Tuy mới chính thức khai trương ngày 15/10/2011, song Đại sứ quán nước ta tại Xri Lanca đã góp phần rất tích cực vào việc thúc đẩy quan hệ giữa Việt Nam và Xri Lanca, với nhiều hoạt động phong phú. Nhân dịp Năm Mới, phóng viên TTXVN tại Ấn Độ đã có cuộc phỏng vấn Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền nước ta tại Xri Lanca Tô Sinh Thành về quan hệ và tiềm năng phát triển quan hệ giữa hai nước.
|
Lễ khai trương Đại sứ quán Việt Nam tại Xri Lanca. |
- Phóng viên (PV): Thưa Đại sứ, kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1970, Việt Nam và Xri Lanca đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận nào trong việc thúc đẩy phát triển quan hệ song phương?
- Đại sứ Tô Sinh Thành (ĐS TST): Việt Nam và Xri Lanca có quan hệ từ lâu đời, bởi hai nước cùng nằm trên con đường giao thương huyết mạch từ Đông sang Tây, sự giao lưu giữa hai nước chắc chắn đã được khởi nguồn từ khi Phật giáo ra đời và được truyền bá sang Đông Nam Á, và sự đồng cảm giữa hai dân tộc được nhen lên từ trong cuộc đấu tranh chung chống chủ nghĩa thực dân. Có thể nói Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đặt nền móng cho mối quan hệ giữa hai quốc gia. Trên con đường bôn ba tìm đường cứu nước, Bác lần đầu tiên đặt chân lên Xri Lanca ngày 14/6/1911 và còn tới đây hai lần nữa vào các năm 1928 và 1946.
Với khởi nguồn đó, quan hệ lãnh sự giữa hai nước được thiết lập năm 1964 và được nâng lên cấp Đại sứ năm 1970. Việc thiết lập quan hệ ngoại giao của ta với Xri Lanca đã mở ra thêm một cánh cửa của Việt Nam với thế giới, góp phần quan trọng vào việc tập hợp các lực lượng yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới ủng hộ cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đáng tiếc, sau khi Việt Nam giành chiến thắng năm 1975, hai nước đều bước vào giai đoạn khó khăn, Việt Nam bị bao cấm vận, Xri Lanca bị lâm vào nội chiến. Quan hệ kinh tế không có điều kiện phát triển. Tuy nhiên, hai nước chưa bao giờ ngừng ủng hộ lẫn nhau trên trường quốc tế nhất là tại Phong trào không liên kết và Liên hợp quốc. Nội chiến kết thúc tại Xri Lanca năm 2009 mở ra một trang mới trong lịch sử Xri Lanca cùng với những cơ hội lớn cho sự phát triển quan hệ hai nước. Lãnh đạo cấp cao nhất của hai nước đã tới thăm lẫn nhau trong các năm 2009 và 2011; Đại sứ quán ta tại Xri Lanca được mở tháng 4/2011; hàng loạt thỏa thuận và chương trình hợp tác được ký kết và đang được triển khai, quan hệ kinh tế, nhất là thương mai tăng nhanh. Đây là lúc quan hệ hai nước đang có những bước ngoặt với nhiều triển vọng tốt đẹp.
- PV: Xin Đại sứ cho biết đóng góp của Đại sứ quán ta và Hội Đoàn kết Xri Lanca - Việt Nam vào việc phát triển quan hệ giữa hai nước về mọi mặt?
- ĐS TST: Đại sứ quán Việt Nam tại thủ đô Côlômbô của Xri Lanca được Chủ tịch nước Trương Tấn Sang chính thức khai trương ngày 15/10/2011. Kể từ khi thành lập tới nay, bằng các hoạt động tích cực của mình, Đại sứ quán đã tăng cường đáng kể sự hiện diện của Việt Nam, nâng cao vị thế của đất nước ta tại Xri Lanca. Với sự có mặt tại đây, Đại sứ quán có điều kiện thuận lợi để thúc đẩy quan hệ hai nước cả về chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, quan hệ Đảng, quan hệ Quốc hội và các đoàn thể giữa hai nước... Đại sứ quán đã thực sự trở thành chỗ dựa tin cậy và là cầu nối hữu ích cho các doanh nghiệp hai nước làm ăn với nhau, nhằm thúc đẩy quan hệ đầu tư, thương mại, du lịch giữa hai nước.
Mặc dù có sự hiện diện của Đại sứ quán tại Côlômbô, nhưng vai trò của Hội đoàn kết Xri Lanca - Việt Nam không hề bị lu mờ. Hội ra đời năm 1966, nhằm tập hợp nhân dân Xri Lanca xuống đường biểu tình phản đối cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam, hòa cùng Phong trào vì hòa bình trên toàn thế giới, góp phần làm nên chiến thắng của Việt Nam năm 1975. Trước đây, khi chưa có Đại sứ quán, Hội đoàn kết Xri Lanca - Việt Nam hàng năm vẫn đứng ra tổ chức mít tinh kỷ niệm Quốc khánh 2-9 của Việt Nam. Giờ đây, bên cạnh các hoạt động chính thức của Đại sứ quán, Hội vẫn đứng ra phối hợp với Cơ quan đại diện ta tổ chức nhiều hoạt động thúc đẩy tình hữu nghị giữa hai nước như các cuộc thi tìm hiểu về Việt Nam, về Chủ tịch Hồ Chí Minh, và hàng năm vẫn tổ chức mít tinh mừng Quốc khánh của Việt Nam. Sự có mặt của Đại sứ quán dường như làm cho các hoạt động hữu nghị với Việt Nam sôi nổi hơn. Gần đây, tại Xri Lanca đã ra đời thêm Nhóm Nghị sĩ hữu nghị với Việt Nam và Quỹ hữu nghị với Việt Nam. Quỹ đang đóng vai trò nòng cốt trong cuộc vận động ở Xri Lanca để quyên góp ủng hộ cho nạn nhân chất độc da cam ở Việt Nam.
