Nhiều du khách trong nước và quốc tế khi đến Điện Biên đã
biết Mường Phăng là Chỉ huy sở của quân đội Việt Nam trong chiến dịch
lịch sử Điện Biên Phủ “Lừng lẫy năm châu - chấn động địa cầu”. Thế
nhưng ít người biết rằng trên một hòn đảo giữa lòng hồ Pá Khoang thuộc
khu rừng lịch sử Mường Phăng ấy, có một vườn hoa Anh đào ghi dấu tình
hữu nghị giữa 2 dân tộc Việt Nam - Nhật Bản.
Vượt quãng đường gần 20 km từ thành phố Điện Biên Phủ tới hồ Pá Khoang,
chúng tôi ngồi trên ca nô khoảng gần 10 phút trên lòng hồ là ra tới “đảo
hoa”. Từ trên mặt hồ, cách xa hàng trăm mét, đã nhìn thấy cả sườn đồi
rực hồng màu Anh đào nở rộ. Có tới gần 50 cây đã có hoa, trong đó nhiều
cây cao tới 6 - 7m. Đây là giống Anh đào Higan Sacura - loại trồng để
chơi hoa nên hoa rất nhiều, đã nở bung thành những cụm lớn màu hồng sẫm
và hồng nhạt suốt từ gốc tới ngọn, thời gian nở hoa kéo dài tới 3 tuần
lễ.
Trong đoàn người “đổ bộ” lên “đảo hoa”,
háo hức nhất có lẽ là Đoàn chuyên gia Nhật Bản thuộc các dự án giúp đỡ
tỉnh Điện Biên phát triển kinh tế từ nhiều năm qua. Nhiều chuyên gia rất
thích thú, người mang máy ảnh chụp “hối hả”, người khác lại mang sách
ra tra cứu. Ông Hiro Miyazono, chuyên gia của Trung tâm Jica Tokyo chia
sẻ: “Đứng giữa vườn Anh đào, tôi có cảm nhận như đang ở chính ngôi nhà
của mình. Tôi đã đến 50 quốc gia trên thế giới nhưng chỉ có 3 quốc gia
có hoa Anh đào là Hoa Kỳ, Kenya và bây giờ là Việt Nam. Anh đào ở Kenya
do các chuyên gia Nhật Bản mang sang trồng nhưng hoa không nhiều. Nhưng
thật bất ngờ lại có người Việt Nam tự mang giống về trồng ở nơi rất
đẹp và thơ mộng như thế này. Điều đó thể hiện tình hữu nghị giữa 2 dân
tộc phát triển rất sâu sắc”. Ông còn cho rằng mình là một trong những
người may mắn bởi lúc này đã được ngắm hoa Anh đào nở, trong khi ở Nhật
Bản, mọi người phải chờ thêm 2 tháng nữa.
Ông Trần Lệ, 66 tuổi là Giám đốc Công ty cổ phần công nghệ nông lâm
Mường Phăng - ông chủ của “đảo hoa” này kể lại. Qua kinh doanh, ông quen
một người Nhật Bản. Biết ông là một người nghiên cứu sinh học nên đối
tác đã cho 10 hạt giống cây Anh đào để ươm tại Việt Nam . Mặc dù có
nhiều cơ sở ở một số tỉnh thành trong cả nước song ông vẫn quyết định
đưa lên Mường Phăng để trồng thử vì điều kiện thổ nhưỡng vùng đất này
khá phù hợp, hơn nữa vì đây là mảnh đất lịch sử nên có nhiều ý nghĩa.
Với 10 hạt giống, từ năm 2006 ông đã ươm được 9 cây, trong đó bên phía
bạn xin lại 5 cây, 4 cây còn lại trồng trên “đảo hoa”, sau 3 năm đã bắt
đầu ra hoa và kết quả. Tuy nhiên do trồng từ hạt nên giống hoa đã bị
phân ly, không còn giữ được màu nguyên thủy. Từ số cây giống này, ông
nhân tiếp thêm 500 cây nữa đang trồng tại vườn, trong đó 40 cây của đợt
đầu tiên nay đã trổ hoa. Với 5 ha đất được giao, ông Trần Lệ dự kiến sẽ
“phủ” toàn bộ “đảo hoa Anh đào” giữa lòng hồ Pá Khoang. Ngoài ra, ông Lệ
còn trao cho Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn gần 600 cây
giống để nhân rộng ra các địa phương khác trong tỉnh. Không chỉ trồng và
nhân giống hoa Anh đào, Công ty hiện trồng và nghiên cứu trên 40 loài
hoa khác, trong đó đã cho ra đời giống hoa Ly màu đỏ tươi mà chưa nơi
nào trên thế giới có được, dự định sẽ đặt tên là Ly Mường Phăng.
Hồ Pá Khoang nằm trong cánh rừng nguyên sinh Mường Phăng,
nơi Đại tướng Võ Nguyên Giáp đặt Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ. Từ
lâu, nơi đây đã nổi tiếng bởi là công trình thủy lợi nhân tạo, được xây
dựng vào những năm 70 với công sức của hàng chục nghìn thanh niên xung
phong. Lòng hồ có diện tích khoảng 600 ha với dung tích trung bình gần
40 triệu m3, cung cấp nước tưới cho cả cánh đồng Điện Biên Phủ. Trong
lòng hồ có hàng chục hòn đảo lớn nhỏ, cây cối xanh tốt quanh năm với
hàng chục loài muông thú sinh sống, nhiều loài cá tôm. Việc trồng và
phát triển hoa Anh đào ở Pá Khoang sẽ tạo thêm cơ hội thu hút khách du
lịch tới thăm vùng đất lịch sử này. Từ số cây Anh đào nhân giống tại
đây, ngành nông nghiệp địa phương đã bắt đầu trồng thành công tại khu
vực Cửa khẩu quốc tế Tây Trang, dự kiến sẽ tiếp tục phát triển tại các
khu vực cửa ngõ của tỉnh Điện Biên.
Chu Quốc Hùng