Tập trung cao độ để học tập
Sinh ra trong gia đình có bố là kỹ sư, mẹ là cán bộ Trường Đại học Vinh, là anh cả trong gia đình có 3 anh em, Nguyễn Thế Quân (lớp 12 chuyên Lý Trường Trung học phổ thông Chuyên Phan Bội Châu) sớm ý thức việc tự học. Yêu thích Toán từ nhỏ, nhưng đến năm lớp 9, Quân bắt đầu "rẽ ngang" sang môn Vật lý bởi có cơ hội vào trường chuyên hơn.
Đỗ thủ khoa đầu vào chuyên Vật lý Trường Trung học phổ thông Chuyên Phan Bội Châu, Quân có điều kiện tìm hiểu sâu hơn và bắt đầu được tham gia những kỳ thi lớn, đạt một số giải thưởng, tiêu biểu là giải Nhất học sinh giỏi Quốc gia năm lớp 11.
Càng học, càng tìm hiểu, Quân càng say mê với môn Vật lý. Nguyễn Thế Quân chia sẻ: "Vật lý có tính ứng dụng cao trong thực tế, nó cũng giúp em được thỏa sức sáng tạo để giải quyết nhiều vấn đề khoa học, kỹ thuật. Phương pháp học của em rất đơn giản, trên lớp tập trung nghe các thầy, cô giáo giảng bài, về nhà tự tìm tòi thêm các tài liệu từ sách vở, internet để củng cố kiến thức. Đối với những bài khó thì cần sự tập trung cao độ để tìm ra lời giải, nếu cần thì tham khảo thêm ý kiến của thầy, cô giáo và bạn bè. Em tự luyện khả năng tập trung cao độ. Khi học, em sẽ không nghĩ đến những thứ xung quanh. Nếu thấy mệt mỏi, em chủ động ngừng lại và tìm đến trò chơi điện tử để giải tỏa”.
Chia sẻ về thành tích đạt Huy chương Đồng Olympic Vật lý châu Á năm 2024, Quân cho rằng có lẽ xuất phát từ kế hoạch học tập chi tiết nhiều năm liền. Đặc biệt trong 2 năm theo học tại Trường Trung học phổ thông Chuyên Phan Bội Châu, mỗi khi thầy, cô giáo giảng kiến thức mới, Quân lựa chọn phần quan trọng nhất để ôn tập ngay trong ngày. Phần nào khó, Quân thường lên mạng xem lại clip giảng hoặc đến lớp hỏi lại thầy, cô giáo. Ví dụ những lý thuyết khó hiểu, nhiều biến đổi, nhiều trường hợp hoặc lặp lại trong các kỳ thi, Quân sẽ tự học sau đó trao đổi với bạn học.
"Làm bài tập là cách để vận dụng lý thuyết và nhớ kiến thức lâu hơn. Còn kỹ năng làm bài và giữ vững tâm lý là hai yếu tố quyết định thành bại khi thi ở đấu trường quốc tế. Tất cả kết luận cần sự logic, chính xác tuyệt đối, do vậy dù bài khó hay bài dễ, em luôn suy nghĩ kỹ lưỡng, phân chia thời gian và cố gắng trình bày dễ hiểu, chỉn chu nhất. Nếu em diễn đạt bài làm bằng tiếng Anh tốt hơn, chắc chắn kết quả ở kỳ thi vừa rồi sẽ cao hơn", Thế Quân tỏ ra tiếc nuối.
Niềm đam mê đối với Vật lý của Thế Quân đã truyền lửa cho em gái khi năm học vừa qua, em gái của Quân cũng đã trúng tuyển vào lớp 10 chuyên Lý tại Trường Trung học phổ thông Chuyên Phan Bội Châu.
Không học kiểu "mọt sách"
Gương mặt sáng, nụ cười tươi, giao tiếp hoạt ngôn pha chút hài hước và có tư duy logic là cảm nhận đầu tiên của chúng tôi khi trò chuyện cùng Phan Quang Triết, học sinh lớp 12 chuyên Lý, Trường Trung học phổ thông Chuyên Phan Bội Châu.
