Nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam, ngày 24/5, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Hà Nội, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama có bài phát biểu trước đông đảo đại diện các bộ, ngành, đoàn thể và học sinh, sinh viên Việt Nam. Sự kiện do Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội và Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam phối hợp tổ chức, trong khuôn khổ chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama tới Việt Nam.
Trưa 24/5, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội), Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã có bài phát biểu đặc biệt. Ảnh: Minh Sơn/TTXVN |
Trong bài phát biểu, Tổng thống Barack Obama chia sẻ: "Trong chuyến thăm này, sự thân thiện, tử tế của người dân Việt Nam đã chạm đến trái tim của chúng tôi, nhiều người đã vẫy tay chào tôi bên đường, làm chúng tôi cảm thấy được tình cảm của dân tộc Việt Nam".
Tổng thống Barack Obama cho biết, ông không phải Tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên đến Việt Nam trong những năm gần đây; và thuộc thế hệ những người đầu tiên trưởng thành sau cuộc chiến ở Việt Nam. Nhiều thanh niên Việt Nam cũng như hai cô con gái của ông, khi sinh ra chỉ biết được hòa bình và tình hữu nghị giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Tổng thống bày tỏ trân trọng lịch sử rất huy hoàng của Việt Nam. Hàng ngàn năm qua, Việt Nam đã trồng cấy ở mảnh đất này. Việt Nam có lịch sử trống đồng hàng ngàn năm Đông Sơn. Hà Nội đã đứng vững bên dòng sông Hồng hơn một ngàn năm.
Thế giới đều biết đến lụa và tranh Việt Nam. Văn Miếu là bằng chứng về kiến thức của người Việt Nam. Sau nhiều thế kỷ, vận mệnh của người Việt Nam đã bị nhiều nước can thiệp. Như một cây tre, tinh thần bất khuất của người Việt Nam, như Lý Thường Kiệt đã ghi lại: “Sông núi nước Nam vua Nam ở/Rành rành định phận ở sách trời”.
Hơn 200 năm trước, khi Thomas Jefferson của nước Mỹ tìm đến những giống gạo của Việt Nam, những giống gạo trắng ngon và năng suất cao. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trích Tuyên ngôn Độc lập của Hoa Kỳ: “Mọi người sinh ra đều bình đẳng, tạo hóa đã cho họ những quyền không thể phủ nhận được, đó là quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.
Gần 2.000 thanh niên, đại diện cho giới trẻ Việt Nam đã có mặt tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội) để lắng nghe phát biểu của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama. Ảnh: Minh Sơn/TTXVN |
Tổng thống chia sẻ, chiến tranh dù thế nào đi nữa đều đem đến sự đau đớn và bi kịch. Hơn 3 triệu người Việt Nam, cả quân nhân và dân thường đã mất mạng... và hơn 58.307 người Mỹ đã không trở về.
Đánh giá cao những thành tựu của Việt Nam trong quá trình phát triển, Tổng thống Barack Obama nhấn mạnh: Trong hai thập kỷ gần đây, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn. Thế giới đã chứng kiến những thành công đó. Việt Nam đã hội nhập với nền kinh tế toàn cầu.
Nhiều nhà đầu tư nước ngoài đã đến Việt Nam và Việt Nam đã trở thành một trong những nước có thu nhập trung bình, trở thành nền kinh tế phát triển mạnh với nhiều nhà cao tầng, khu đô thị lớn, các khu thương mại tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Việt Nam đã phóng vệ tinh vào vũ trụ.
Và một thế hệ người Việt Nam mới đã khởi nghiệp các doanh nghiệp. Người dân Việt Nam cũng đã có tiếng nói mang lại sự tiến bộ và xóa đói giảm nghèo. Tầng lớp trung lưu của Việt Nam đã phát triển, tỉ lệ nghèo đói giảm đi, tỉ lệ tử vong ở bà mẹ và trẻ em đã giảm nhanh chóng. Tỉ lệ tiếp cận nước sạch, điện đã tăng lên, tỉ lệ trẻ em đến trường và biết chữ rất cao. Đây là những thành công mà Việt Nam đã đạt trong một thời gian ngắn.
