Nhân kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 17 năm quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam – Brazil, phóng viên TTXVN tại Nam Mỹ đã phỏng vấn Đại sứ Việt Nam tại Brazil Bùi Văn Nghị. Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn:
Đại sứ Việt Nam tại Brazil Bùi Văn Nghị. Ảnhdo Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil cung cấp
Đại sứ đánh giá thế nào về thành tựu quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Brazil trong 35 năm qua?
Năm 2024 đánh dấu kỷ niệm 35 năm Việt Nam và Brazil thiết lập quan hệ ngoại giao (5/1989-5/2024) và 17 năm quan hệ đối tác toàn diện (5/2007 - 5/2024). Trong 35 năm qua, quan hệ giữa hai nước đã và đang phát triển tích cực trên tất cả các lĩnh vực và ngày càng đi vào thực chất và hiệu quả hơn; quan hệ chính trị ngày càng gắn bó, tin cậy; quan hệ kinh tế thương mại ngày càng gia tăng.
Về chính trị - ngoại giao, đây là năm đầu tiên Việt Nam và Brazil triển khai thực hiện Tuyên bố chung giữa lãnh đạo hai nước nhân chuyến thăm chính thức Brazil của Thủ tướng Phạm Minh Chính vào tháng 9/2023. Đây là chuyến thăm Brazil đầu tiên của lãnh đạo cấp cao Việt Nam sau 16 năm kể từ chuyến thăm của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh năm 2007.
Từ tháng 9/2023 đến nay, phía Brazil đã thực hiện hai chuyến thăm cấp bộ trưởng đến Việt Nam. Trong chuyến thăm tháng 11/2023 của Bộ trưởng Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo Luciana Santos, hai bên nhấn mạnh khả năng tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực tiềm năng như trí tuệ nhân tạo (AI), chuyển đổi số, ngành bán dẫn và công nghệ sinh học. Nhằm cụ thể hóa các cam kết trong Thông cáo chung giữa hai nước, Bộ trưởng Ngoại giao Mauro Vieira đã tới thăm nước ta tháng 4 vừa qua. Trong chuyến thăm này, ông đã chuyển thư của Tổng thống Brazil Lula da Silva mời Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) tại Rio de Janeiro và thảo luận các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt với Việt Nam.
Cùng với quan hệ chính trị - ngoại giao tốt đẹp, hợp tác về kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và Brazil tiếp tục phát triển, trở thành nền tảng cho quan hệ lâu dài giữa hai nước. Trong những năm gần đây, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Brazil chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, phản ánh mối quan hệ đối tác thương mại sâu rộng và đa dạng giữa hai quốc gia. Năm 2023, trao đổi thương mại Việt Nam – Brazil vượt 7,11 tỷ USD, trong đó Việt Nam nhập khẩu hàng hóa trị giá 4,7 tỷ USD và xuất khẩu hơn 2,4 tỷ USD. Ba tháng đầu năm nay, kim ngạch thương mại Việt Nam - Brazil đạt 2,2 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu 676 triệu USD, tăng 5,5% so với cùng kỳ năm ngoái và nhập khẩu đạt 1,5 tỷ USD, tăng 38%.
Nhằm tăng cường tìm hiểu thị trường, trao đổi thông tin giữa các doanh nghiệp, vào tháng 3 năm nay, trong chuyến thăm Việt Nam của Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Chăn nuôi Brazil Roberto Serroni Perosa, Hội thảo Thương mại Việt Nam - Brazil đã được tổ chức tại Hà Nội với sự tham dự của đông đảo doanh nghiệp hai nước, trong đó có tới 70 doanh nghiệp Brazil. Điều này thể hiện sự quan tâm ngày càng mạnh mẽ của giới đầu tư và doanh nghiệp hai nước trong việc thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp.
