Trải qua hơn một thế kỷ, Sa Pa đã vươn tầm phát triển và trở thành điểm đến hấp dẫn trong lòng du khách bốn phương.
Sa Pa có những đặc điểm, đặc biệt, đa dạng phong phú loại hình như: Du lịch nghỉ dưỡng, du lịch mạo hiểm, du lịch khám phá nét văn hóa độc đáo bản địa… Địa hình địa mạo, cảnh quan kỳ vĩ, hoang sơ và đặc thù khí hậu cũng là lợi thế của Sa Pa. Sự đa dạng về bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số cũng là yếu tố mà các du khách nước ngoài không thể bỏ qua khi đặt tour đến Sa Pa. Sa Pa còn hấp dẫn bởi tình người thân thiện, mộc mạc và lòng hiếu khách đã tạo nên sự cuốn hút hấp dẫn du lịch Sa Pa.
Tiềm năng lớn
Chính những yếu tố đó đã làm nền cho sự tăng trưởng du lịch Sa Pa trong nhiều năm qua. Chỉ riêng năm 2012 có 610.000 lượt khách đến Sa Pa, dự kiến năm 2013 có 950.000 lượt du khách, trong đó khách quốc tế khoảng 140.000 lượt, doanh thu ước đạt khoảng 550 tỷ đồng. Toàn huyện có 162 cơ sở lưu trú trong đó có 47 khách sạn từ 1-4 sao với 2.560 phòng nghỉ. Ngoài ra các loại hình du lịch bản làng, nghỉ tại gia (Homesty) tại các xã khá phát triển. Sa Pa được công nhận là 1 trong 21 điểm du lịch hấp dẫn trong nước. Điều đó càng khẳng định du lịch Sa Pa có nhiều cơ hội cất cánh phát triển trở thành trọng điểm du lịch không chỉ là miền núi phía Bắc mà là cả nước.
Ngôi biệt thự cổ ở Sa Pa gần trăm năm tuổi. |
Tháng 11/2013 thành phố trong mây này đã kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa. Kể từ khi người Pháp tìm đến và xây dựng nơi này làm nơi nghỉ dưỡng, đến nay Sa Pa đã mang nhiều sắc màu của một đô thị du lịch tầm cỡ quốc gia. Các giá trị du lịch đem lại là rất to lớn, đã làm thay đổi đời sống, kinh tế - văn hóa - xã hội và diện mạo nông thôn của đồng bào các dân tộc Sa Pa. Thông qua dịch vụ du lịch, bản sắc văn hóa xã hội các dân tộc được gìn giữ và phát huy. Du lịch góp phần tạo sự kết nối bền vững giữa truyền thống và hiện đại cũng như khơi dậy ý thức bảo vệ tài nguyên và môi trường Sa Pa.
Đề án phát triển mở rộng hạ tầng cơ sở thị trấn Sa Pa đã nêu nguồn vốn là 82 triệu USD. Trên cơ sở đó tốc độ phát triển xây dựng các cơ sở nghỉ dưỡng, và nâng cấp đầu tư cho lĩnh vực du lịch trong những năm qua phát triển mạnh mẽ. Lượng du khách đến với Sa Pa năm sau cao hơn năm trước cả về số lượng và chất lượng dịch vụ. Đây là cơ hội thuận lợi cho các nhà đầu tư kinh doanh dịch vụ du lịch ở Sa Pa. Cơ hội đầu tư thuận lợi khi một số di sản phi vật thể và vật thể được cấp bằng di sản quốc gia. Như nghề đúc đồng, chạm bạc, lễ hội Roong Pọc, lễ hội Lồng Tồng. Các kỷ lục, danh thắng như kỳ vĩ ruộng bậc thang Sa Pa; Đèo Ô Quí Hồ kỷ lục con đèo cao nhất, dài nhất, hùng vĩ nhất Việt Nam...
Phát triển bền vững
Trong những năm qua các công ty lữ hành du lịch và các tập đoàn du lịch quốc tế đã đến và đầu tư làm ăn tại Sa Pa đã đạt những thành công. Như khách sạn VichToSia, Châu Long, HolyDay... Nhìn chung bức tranh du lịch Sa Pa phát triển khá sặc sỡ, đa sắc màu và nhiều hứa hẹn. Tập đoàn Sun Roup đã khởi công dự án quần thể du lịch PanSiPan với hệ thống cáp treo và các hạng mục công trình phụ trợ trên đỉnh nóc nhà Đông Dương với tổng vốn đầu tư 4.400 tỷ. Và còn nhiều nhà đầu tư đang hướng đến thị trường du lịch Sa Pa...
Đấy là những cơ hội lớn để Sa Pa bứt lên để phát triển thành đô thị du lịch quốc gia. Song bên cạnh những thuận lợi đó là những thách thức không nhỏ mà du lịch Sa Pa phải đối mặt. Các thách thức đó đang hiện hữu, đan xen nếu không có định hướng và quản lý một cách chặt chẽ thì sẽ là một trở ngại lớn cho sự phát triển và sẽ làm trật hướng cho một du lịch bền vững ở Sa Pa. Đó là sự bảo tồn di sản và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc. Đó là bảo tồn hệ sinh thái tính đa dạng sinh học của rừng quốc gia Hoàng Liên.
Đó là tầm quản lý và quy hoạch phát triển đô thị mang bản sắc riêng rừng trong phố, phố trong rừng của Sa Pa. Đó là tính khác biệt của du lịch Sa Pa về cảnh sắc thiên nhiên. Khách du lịch đến Sa Pa không phải tìm đến sự ồn ào, hoạt náo, mà tìm cái mà nơi họ không có: sự bình yên, cái lãng mạn, cảnh sắc thiên nhiên và văn hóa bản địa. Không ai dại gì bỏ tiền ra để lên núi xem những thứ nơi họ đã có, để mua sự nhàm chán đến thất vọng. Sa Pa phát triển du lịch bền vững điều cốt lõi nhất vẫn là phát huy những gì Sa Pa đang có, hiện có và nâng giá trị của nó lên tầm văn hóa thì đấy mới là du lịch Sa Pa…
Anh bạn tôi người gốc Sa Pa cho biết; theo quy hoạch người ta đang định đập chợ cổ Sa Pa để xây dựng thành một siêu thị. Tôi cứ vân vi mãi về điều này. Không hiểu cái tầm quy hoạch của các nhà quản lý tính toán trên cơ sở gì, thế nào? Chợ, nhà thờ đá Sa Pa, các biệt thự cổ đã có hàng trăm năm tuổi đã đi vào tâm thức và trở thành biểu tượng, hồn cốt du lịch Sa Pa. Các di sản đó thuộc về lịch sử chỉ có làm rạng rỡ thêm, đẹp thêm cho du lịch Sa Pa cần phải được trân trọng, phát huy và bảo tồn. Và cũng như nhiều thắng cảnh tự nhiên vốn có của Sa Pa…
Sa Pa đang phát triển vươn lên thành đô thị du lịch quốc gia còn biết bao việc phải làm. Trong đó cơ hội lớn và cũng nhiều thách thức đang đặt ra, điều đó cần phải có những định hướng quyết sách đúng đắn hợp với đất và người Sa Pa thì tin rằng Sa Pa mãi mãi là điểm đến hấp dẫn lý tưởng trong lòng du khách bốn phương.
Bài và ảnh: Công Thế