Cuộc làm việc nhằm đánh giá công tác phối hợp thời gian qua, định hướng công tác trong thời gian tới và trao đổi, thống nhất việc đổi mới tiêu chuẩn, quy trình bình xét khen thưởng trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở xã, phường, thị trấn gắn với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện chủ trì buổi làm việc.
Xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở
Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh cho biết, năm 2000, Thủ tướng Chính phủ phát động toàn quốc phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” thực hiện Nghị quyết Trung ương V khóa VIII. Theo đó, phong trào này gồm các danh hiệu: Gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa; xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới; phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị; cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa.
Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Nguyễn Dân/TTXVN |
Tháng 11/2015, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động, triển khai toàn quốc Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Cuộc vận động lấy khu dân cư (thôn, xóm, làng, bản, ấp, khu phố, tổ dân phố…), xã, phường, thị trấn là địa bàn tổ chức thực hiện. Thông qua Cuộc vận động đã hình thành nhiều mô hình, sáng kiến của Mặt trận góp phần xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, hoàn thành và nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới, phát triển các mô hình tự quản trong cộng đồng.
Chánh Văn phòng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Thái Bình nhấn mạnh, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” trong những năm qua đã được Đảng, Nhà nước, quan tâm chỉ đạo thực hiện, góp phần hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng, trật tự, an toàn xã hội của đất nước. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã phối hợp có hiệu quả với ngành văn hóa vận động nhân dân thực hiện các nội dung trong phong trào, góp phần thực hiện tốt quy chế dân chủ, xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở. Ở khu dân cư, Ban Công tác Mặt trận đã tích cực phối hợp với trưởng thôn, làng, ấp, bản, tổ dân phố tuyên truyền, vận động các gia đình đăng ký thi đua danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, làng, ấp, bản, Tổ dân phố văn hóa”, vận động người dân sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn, đảm bảo vệ sinh môi trường, xây dựng đời sống văn hóa, góp phần xây dựng nông thôn mới.
Tránh chồng chéo các danh hiệu thi đua
Qua thảo luận, các đại biểu chỉ rõ, sau gần 20 năm triển khai, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đã bộc lộ nhiều hạn chế. Kết quả công nhận gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa, xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị chưa phản ánh thực chất đời sống văn hóa ở cơ sở, còn chạy theo chỉ tiêu hành chính trên giao. Bên cạnh đó, có sự chồng chéo về nội dung, danh hiệu thi đua của các phong trào, cuộc vận động ở xã, phường, thị trấn, khu dân cư; chưa có sự thống nhất về định hướng xây dựng gia đình giữa Luật Thi đua, Khen thưởng với Hiến pháp năm 2013, Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Nghị quyết 33 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Luật Hôn nhân và gia đình…
Nhiều ý kiến nhận định, trong những năm gần đây, việc bình xét danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Làng, thôn, ấp, bản, Tổ dân phố văn hóa” nhiều nơi bị buông lỏng quản lý, chạy đua thành tích, không thực hiện đúng trình tự, thủ tục bình xét dẫn đến việc bình bầu mất dân chủ. Đáng chú ý, hiện nay tại địa phương cùng lúc thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” với tiêu chí, địa bàn, đối tượng cơ bản giống nhau dẫn đến khó khăn cho cơ sở.
Từ hạn chế này, các đại biểu đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các bộ, ngành liên quan rà soát các Ban Chỉ đạo, trình Thủ tướng Chính phủ theo hướng sáp nhập các Ban Chỉ đạo có liên quan đến xây dựng đời sống văn hóa, xây dựng nông thôn mới, xây dựng đô thị văn minh thành một Ban Chỉ đạo chung để thống nhất trong việc chỉ đạo, tổ chức thực hiện các phong trào thi đua, các cuộc vận động.
Kết luận buổi làm việc, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn khẳng định, nhìn lại chặng đường 20 năm qua, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có sự phối hợp chặt chẽ để triển khai thực hiện hiệu quả Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” và Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, từ đó góp phần nâng cao đời sống tinh thần của người dân, xây dựng chuẩn mực đạo đức con người Việt Nam.
Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, trong thời gian tới, hai cơ quan cần tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, tháo gỡ khó khăn để cùng thực hiện hiệu quả Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” gắn với phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa".
Về công tác phối hợp trong thời gian tới, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn đề nghị hai bên tập trung tháo gỡ những vướng mắc về tiêu chí, quy trình xét duyệt, công nhận các danh hiệu văn hóa hướng tới đơn giản, đảm bảo hiệu quả, thiết thực cũng như khắc phục được những chồng chéo trong các danh hiệu thi đua. Hai cơ quan tiếp thu, hoàn thiện văn bản để trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quy định về công nhận, khen thưởng các danh hiệu văn hóa ở cơ sở, khu dân cư.
Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị hướng dẫn Mặt trận các cấp, Ban Công tác Mặt trận khu dân cư phối hợp với chính quyền, ngành văn hóa cùng cấp đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn chặt, hòa quyện với với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” với trọng tâm là xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở.
Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn lưu ý, hai bên cần định kỳ hàng năm sơ kết, đánh giá kết quả phối hợp và dự kiến nhiệm vụ trong năm tới; phối hợp để biểu dương khen thưởng kịp thời ở địa phương, từ đó đưa phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” thực sự thiết thực, hiệu quả, đi vào lòng dân.