Brazil hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại Mỹ Latinh và đứng thứ hai tại châu Mỹ, sau Mỹ. Việt Nam là đối tác hàng đầu của Brazil trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Các lĩnh vực nông nghiệp, khoa học - công nghệ, văn hóa cũng được hai nước quan tâm thúc đẩy, đặc biệt là thể thao, du lịch và giao lưu nhân dân. Tại buổi làm việc giữa Đại sứ quán Việt Nam với chính quyền thành phố Rio de Janeiro trong tháng 3 vừa qua, lãnh đạo một số câu lạc bộ bóng đá, Tổng Thư ký Liên đoàn Bóng đá Brazil, phía Brazil rất quan tâm và sẵn sàng hỗ trợ các đội tuyển trẻ, đội tuyển nữ và futsal của Việt Nam phát triển.
Đại sứ nhận định thế nào về tiềm năng và triển vọng hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới cả trong quan hệ song phương, cũng như phối hợp trên trường quốc tế và các diễn đàn đa phương?
Chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa qua là minh chứng cho việc Việt Nam mong muốn tăng cường tin cậy chính trị giữa hai quốc gia, đồng thời làm sâu sắc hơn hợp tác nhiều mặt, đưa hợp tác song phương ngày càng thiết thực, hiệu quả trên các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại, đầu tư, văn hóa, giáo dục và du lịch.
Việt Nam và Brazil đang nỗ lực thúc đẩy hoạt động hiệu quả của Ủy ban hỗn hợp cấp bộ về lĩnh vực nông nghiệp và lĩnh vực khoa học, công nghệ và Tham vấn Chính trị của Bộ Ngoại giao, đồng thời mở rộng đối thoại, hợp tác giữa các bộ, ngành và doanh nghiệp, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để thúc đẩy hợp tác về thương mại, đầu tư, nông nghiệp cũng như giao lưu, hợp tác nhân dân giữa các tổ chức hữu nghị và các địa phương.
Trong năm 2024, tôi kỳ vọng hai bên sẽ tiếp tục thực hiện trao đổi đoàn cấp cao và các cấp, thúc đẩy hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương và tăng cường các hoạt động giao lưu nhân dân, đặc biệt là Thủ tướng Chính phủ dự Hội nghị thượng đỉnh G20 theo lời mời của Tổng thống Brazil diễn ra tại thành phố Rio de Janeiro vào tháng 11/2024 và chuyến thăm của Tổng thống Brazil Lula da Silva tới Việt Nam trong thời gian sớm nhất trong nhiệm kỳ của mình. Tôi hy vọng các hoạt động này sẽ có sự đồng hành và ủng hộ của các doanh nghiệp hai nước liên quan đến các lĩnh vực khoa học - công nghệ, nông nghiệp, chế biến nông sản, thể thao, du lịch, y tế, giáo dục.
Tôi cũng mong muốn trong thời gian tới, Việt Nam và Brazil sẽ thúc đẩy giao lưu thể thao, văn hóa-nghệ thuật, giao lưu nhân dân. Đặc biệt, du lịch là lĩnh vực tiềm năng mà tôi cho rằng hai bên có rất nhiều dư địa để khai thác. Việt Nam và Brazil đều là hai quốc gia có những di sản văn hóa, lịch sử đặc sắc. Số lượng du khách Brazil tới Việt Nam tăng dần đều trong những năm gần đây. Các doanh nghiệp lữ hành Brazil rất quan tâm khai thác thị trường Việt Nam và ngược lại. Ngoài ra, tôi cho rằng hiện nay truyền thông, truyền hình đóng vai trò cầu nối quan trọng trong giao lưu nhân dân, tăng cường hiểu biết lẫn nhau giữa Việt Nam và Brazil. Chính vì vậy, việc đặt cơ quan truyền hình của Việt Nam tại Brazil là điều cần thiết và cần thúc đẩy sớm trong thời gian sắp tới.