Nhiều vị lãnh đạo Xri Lanca nói rằng, Việt Nam trước đây là nguồn cảm hứng cho Xri Lanca trong cuộc đấu tranh vì độc lâp, tự do và hòa bình, và giờ đây Việt Nam lại là nguồn cảm hứng cho Xri Lanca trong công cuộc phát triển kinh tế. Tình hữu nghị thủy chung của Xri Lanca đối với Việt Nam thực sự là vốn quí cho mối quan hệ lâu bền giữa hai nước.
-P/V: Xin Đại sứ cho biết tiềm năng phát triển quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Xri Lanca và những lợi thế mà mỗi nước có thể khai thác tại thị trường của nhau?
- ĐS TST: Xri Lanca nằm ở vị trí địa lý rất thuận lợi, được ví như mặt tiền của con đường biển quốc tế, hàng ngày có hàng trăm tàu thuyền qua lại. Khí hậu ở đây quanh năm ấm áp, dễ chịu và ít thiên tai, thuận tiện cho việc phát triển nông nghiệp. Xri Lanca cũng có bờ biển dài, nhiều hải cảng nước sâu và vùng đặc quyền kinh tế rộng lớn, thuận tiện cho phát triển công nghiệp và đánh bắt cá. Xri Lanca cũng có nhiều hồ ao, sông ngòi rất tốt cho phát triển thủy sản. Tiềm năng phát triển du lịch rất lớn bởi Xri Lanca có nhiều bãi biển đẹp, nhiều nơi có thể quan sát cá heo, cá voi và san hô. Đàn voi 4.000 con là thành tố chính của nhiều khu vườn sinh thái thu hút khách du lịch. Xri Lanca còn có nhiều di tích lịch sử như các pháo đài cổ, các công trình kiến trúc do thực dân Bồ Đào Nha, Hà Lan và Anh để lại, và nhiều di tích Phật giáo... Nền kinh tế Xri Lanca có sức sống mạnh mẽ, ngay trong thời kỳ nội chiến vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng 5-6%, sau khi nội chiến kết thúc Xri Lanca đạt tốc độ tăng trưởng 7-8% năm 2011, Tổng thu nhập quốc nội (GDP) đạt 59 tỷ USD, thu nhập bình quân đầu người cao nhất Nam Á, đạt mức 2.830 USD/người/năm. Xri Lanca đang phấn đấu đạt GDP 100 tỷ USD và nâng thu nhập theo đầu người lên 4.000 USD vào năm 2016. Với dân số 20 triệu người và thu nhập bình quân như vậy thì đây không phải là một thị trường nhỏ. Thực tế, Xri Lanca đang có kế hoạch tái thiết lớn tại các khu vực Bắc và Đông Bắc trước đây bị chiến tranh tàn phá, nên nhu cầu đầu tư và thương mại là rất lớn. Hơn nữa, Xri Lanca đang phấn đấu trở thành trung tâm về dịch vụ, thương mại, hàng không của khu vực và làm đầu cầu nối với các thị trường khổng lồ ở Ấn Độ, Pakixtan và Bănglađét.
Thị trường Xri Lanca đối với các doanh nghiêp Việt Nam cơ bản chưa được khai phá. Xuất khẩu của ta (trừ dầu mỏ) vào Xri Lanca chỉ mới đạt khoảng 80 triệu USD, so với 30 tỷ USD nhập khẩu của Xri Lanca mỗi năm. Thực tế yêu cầu phát triển của Xri Lanca đòi hỏi phải nhập khẩu nhiều mặt hàng nguyên liệu cũng như tiêu dùng. Hầu như tất cả mọi mặt hàng, Xri Lanca đều có thể nhập của Việt Nam, nhưng hiện nay Xri Lanca phải chủ yếu nhập của Ấn Độ và Trung Quốc. Nếu hàng Việt Nam chất lượng cao được giới thiệu một cách tích cực, thường xuyên và bài bản, chắc chắn sẽ giành được một thị phần không nhỏ tại đây. Hơn nữa, nếu các doanh nghiệp ta đầu tư gia công tại Xri Lanca thì không chỉ xuất được hàng tại chỗ mà có thể thâm nhập vào thị trường Ấn Độ, Pakixtan một cách dễ dàng nhờ tranh thủ Hiệp định thương mại tự do của Xri Lanca với các nước này.
Trên tinh thần đó, Đại sứ quán đang phối hợp với một doanh nghiệp Xri Lanca thành lập Trung tâm Thương mại Việt Nam tại thủ đô Côlômbô. Dự kiến trung tâm sẽ được khai trương vào đầu năm 2013. Đại sứ quán xin mời các doanh nghiệp Việt Nam gửi hàng mẫu sang giới thiệu miễn phí tại Trung tâm. Mọi chi tiết xin liên hệ với Đại sứ quán tại địa chỉ email: vnemb.srilanka@yahoo.com
- PV: Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ
Minh Lý (P/v TTXVN tại Ấn Độ thực hiện)