Kinh tế số mở ra hàng trăm ngàn vị trí việc làm cho sinh viên Việt Nam

Thực tế này đã được các chuyên gia, nhà quản lý giáo dục và doanh nghiệp phân tích, đánh giá tại chương trình ABAII Unitour 2025, do Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA) phối hợp cùng Viện Công nghệ Blockchain và Trí tuệ nhân tạo ABAII tổ chức tại Trường Đại học Kinh tế Tài chính TP Hồ Chí Minh (UEF).

Với chủ đề “Tài sản mã hoá và Trí tuệ nhân tạo - Kiến tạo hành trang hội nhập cho sinh viên”, sự kiện đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới học thuật và sinh viên, nhấn mạnh tính cấp thiết của việc chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao, sẵn sàng cho kỷ nguyên hội nhập số.

Đưa sinh viên tiếp cận sớm

Tiến sĩ Ngô Minh Hải, Phó Hiệu trưởng Trường UEF, đã khẳng định vai trò tiên phong của các cơ sở giáo dục đại học trong việc đưa blockchain và AI tiếp cận với sinh viên. “Việc chủ động trang bị cho sinh viên kiến thức nền tảng và chuyên sâu về blockchain và AI không chỉ là đón đầu xu thế, mà còn là xây dựng một tư duy nghề nghiệp vững vàng trong môi trường kinh tế số đầy biến động”, ông nhấn mạnh .

Cũng theo Tiến sĩ Ngô Minh Hải, nhà trường xem đổi mới công nghệ là động lực phát triển cốt lõi, yêu cầu chiến lược là phải gắn kết chặt chẽ đào tạo học thuật với thực tiễn thị trường, giúp sinh viên có khả năng nhận diện cả cơ hội và rủi ro trong kỷ nguyên dữ liệu.

Phân tích về quy mô thị trường, ông Lê Anh Quốc, chuyên gia của Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam và hiện là Giám đốc Vận hành AlphaTrue Solutions, đã cung cấp những số liệu ấn tượng.

Đáng chú ý, dự báo từ các định chế tài chính hàng đầu như JPMorgan Chase cho thấy quy mô này có thể chạm mốc 10.000 tỷ USD vào năm 2030. “Những con số này phản ánh một sự dịch chuyển mang tính cấu trúc: blockchain không còn là công nghệ thử nghiệm mà đang dần trở thành một phần của hạ tầng tài chính cốt lõi toàn cầu”, ông Quốc nhấn mạnh.

Minh chứng rõ nét cho nhận định này là xu hướng "Token hoá tài sản thực" (Real-World Asset - RWA), được xem là trụ cột mới của ngành tài chính. Hàng loạt "gã khổng lồ" tài chính truyền thống như JPMorgan, HSBC và BNY Mellon đang tích cực tham gia vào việc số hoá các tài sản hữu hình như trái phiếu, quỹ đầu tư và các tài sản vật lý khác.

Bên cạnh đó, các tập đoàn thanh toán toàn cầu như Visa, Mastercard và PayPal cũng đang thử nghiệm và đưa stablecoin vào hệ thống thanh toán xuyên biên giới, cho thấy sự hội tụ ngày càng rõ nét giữa tài chính truyền thống (TradFi) và tài chính phi tập trung (DeFi).

Tuy nhiên, sự phát triển bùng nổ của thị trường cũng đi kèm với những rủi ro không nhỏ. Ông Lê Anh Quốc cảnh báo về mặt trái của công nghệ khi tội phạm tài chính liên tục lợi dụng các kẽ hở. Thống kê giai đoạn 2019 - 2024 tại Việt Nam cho thấy, đã có hơn 20.000 vụ lừa đảo công nghệ cao được ghi nhận, gây thiệt hại ước tính lên đến 12.000 tỷ đồng.

Thực trạng này đặt ra yêu cầu cấp bách về các giải pháp Công nghệ quản lý (RegTech). “Các công cụ như AI e-KYC (định danh khách hàng điện tử thông minh), hệ thống phân tích giao dịch trực tuyến (on-chain) và cơ chế báo cáo tuôn thủ tự động đang trở thành nền tảng bắt buộc để đảm bảo tính minh bạch và an toàn cho thị trường”, ông Quốc cho biết.

“Sinh viên khối ngành kinh tế - tài chính cần sớm tiếp cận các công nghệ quản trị rủi ro và dữ liệu này để trở thành lực lượng nòng cốt xây dựng một hệ sinh thái tài chính số an toàn và bền vững”, ông Quốc nhấn mạnh thêm.