Xây dựng nền tảng vững chắc hơnVề hợp tác giữa hai nước trong khắc phục hậu quả chiến tranh, Tổng thống Barack Obama nhấn mạnh: Quan hệ giữa hai nước đã thay đổi. Cuộc chiến tranh đã ngăn chúng ta thành hai bên, bây giờ chúng ta đã tìm cách hàn gắn với nhau, tìm kiếm những người mất tích và đưa họ về nhà.
Chúng ta đã gỡ bỏ những bãi mìn còn chưa nổ. Trẻ em không thể nào bị mất chân vì những bãi mìn này, trẻ em khuyết tật, trẻ bị nhiễm chất độc da cam. Chúng ta tự hào về những công việc đã làm ở sân bay Đà Nẵng (phối hợp xử lí bom mìn, chất dioxin) và chúng tôi tiếp tục hỗ trợ Việt Nam ở sân bay Biên Hòa.
Quá trình hòa giải giữa hai nước không chỉ liên quan đến những cựu chiến binh đã đối mặt với nhau trong chiến tranh, như Thượng nghị sĩ John McCain, một tù binh chiến tranh đã gặp Võ Nguyên Giáp và nói rằng hai nước không nên là kẻ thù mà nên là bạn. Người Mỹ và người Việt đã nỗ lực hàn gắn những vết thương, mang lại những lợi ích rất lớn cho hai nước.
Tổng thống Barack Obama ghi lưu niệm khi tới thăm nhà sàn Bác Hồ sáng 23/5. Ảnh: Trọng Đức/TTXVN |
Tổng thống nêu rõ: Nhân dân hai nước trở lên gần gũi nhau hơn, các hoạt động thương mại ngày càng tăng lên, các sinh viên, học giả của hai nước cùng nghiên cứu với nhau. Nước Mỹ đã đón nhiều sinh viên Việt Nam hơn bất kỳ nước nào khác ở châu Á.
Rất nhiều khách du lịch Mỹ đã đến thăm Việt Nam, đến thăm 36 phố, phường cổ của Hà Nội, đến Hội An, cố Đô Huế. Người Việt và người Mỹ đều có thể nói và thuộc lời bài hát của nhạc sỹ Văn Cao: “Từ đây người biết quê người. Từ đây người biết thương người”.
Tổng thống Barack Obama mong muốn tiếp tục sự tiến bộ của quan hệ hai nước và với quan hệ “Đối tác toàn diện” hai nước sẽ ngày càng gần gũi hơn, hợp tác chặt chẽ. “Trong chuyến thăm này, chúng tôi mong muốn xây dựng một nền tảng vững chắc hơn nữa cho quan hệ nhiều thập kỷ tới đây”, Tổng thống nhấn mạnh.
Tổng thống Barack Obama bày tỏ: Chúng tôi muốn nói một điều mà chúng tôi không thể tưởng tượng được trước đây, tức là ngày hôm nay hai nước chúng ta đã trở thành bạn bè, trở thành đối tác với nhau. Tôi tin tưởng rằng từ những kinh nghiệm, những bài học của chúng ta trong chiến tranh sẽ là bài học cho cả thế giới.
Có những cuộc xung đột tưởng như không thể kết thúc, không thể giải quyết được, quan hệ của chúng ta đã cho thấy có thể tạo ra sự thay đổi, có tương lai tốt đẹp hơn và chúng ta sẽ thể hiện sự quyết tâm để xây dựng hòa bình (và hòa bình bao giờ cũng tốt đẹp hơn chiến tranh), vì sự tiến bộ và những chân giá trị của con người cần được thúc đẩy, chứ không phải là chiến tranh hay xung đột.
Ưu tiên cho mối quan hệ “Đối tác toàn diện”Tổng thống Barack Obama khẳng định: Một điều có tính nguyên tắc - Việt Nam là một quốc gia có chủ quyền, độc lập, không có một quốc gia nào khác có thể áp đặt lên ý chí của người dân Việt Nam. Chính sự độc lập, chủ quyền của người dân Việt Nam do Việt Nam quyết định. Hoa Kỳ rất quan tâm đến Việt Nam, đến sự thành công của đất nước Việt Nam và ưu tiên cho mối quan hệ “Đối tác toàn diện” với Việt Nam.
