Theo ông Trương Nhuận, Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ, cách sắp xếp ngạch lương của nghệ sĩ theo 3 hạng với 26 bậc thật sự là "một trong những sắp xếp thiếu khoa học".
"Cần có sự sắp xếp ngạch lương nghệ sĩ cho phù hợp, nhất là với những nghệ sĩ hoạt động trong những lĩnh vực mang tính đặc thù như diễn viên múa, diễn viên múa rối... Ảnh: Minh Đức - TTXVN
|
Ông Trương Nhuận lý giải, tuổi đời nghệ sĩ trung bình kéo dài từ 10-15 năm, trong khi với các hạng và bậc thế này, tính đơn cử nếu họ vào nghề năm 20 tuổi, thì tới 70 tuổi họ vẫn chưa thể lên hết các bậc được. "Cần có sự sắp xếp ngạch lương nghệ sĩ cho phù hợp, nhất là với những nghệ sĩ hoạt động trong những lĩnh vực mang tính đặc thù như diễn viên múa, diễn viên múa rối... trung bình họ chỉ có thể hoạt động nghề tới năm 35 tuổi, vậy họ làm thế nào để có thể lên hết các bậc lương của mình. Và vì thế, các nghệ sĩ, diễn viên cứ mãi đứng ở hạng III, một điều cực kỳ phi lý".
Trong khi trên thực tế, nếu như diễn viên lên được hạng II, thì mức lương của họ đã được cải thiện đáng kể. "Nhà hát Tuổi trẻ có 3 nghệ sĩ được xếp ở mức hạng II là NSƯT Chí Trung, Duy Hậu và Hồng Kỳ, thì mức lương của họ đều cao gấp 3 lần các nghệ sĩ ở hạng III, thậm chí còn cao hơn cả Giám đốc Nhà hát", ông Trương Nhuận cho biết.
"Với mức lương "khó hiểu" như vậy, nên hầu hết nghệ sĩ rất khó để có điều kiện đầu tư cho nghề nghiệp vì còn đang "bận" làm thêm nhiều nghề khác để... kiếm sống", một nữ nghệ sĩ kịch nói tâm sự.
Nỗi bức xúc này của chị có lẽ cũng là "nỗi niềm" của hầu hết những người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật hiện nay. "Nghệ sĩ là nghề có thời gian hoạt động không dài, nên lẽ ra phải có những cơ chế, chính sách riêng, ưu đãi hơn cho chúng tôi, thế nhưng thật sự buồn khi chế độ chính sách với nghệ sĩ lại rất bèo bọt, nhiều bất cập, và đặc biệt vẫn chưa được sửa đổi dù đã qua nhiều năm áp dụng, khiến cho các nghệ sĩ khó khăn một cách “có hệ thống”. Với những nghệ sĩ múa như chúng tôi - với tuổi nghề rất ngắn ngủi, thì đây càng là một nỗi ngậm ngùi", một nghệ sĩ múa cho biết.
"Vì cuộc sống, chúng tôi đã phải làm những việc cực chẳng đã - chạy show đi hát ở đám cưới, đám ma, thậm chí chạy xe ôm. Để nghệ sĩ không đánh mất nghiệp, chúng tôi mong chế độ lương và ngạch của diễn viên sớm được chỉnh sửa", ông Nguyễn Ngọc Quyền - Trưởng đoàn Tuồng Thanh Hóa chua chát.
Được biết, tại đoàn Tuồng Thanh Hóa, có những nghệ sĩ lâm vào "cảnh ngộ" thật xót xa như cặp vợ chồng nghệ sĩ Nguyễn Văn N. Hệ số lương của chồng hiện là 2,66, của vợ là 2,06. “Món ăn thường trực trên mâm cơm của gia đình tôi chỉ có rau, dưa; thịt và sữa dành cho con. Chi phí lương quá thấp nên ban lãnh đạo đơn vị cũng tạo điều kiện cho chúng tôi đi làm thêm để tăng thu nhập. Nhưng có làm thêm thì đời sống của diễn viên nói chung vẫn vô cùng khó khăn”, nghệ sĩ Nguyễn Văn N. tâm sự.
Về vấn đề này, GS.TS Nguyễn Minh Thuyết, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội, chia sẻ: Đời sống nghệ sĩ đang gặp nhiều khó khăn, nhất là các ngành nghệ thuật truyền thống. Chúng ta đang đối xử với các nghệ sĩ theo cách cào bằng, từ chế độ tuyển dụng, hưu trí đến ngạch, bậc lương... như với các viên chức khác, trong khi nghệ thuật lại có những đặc thù rất riêng.
Theo GS.TS Nguyễn Minh Thuyết, nguyên nhân của những bất cập trong lĩnh vực này, một phần do các chính sách chung của Nhà nước, như mức đầu tư, chính sách tuyển dụng, chế độ đãi ngộ... chưa phù hợp. Tuy nhiên, bản thân ngành văn hóa cũng có phần trách nhiệm trong việc thể chế hóa các văn bản pháp quy của Nhà nước liên quan lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, chưa quyết liệt thúc đẩy việc xây dựng các văn bản pháp quy cho lĩnh vực này và không chú ý vận dụng các quy định của Nhà nước để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nghệ sĩ. Nghệ thuật biểu diễn có tính đặc thù, nên bản thân lãnh đạo ngành văn hóa phải thấy được và đấu tranh cho những nghệ sĩ của mình!
NHÓM PHÓNG VIÊN VĂN HÓA
Bài cuối: Ý kiến người trong cuộc