Định hình năng suất lao động toàn cầu

Nếu blockchain đang định hình lại hạ tầng tài chính, thì trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành động lực cốt lõi của năng suất và đổi mới sáng tạo trên phạm vi toàn cầu. Ông Nguyễn Đăng Chí, Giảng viên Viện Công nghệ Blockchain và Trí tuệ nhân tạo ABAII, đã đưa ra những phân tích sâu sắc về cách AI đang thay đổi cách con người học tập, làm việc và ra quyết định.

Dẫn số liệu từ Challenger Report 2025, ông Chí chỉ ra một thực tế đáng báo động: hơn 85% nhân sự bị sa thải tại Mỹ trong tháng 9/2025 có nguyên nhân trực tiếp từ việc chậm thích ứng với công nghệ. Trong khi đó, Reuters ghi nhận hiệu suất công việc có thể tăng gấp 8 lần khi doanh nghiệp biết ứng dụng AI đúng cách. Trên nền tảng LinkedIn, các kỹ năng liên quan đến AI hiện là nhóm năng lực có tốc độ phát triển nhanh nhất trên toàn cầu.

Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), đến năm 2030, năng lực cốt lõi của lực lượng lao động sẽ xoay quanh các kỹ năng như AI, dữ liệu lớn (Big Data), an ninh mạng và tư duy sáng tạo. Việt Nam đang nằm trong nhóm các quốc gia có tốc độ phát triển nhân lực công nghệ nhanh nhất khu vực.

Nhu cầu cần 200.000 nhân sự Blockchain - Fintech - AI vào năm 2025 là một cơ hội khổng lồ để thế hệ trẻ làm chủ công nghệ và hội nhập sâu rộng vào kinh tế số. Ông Chí cho rằng: “Đây là tín hiệu rõ ràng để giáo dục đại học tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, không chỉ hiểu công nghệ mà còn phải vững vàng về pháp lý và có khả năng thích ứng linh hoạt”.

Ông Piyush Shah, Giám đốc Vận hành Bingold Pte. Ltd (Singapore), cũng đánh giá cao cơ hội của Việt Nam để trở thành điểm sáng trên bản đồ tài chính số khu vực, nhờ vào dân số trẻ, tốc độ số hóa nhanh và định hướng chiến lược rõ ràng từ Chính phủ.

Từ góc độ đào tạo, Thạc sĩ Nguyễn Nam Trung, Trợ lý Trưởng khoa Tài chính Kế toán và Trưởng ngành Công nghệ tài chính (Fintech) của UEF cho rằng: “Làn sóng công nghệ mới đang tạo áp lực, thúc đẩy giáo dục đại học phải đổi mới mạnh mẽ”. Điều này đòi hỏi việc tích hợp sâu rộng kiến thức liên ngành tài chính, công nghệ và pháp lý, đồng thời tăng cường liên kết với doanh nghiệp và các hiệp hội ngành nghề để tạo ra một hệ sinh thái nhân lực hoàn chỉnh.

Bổ sung từ góc nhìn doanh nghiệp tuyển dụng, bà Lê Ngọc Mỹ Tiên, Tổng Giám đốc kiêm Đồng sáng lập BlockchainWork kết luận rằng, yếu tố then chốt của doanh nghiệp trong thời đại số không chỉ nằm ở công nghệ, mà chính là "tư duy đổi mới sáng tạo". Bà cho rằng: “Sinh viên với tư cách là lực lượng lao động tương lai, cần phát triển song song cả năng lực chuyên môn và khả năng thích ứng. Họ cần biết cách tận dụng công nghệ để gia tăng năng suất, từ đó xây dựng các giá trị bền vững và đóng góp thiết thực vào hệ sinh thái doanh nghiệp số của Việt Nam”.

Chương trình ABAII Unitour 2025 tại UEF không chỉ là một diễn đàn học thuật, mà còn là cầu nối thực tiễn giúp sinh viên có cái nhìn toàn diện về vai trò của công nghệ trong bức tranh kinh tế đương đại. Những chia sẻ từ các chuyên gia đã cho thấy, năng lực số không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành hành trang hội nhập bắt buộc của thế hệ trẻ Việt Nam trên con đường hướng tới một nền kinh tế sáng tạo, minh bạch và bền vững.