Triết có lợi thế khi cả 3 chị ruột đều là những học sinh xuất sắc, từng đạt nhiều giải cao và thủ khoa đầu vào một số trường đại học. Noi gương các chị, để thi đạt kết quả cao, Triết tích cực rèn luyện đề thi và các tài liệu do thầy, cô giáo bồi dưỡng; tìm hiểu các kiến thức thực tế, những bài khó và hay trên mạng. Trong thời gian thi, Triết cố gắng đọc kỹ đề, phân bổ thời gian hợp lý, không tập trung quá nhiều vào một câu và ưu tiên những câu nhiều điểm. Thành tích học tập của Triết cũng thật ấn tượng. Từ lớp 1 đến lớp 11, em đều đạt học sinh giỏi toàn diện, riêng lớp 9 đã đạt IELTS 7.5; đến năm lớp 10, điểm SAT của em đạt 1.540 điểm.
Thừa nhận mình không phải là người siêng học hay học kiểu “mọt sách”, nhưng Quang Triết cho rằng, nếu đã học thì em hoàn toàn chú tâm và không bị phân tán vào một việc gì khác. Do vậy, mỗi tuần em đều cố gắng lập cho mình thời khóa biểu quy củ và chi tiết nhất. Thêm vào đó, em cũng lập bảng mục tiêu để theo dõi tiến độ học tập của mình trong tuần đó ra sao. Điều này vừa giúp em theo dõi tiến độ học, quản trị bản thân tốt hơn và có điều chỉnh hợp lý nếu cần.
Dù đam mê Vật lý nhưng Phan Quang Triết cân đối để không dành quá nhiều thời gian cho môn học này, bởi nếu học quá nhiều sẽ rất dễ dẫn đến chán nản, mất đam mê, việc học kém hiệu quả.
Chia sẻ về phương pháp học tập, Quang Triết cho biết, sau khi học trên lớp, em thường tìm tòi thêm các tài liệu, kiến thức từ nhiều nguồn khác nhau. Trong quá trình học tập, em lên kế hoạch và có chương trình cụ thể, phân bố thời gian học tập, giải trí phù hợp để tránh áp lực cho bản thân.
Nhận xét về người bạn của mình, Nguyễn Thế Quân cho rằng: “Triết không siêng học, nhưng mỗi khi đã học thì Triết lại học rất nhanh và nhớ rất lâu, học 1 thôi nhưng kiến thức bạn ấy lại được 10, em thực sự nể bạn ấy”.
Nói về thành tích học tập của Thế Quân và Quang Triết, thầy giáo Lê Xuân Bảo, chủ nhiệm đội tuyển Vật lý lớp 11, Trường Trung học phổ thông Chuyên Phan Bội Châu cho biết, hai em đều là những học sinh giỏi, có năng lực tư duy, đam mê, khả năng tự học cao. Đó là những yếu tố tạo nên sự thành công, thể hiện qua những thành tích mà các em liên tiếp đạt được trong những năm qua. Tấm Huy chương Đồng Olympic Vật lý châu Á và Huy chương Bạc Olympic Vật lý châu Âu của hai em đã góp phần làm dày thêm thành tích của thầy và trò Trường Trung học phổ thông Chuyên Phan Bội Châu trên đấu trường quốc tế, mang vinh quang về cho đất nước, nhà trường và gia đình.
"Vật lý là môn khoa học thực nghiệm, càng tiếp cận những cuộc thi ở cấp cao hơn thì vùng kiến thức cần chinh phục càng khó. Thầy và trò chúng tôi đã và đang cùng nhau phấn đấu, học hỏi không ngừng để cố gắng đạt được những mục tiêu cao hơn ở đấu trường quốc tế sắp tới", thầy Lê Xuân Bảo bày tỏ.
Chia sẻ về mục tiêu trong tương lai, Quân và Triết đều cho biết mong muốn trở thành nhà Vật lý để nghiên cứu, sáng chế nhiều sản phẩm công nghệ, đóng góp sức mình vào sự phát triển phồn vinh của đất nước. Trước mắt, hai em sẽ tiếp tục tham gia kỳ thi chọn đội tuyển Vật lý và chinh phục các kỳ thi Olympic quốc tế trong năm học tới; đồng thời trau dồi thêm tiếng Anh, phục vụ cho việc đọc tài liệu và giao lưu với bạn bè quốc tế.