm mạnh, tỷ lệ giữa tiền gửi ngoại tệ/tổng phương tiện thanh toán giảm từ trên 30% trong những năm 1990 xuống 15,8% cuối năm 2011 và khoảng 12,3% cuối năm 2012, đến cuối tháng 8/2013 còn khoảng 12%. Tín dụng bằng ngoại tệ cũng giảm mạnh phù hợp với chủ trương chuyển quan hệ huy động, cho vay bằng ngoại tệ sang quan hệ mua, bán bằng ngoại tệ, giảm sức ép tín dụng bằng ngoại tệ và rủi ro liên quan đến chênh lệch giữa các loại tiền của hệ thống ngân hàng. |
Nhìn ở góc độ khác, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, từ đầu năm đến nay NHNN điều hành tỷ giá khá linh hoạt. Bên cạnh, việc điều chỉnh giảm lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi USD của tổ chức từ 0,5% xuống 0,25%/năm; với cá nhân từ 2%/năm xuống 1,25%/năm từ ngày 28/6, bằng nghiệp vụ của mình đã làm dịu thị trường và giữ tỷ giá tương đối ổn định. Ngay cả với điều hành qua nghiệp vụ thị trường mở (OMO) cũng đã có những tác động gián tiếp tới tỷ giá. Chẳng hạn như vào thời điểm đầu tháng 8 (như trên đã nêu) khi tỷ giá tăng mạnh, NHNN đã hút mạnh tiền thông qua OMO.
Cụ thể, ngày 1/8, NHNN hút ròng 263 tỷ đồng trên OMO; sau đó một ngày NHNN tiếp tục hút ròng hơn 6.800 tỷ đồng và ngày 5/8 NHNN hút ròng 4.233 tỷ đồng trên OMO. Nhờ hút tiền khá mạnh nên tỷ giá ngày 6/8, đã giảm chỉ còn mức bán ra 21.090 đồng/USD. Gần đây nhất là mấy ngày đầu tháng 9, tỷ giá lại tăng lên mức 21.185 đồng/USD và NHNN đã thực hiện bơm và hút tiền qua OMO nhịp nhàng. Ngày 11/9 NHNN hút về 44 tỷ đồng, ngày 12/9 NHNN bơm ra 98 tỷ đồng và hút vào 744 tỷ đồng, tương đương hút ròng 646 tỷ đồng. Với sự điều hành khá nghệ thuật từ OMO, hiện nay tỷ giá đang khá ổn định ở mức 21.150 đồng/USD.
Các chuyên gia ngân hàng cho rằng, sự điều hành linh hoạt các công cụ sẽ được NHNN tiếp tục duy trì để giữ tỷ giá ổn định ít nhất là đến hết năm 2013. Tuy nhiên, có thể khi kinh tế hồi phục, nhu cầu USD nhập khẩu nguyên liệu sẽ quay trở lại ở một số thời điểm sẽ khiến tỷ giá gợn sóng, xong không đáng lo ngại.
Đức Kiên