Trên trường quốc tế và các diễn đàn đa phương, trong thời gian tới, Việt Nam và Brazil cần cam kết làm sâu sắc thêm mối quan hệ dựa trên các giá trị chung như việc ủng hộ một hệ thống quốc tế dựa trên chủ nghĩa đa phương, pháp quyền, giải quyết hòa bình các tranh chấp, lấy Liên hợp quốc (LHQ) làm trung tâm cho quản trị toàn cầu, ổn định và thịnh vượng.
Việt Nam cần củng cố quan hệ hợp tác với Brazil nói riêng và các quốc gia tại khu vực nói chung, nhất là các quốc gia trong Khối Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR), sẽ đóng vai trò vô cùng quan trọng để thúc đẩy khởi động đàm phán Hiệp định Thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam và khối này. Brazil cam kết mở rộng quan hệ với ASEAN và các quốc gia thành viên, đồng thời khám phá những cơ hội hợp tác mới trong chuyển đổi năng lượng, khoa học, công nghệ, đổi mới, chính sách công nghiệp và nông nghiệp. Việt Nam đóng vai trò then chốt trong chương trình nghị sự này với tư cách là đối tác quan trọng của Brazil ở Đông Nam Á.
Trong năm nay, Việt Nam đã phối hợp với Brazil như thế nào để tổ chức kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 17 năm quan hệ đối tác toàn diện?
Năm 2024 được đánh giá là năm đặc biệt trong việc kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao của hai nước. Brazil là một trong hai quốc gia được Chính phủ Việt Nam chọn là nơi tổ chức sự kiện Ngày Việt Nam với các chương trình văn hoá - nghệ thuật đặc sắc, nghệ thuật truyền thống và đương đại. Chính vì vậy, Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil đang phối hợp với Chính phủ Brazil, chính quyền địa phương tổ chức và dự kiến triển khai các hoạt động trọng tâm như sau:
Ngày 15/3 vừa qua, Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil đã tổ chức buổi Gặp gỡ Hữu nghị Việt Nam – Brazil để thông báo về các chương trình dự kiến tổ chức trong năm 2024, đồng thời kêu gọi sự ủng hộ và hỗ trợ của chính phủ và chính quyền Đặc khu thủ đô Brasilia đối với các hoạt động, sự kiện kỷ niệm do Đại sứ quán tổ chức trong năm nay. Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil và Đại sứ quán Brazil tại Việt Nam đề xuất tổ chức Tuần lễ phim, triển lãm tranh, ảnh ở hai nước trong năm nay.
Về thúc đẩy hợp tác, giao lưu thể thao, Việt Nam và Brazil dự kiến cử huấn luyện viên, đội tuyển bóng đá sang Việt Nam giao lưu và nhận đội tuyển bóng đá Việt Nam sang Brazil huấn luyện, tập huấn, tổ chức các giải đấu và đấu giao hữu nhân kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.
Tăng cường văn hóa và du lịch cũng là một trong những trọng tâm trong chuỗi các hoạt động năm 2024, đặc biệt là hành trình của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thành phố Rio de Janeiro năm 1912. Phía chính quyền thành phố khẳng định sự quan tâm của mình đối với hành trình của một vị lãnh tụ dân tộc tại Rio de Janeiro và đề xuất các hình thức lưu niệm/tưởng niệm hành trình của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại khu vực Quảng trường Lapa (Arcos da Lapa) - quảng trường nổi tiếng tại thành phố Rio de Janeiro; đặt tên con đường Việt Nam; vẽ tranh tường về hành trình của Bác tại Rio de Janeiro.
Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil cũng sẽ tổ chức các hoạt động, sự kiện kỷ niệm những ngày lễ lớn của Việt Nam và về Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong đó có kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024) và 134 năm ngày sinh của Bác (19/5/1890-19/5/2024); 70 năm ký kết Hiệp định Geneva đình chỉ chiến sự ở Việt Nam (21/7/1954-21/7/2024); 79 năm Ngày Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945-19/8/2024) và Ngày Quốc khánh Việt Nam (2/9/1945-2/9/2024).
Trân trọng cảm ơn Đại sứ!