Mong muốn sẽ đóng góp nhiều hơn cho mối quan hệ giữa hai quốc gia, Tổng thống nhấn mạnh: Chúng ta cần hợp tác với nhau nhiều hơn để tạo ra sự thịnh vượng và những cơ hội thật sự cho người dân. Tôi hiểu những giá trị mới của nền kinh tế toàn cầu trong thế kỷ 21. Trong thế kỷ này, nền kinh tế sẽ phát triển và phát triển ở các nước có pháp quyền, có một hành lang pháp lý đúng đắn.
Quyền đi học của con người, sự phát triển của nền giáo dục rất quan trọng và nền kinh tế tri thức sẽ đổ vào các quốc gi a ưu tiên đầu tư cho giáo dục. Do vậy, bên cạnh sự phát triển về kinh tế, hợp tác kinh tế, chúng ta cần đầu từ vào nguồn lực con người. Đó là những kỹ năng đào tạo, nuôi dưỡng những con người có tài năng bên cạnh việc khai thác những tài nguyên thiên nhiên, dù người đó sống ở làng quê hay đô thị. Đây là những thế mạnh Hoa Kỳ có thể hợp tác với Việt Nam, đóng góp cho sự phát triển của Việt Nam và làm sâu sắc hơn tình hữu nghị với người Việt Nam.
Tổng thống cho biết, rất nhiều công ty hàng đầu về công nghệ của Hoa Kỳ, các đại học danh tiếng của Hoa Kỳ đã đến Việt Nam, tăng cường hợp tác đào tạo về các lĩnh vực khoa học công nghệ, toán học, y tế… Tổng thống mong muốn sẽ kết nối những doanh nghiệp trẻ của Việt Nam và Hoa Kỳ; mong muốn và khuyến khích tất cả những người phụ nữ Việt Nam rất tài năng để đảm bảo bình đẳng giới.
Từ thời đại Hai Bà Trưng đến thời đại ngày nay, người phụ nữ Việt Nam luôn mạnh mẽ, tự cường và góp phần để đất nước Việt Nam tiến lên phía trước. Đó là giá trị chung. Một gia đình tốt có sự đóng góp của người phụ nữ. Người phụ nữ được đi học, có vị trí xứng đáng ở trường học, trong Chính phủ, trong giới lãnh đạo, cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn và điều này luôn đúng kể cả ở Hoa Kỳ và Việt Nam.
Tổng thống Barack Obama mong muốn tiếp tục hợp tác với Việt Nam để khai thác hết những tiềm năng của hai nước, đặc biệt thông qua TPP - Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương, giúp các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu và thu hút đầu tư được nhiều hơn. TPP tất nhiên sẽ yêu cầu phải có những cải thiện để bảo hộ người lao động, sở hữu trí tuệ. Hoa Kỳ sẵn sàng hỗ trợ để Việt Nam có thể thực thi được những cam kết của mình.
Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Barack Obama chứng kiến Lễ ký hợp đồng đặt mua 100 máy bay Boeing giữa Hãng hàng không VietjetAir với Tập đoàn Boeing của Hoa Kỳ. Ảnh: Nhan Sáng/TTXVN |
Điều này cũng giúp cho Việt Nam nhập khẩu được nhiều sản phẩm, hàng hóa của Hoa Kỳ và không hoàn toàn phụ thuộc thương mại vào một quốc gia nào, mà có thể mở rộng thị trường. TPP cũng sẽ giúp thúc đẩy hợp tác vùng, giải quyết được những vấn đề bất bình đẳng về kinh tế, thúc đẩy nhân quyền, giúp người dân có được điều kiện lao động an toàn hơn, thu nhập cao hơn...
Đây là một tương lai, một hy vọng mà TPP sẽ mang lại cho Việt Nam và các nước thành viên của TPP. Tất cả đều phải tuân thủ các cam kết, những quy định mà TPP đặt ra; phải nỗ lực để đảm bảo sự thịnh vượng, an ninh chung.