Tại Pháp, việc xử lý vi phạm giao thông được hỗ trợ tối đa bởi công nghệ và được phân chia rõ ràng giữa chức năng xử phạt vi phạm với chức năng thu tiền phạt. Đây là điểm mấu chốt giúp cho hoạt động giao thông được kiểm soát an toàn và buộc người tham gia giao thông tuân thủ luật pháp mọi lúc, mọi nơi.
Camera giám sát giao thông ở Pháp. |
Sự tách bạch thể hiện ở chỗ lực lượng cảnh sát không có thẩm quyền thu nhận tiền phạt đối với tất cả trường hợp vi phạm luật giao thông (kể cả giao thông tĩnh). Việc thu tiền phạt được giao cho một cơ quan chuyên trách (trung tâm tài chính công hoặc kho bạc) có vị trí pháp lý độc lập với cơ quan cảnh sát. Vì vậy, chính phủ về cơ bản đảm bảo tiền phạt vi phạm giao thông luôn “chảy” về ngân sách.
Pháp là nước có hệ thống kiểm soát điện tử phổ biến và trình độ cao đối với hoạt động giao thông, phương tiện và người sử dụng phương tiện giao thông. Hoạt động giao thông được kiểm soát bằng hệ thống gồm 4.200 máy camera (radar) cố định đặt tại các điểm và giao điểm quan trọng của mọi tuyến đường cao tốc, quốc lộ, tỉnh lộ và thậm chí cả các tuyến đường cấp cơ sở. Ngoài ra có hàng trăm máy radar thế hệ mới được đặt trên các phương tiện di động liên tục theo dõi hoạt động giao thông. Các lỗi vi phạm luật giao thông đường bộ chủ yếu được phát hiện nhờ các phương tiện giám sát này, trước khi được nhập vào hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia cùng với các dữ liệu giao thông khác.
Với một mạng lưới giám sát rộng khắp, người vi phạm ở bất kỳ địa điểm nào tại Pháp cũng đều nhận được một biên bản do bộ phận chuyên trách của cảnh sát gửi đến nơi cư trú. Biên bản này thông báo đầy đủ thông tin liên quan, gồm tên và biển đăng ký phương tiện vi phạm, mô tả lỗi vi phạm, địa điểm và thời gian vi phạm và số tiền phải nộp phạt kèm theo.
Ngoài việc phải nộp tiền phạt theo thông báo, người vi phạm có thể còn bị phạt điểm đánh vào giấy phép lái xe. Theo luật giao thông đường bộ của Pháp, các giấy phép lái xe đều được “gán” một số điểm nhất định là 12 điểm. Mỗi lần người điều khiển phương tiện giao thông phạm lỗi, tùy vào mức độ bằng lái của họ sẽ bị trừ từ 1 đến 8 điểm và được ghi vào hệ thống dữ liệu. Nếu bị trừ 8 điểm hoặc vi phạm các lỗi nghiêm trọng, giấy phép lái xe sẽ tự động không còn giá trị. Cảnh sát có thể kiểm tra bằng lái còn giá trị hay không thông qua thiết bị nối mạng không dây cầm tay và người vi phạm sẽ phải trải qua một khóa đào tạo lại để thi lấy giấy phép lái xe mới.
Ngoài hệ thống máy móc tự động, hoạt động giao thông ở Pháp cũng được tăng cường kiểm soát bởi hệ thống cảnh sát xa lộ và các đơn vị cảnh sát giao thông khác. Các lực lượng này có thể mở chiến dịch tuần tra, kiểm tra đột xuất đối với các phương tiện giao thông tùy yêu cầu nhiệm vụ. Tuy nhiên, trừ các trường hợp bắt buộc giải quyết tai nạn hoặc các sự cố nghiêm trọng, nhìn chung cảnh sát Pháp không xuất hiện nhiều trên các tuyến giao thông như tại các nước đang phát triển.
Các tổ công tác giao thông có thể đặt chốt chặn tại bất cứ thời điểm nào, địa điểm nào, kể cả chỗ khuất tầm mắt, để thực hiện nhiệm vụ và người tham gia giao thông không có quyền khiếu nại, khiếu kiện vấn đề này. Trách nhiệm của người tham gia giao thông là tuyệt đối tuân thủ pháp luật bất kể cảnh sát triển khai nhiệm vụ tại địa điểm nào.
(còn tiếp)
Nguyễn Tuyên (P/v TTXVN tại Pháp)