Hình ảnh tại một Hòa nhạc Sound Healing diễn ra tại TP Hồ Chí Minh vào tháng 9/2025 thu hút đông đảo khán giả tham gia.
Tại Việt Nam, sự kiện Sound Healing Concert được xem là cột mốc đầu tiên đưa khái niệm “Sound Healing – Âm thanh liệu pháp” vào không gian nghệ thuật.
Chương trình do Sound Healing World tổ chức, quy tụ các bậc thầy âm thanh trị liệu quốc tế và nghệ sĩ Việt Nam. Tiếp nối thành công của Concert, ngày 29/11/2025, “Sound Healing Private Concert: 6 Senses” tiếp tục được công diễn tại TP Hồ Chí Minh. Điều khiến 6 Senses đặc biệt là khán giả có thể nằm hoặc tựa lưng để nghe nhạc, như trong một buổi thiền định. Âm thanh không còn là “sân khấu - khán phòng”, mà trở thành “người - năng lượng”. Mỗi nốt nhạc, mỗi rung động, mỗi hơi thở tất cả cùng hướng về một mục tiêu: Chữa lành thân - tâm và trí.
Trong dòng chảy của âm nhạc đương đại, giữa những thanh âm điện tử và giai điệu phương Tây du nhập, người ta vẫn thấy lòng mình lặng lại khi nghe tiếng sáo trúc vi vút, tiếng đàn bầu ngân lên một khúc ngũ cung quen thuộc. Đằng sau những âm thanh tưởng như giản dị ấy, là một triết lý sâu xa: Âm nhạc không chỉ để thưởng thức, mà còn để chữa lành.
Từ những giai điệu dân gian Việt Nam cho đến xu hướng Sound Healing – Âm thanh trị liệu ngày nay, hành trình ấy đang được nối dài bằng khoa học, bằng trải nghiệm, và bằng chính nhu cầu tìm lại sự bình yên trong mỗi con người.
Về âm nhạc giúp trị liệu, PGS.TS Nguyễn Đức Minh, Giám đốc Bệnh viện Y học Cổ truyền Hà Đông cho rằng: Âm thanh trong Y học cổ truyền được coi là một vị thuốc vô hình nhưng hữu hiệu. Từ ngàn đời, cha ông ta đã sử dụng ngũ âm trong nhạc luật cổ để điều hòa thân tâm, gắn liền với nguyên lý âm dương – ngũ hành – ngũ tạng.
Theo các nhà nghiên cứu, ngũ cung không chỉ là một hệ thống âm nhạc, mà còn là một hình thức phản chiếu triết lý ngũ hành trong Y học cổ truyền. Ngũ hành gồm Mộc, Hỏa, Thổ, Kim, Thủy, năm yếu tố cơ bản cấu thành vạn vật. Mỗi yếu tố gắn liền với một cơ quan trong cơ thể, một loại cảm xúc, một sắc thái âm thanh riêng.
Trong triết học âm dương, âm thanh được xem là một biểu hiện của năng lượng. Năm âm trong hệ ngũ cung gồm: Cung, thương, giốc, chủy, vũ tương ứng với năm hành trong tự nhiên và năm tạng trong cơ thể con người.
Các buổi Hòa nhạc về Sound Healing - Âm thanh trị liệu xuất hiện ngày càng nhiều trong vài năm gần đây.
Cung thuộc Thổ, liên quan đến tỳ, giúp an thần, hóa giải lo âu. Thương thuộc Kim, tương ứng phế, làm dịu nỗi buồn và thanh lọc khí phổi. Giốc thuộc Mộc, ứng với can, giúp giải tỏa giận dữ, cân bằng năng lượng. Chủy thuộc Hỏa, liên quan đến tâm, khơi dậy niềm vui và sức sống. Vũ thuộc Thủy, ứng thận, làm dịu sợ hãi, giúp ngủ ngon và an định tinh thần. Khi một người nghe hoặc tự tạo ra những âm thanh này trong trạng thái tĩnh tâm, năng lượng âm thanh sẽ kích hoạt những vùng tương ứng trong cơ thể, điều hòa khí huyết, cảm xúc và thần trí.
Đó là lý do mà trong Y học cổ truyền, người xưa đã sử dụng âm nhạc như một phương pháp chữa bệnh vô hình không xâm lấn, không thuốc men, nhưng có thể chạm tới những tầng sâu nhất của cảm xúc con người.
Theo PGS.TS Nguyễn Đức Minh, mối liên hệ giữa ngũ âm và ngũ tạng không chỉ là hình tượng biểu trưng, mà là kết quả của quá trình quan sát sinh lý học phương Đông hàng nghìn năm. Cảm xúc bị ức chế hoặc bộc phát quá độ sẽ làm tổn thương tạng phủ; ngược lại, khi âm thanh đúng tần số tác động vào cơ thể, nó giúp khôi phục cân bằng.
Các nghiên cứu khoa học ngày nay cũng chứng minh rằng: Sau 15 phút trị liệu bằng âm thanh cộng hưởng, sóng não chuyển từ trạng thái căng thẳng (Beta) sang thư giãn (Alpha và Theta); nhịp tim và huyết áp giảm, hormone căng thẳng giảm đáng kể.
Từ góc nhìn khoa học thần kinh, âm thanh tác động lên vỏ não trán và hệ limbic những trung tâm điều khiển cảm xúc, ký ức và cảm giác an toàn của con người.
Xuất phát từ quan điểm trên, khái niệm Sound Healing - Âm thanh trị liệu xuất hiện ngày càng nhiều trong vài năm gần đây, nhưng thực chất, nó là sự tiếp nối của những giá trị cổ truyền.
Nếu Y học phương Đông dùng ngũ âm để điều hòa tạng phủ, Sound Healing sử dụng tần số, rung động và cộng hưởng để giúp cơ thể trở lại trạng thái cân bằng tự nhiên. Âm thanh từ chuông xoay Himalaya, các nhạc cụ dân tộc... đều mang phổ tần số nhất định. Khi tần số này lan tỏa trong không gian, chúng tạo nên dao động cộng hưởng với nước và tế bào trong cơ thể, giúp giải phóng năng lượng tắc nghẽn.
Nếu âm nhạc là ngôn ngữ của cảm xúc, thì Sound Healing là ngôn ngữ của tần số, và âm giai ngũ cung chính là “mẫu tự cổ” của ngôn ngữ ấy, hướng tới một đích: Sự cân bằng, an yên trong tâm hồn.