Trước sự phát triển mạnh mẽ của dịch vụ thanh toán trực tuyến, người dân ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM khi mua sắm tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi... có xu hướng lựa chọn phương thức thanh toán không dùng tiền mặt. Thậm chí người dân có thể thanh toán trực tuyến các loại hóa đơn điện, nước, điện thoại, truyền hình cáp...
Nhiều hoạt động khuyến khích người dân không dùng tiền mặt đã được tổ chức. Mới đây nhất là “Tuần mua sắm trực tuyến 2011”, do Cục Thương mại điện tử (Bộ Công Thương) phối hợp với Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam tổ chức từ ngày 14 – 27/11. Song song đó, Sở Công Thương Hà Nội cũng tổ chức “Ngày khuyến khích mua hàng trực tuyến” vào 19/11. Thông qua các chương trình này, người tiêu dùng được mua hàng khuyến mãi do hơn 100 doanh nghiệp có uy tín tham gia nhưng không phải thanh toán bằng tiền mặt.
Trước đó, để hưởng ứng “Tuần lễ mua sắm trực tuyến”, nhiều doanh nghiệp đã chủ động phối hợp với các ngân hàng thương mại (NHTM) kích cầu thanh toán trực tuyến. Từ tháng 11/2011 đến hết tháng 1/2012, MobiFone triển khai chương trình khuyến mãi 10% cho khách hàng khi thanh toán cước trả sau qua tài khoản ngân hàng. Tương tự, Việt Long Book và NgânLượng.vn cũng khuyến mãi giảm giá đặc biệt hàng ngàn sản phẩm cho chủ thẻ đa năng Đông Á khi mua hàng thanh toán qua cổng trực tuyến VNBC và NgânLượng.vn.
Ngoài ra, các đơn vị cung cấp dịch vụ như điện, nước, điện thoại, Internet, thuế... cũng đã chủ động kết nối với các ngân hàng đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt mà qua máy ATM hoặc Internet banking để tiết kiệm chi phí, thời gian cho khách hàng khi không phải đến tận nơi đơn vị cung cấp dịch vụ để thanh toán.
Cơ hội ví điện tử
Để tiện lợi cho khách hàng thanh toán không dùng tiền mặt, Công ty Cổ phần Chuyển mạch Tài chính Quốc gia Việt Nam (Banknetvn) đã liên tục mở rộng kết nối liên thông mạng lưới POS (Point of Sale - máy chấp nhận thanh toán thẻ). Đến nay, đã có 28 ngân hàng với tổng số hơn 50.000 máy POS trong toàn quốc được kết nối liên thông trên thị trường.
Bên cạnh đó, Banknetvn cũng đẩy mạnh phát triển ví điện tử - dịch vụ thanh toán điện tử trung gian, để thanh toán trực tuyến. Cụ thể ngày 4/11, Banknetvn đã ký kết với Công ty CP Trực tuyến Cộng đồng Việt (VietUnion) triển khai các dịch vụ hỗ trợ thanh toán điện tử. Theo đó, người dùng có tài khoản tại các ngân hàng thành viên đã kết nối vào hệ thống chuyển mạch của Banknetvn có thể sử dụng dịch vụ nạp tiền trực tuyến vào ví điện tử Payoo để thanh toán mua hàng qua mạng, thanh toán dịch vụ nạp tiền di động trả trước và thanh toán hóa đơn dịch vụ định kỳ…
Hiện nay, ngoài ví điện tử Payoo, trên thị trường còn có các loại ví điện tử khác đang có mặt như MobiVí, Ngân Lượng, Bảo Kim, MoMo… với gần 300.000 ví điện tử được phát hành. Có thể thấy, việc NHNN đẩy mạnh phát triển mạng lưới POS, hệ thống máy ATM, ví điện tử không chỉ góp phần gia tăng thuận tiện cho chủ thẻ của các NHTM mà còn giúp hạn chế lượng tiền mặt lưu thông trong nền kinh tế.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, ngoài những lợi ích trên, ví điện tử và Internet banking cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Hiện vẫn chưa có khung pháp lý rõ ràng cho mô hình này, như vốn pháp định của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, tính bảo mật... thế nào. Trong điều kiện đó, người tiêu dùng vẫn phải tự đánh giá và sàng lọc để chọn cho mình dịch vụ hợp lý và an toàn.
Để tạo sự tin cậy cho người tiêu dùng, trước mắt các ngân hàng vẫn phải đẩy mạnh công tác quản lý rủi ro trong hoạt động thanh toán thẻ cũng như thanh toán điện tử, bảo vệ quyền lợi của ngân hàng và của khách hàng... Ngoài ra, các ngân hàng cung ứng dịch vụ thanh toán thẻ cũng cần chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ sau bán hàng như giải quyết tra soát khiếu nại, hỗ trợ giải đáp thắc mắc... liên quan đến các giao dịch thanh toán thẻ/điện tử của khách hàng.
Hải Yên