Khoảng 10 năm trở lại đây hiện tượng nước biển xâm thực tại Quảng Nam đã diễn ra nghiêm trọng làm cuốn trôi nhiều bãi tắm đẹp, những khu rừng phòng hộ và đang lấn sâu vào các khu dân cư ven biển...
Nguy cơ mất làng
Tại xã đảo Tam Hải thuộc huyện Núi Thành, nhiều vị trí đã bị nước biển xâm thực sâu vào khoảng 50 m chỉ trong vòng 5 năm qua. Tại thôn Thuận An, xã Tam Hải nơi có hai mặt giáp biển, 200 hộ dân nơi đây đang được chính quyền xã lên kế hoạch di dời đi nơi khác. Ông Bạch Ngọc Hóa, ở thôn Thuận An cho biết: Nước biển chỉ còn cách thôn khoảng 100 m, sóng biển đánh mạnh theo những con mương tràn nước vào sâu trong thôn.
|
Sóng biển vượt bờ kè của Khu nghỉ dưỡng Đồng Dương làm một dãy các căn hộ nhỏ trong khu nghỉ dưỡng này bị ngã đổ trơ phần móng. |
Khu rừng thông phòng hộ do người dân trồng để chắn sóng qua mấy trận bão lớn đã bị cuốn trôi hàng chục ha, cộng với việc người dân chặt cây để làm hồ nuôi tôm nên “tấm lá chắn” cho cả thôn trước gió bão vốn mỏng manh nay càng bị làm cho thưa thớt hơn. Ông Nguyễn Tấn Hùng, Phó Ban Nông nghiệp xã Tam Hải cho biết: Vị trí hẹp nhất của thôn Thuận An bị nước biển hai phía lấn sâu, bây giờ bề ngang chỉ còn 320m.
Năm 2010, tỉnh Quảng Nam đã xây dựng công trình kè bảo vệ và chống sạt lở bờ biển ở những điểm xung yếu trên xã đảo Tam Hải dài trên 2 km. Do ảnh hưởng của cơn bão số 11 năm 2013, một đoạn kè cuối tuyến dài khoảng 30 m đã bị sóng, gió bão làm hư hỏng. Xã Tam Hải còn khoảng 2,4 km bờ biển ở thôn Thuận An và thôn Bình Trung cần phải xây kè để giữ đất nếu không mỗi năm nước biển sẽ lấn sâu vào khoảng 10m; tuy nhiên xã chưa có kinh phí để đầu tư.
Đe dọa khu nghỉ dưỡng
Thành phố Hội An có bờ biển kéo dài khoảng 7 km nhưng từ năm 2009 đến nay tình trạng mất đất do nước biển xâm thực đã xảy ra liên tục đặc biệt ở khu vực biển Cửa Đại, nơi tập trung các khu nghỉ dưỡng cao cấp. Tuyến đường ven biển Âu Cơ ở khu vực biển Cửa Đại trước đây cách biển hơn 200 m nhưng nay biển đã tiến gần chỉ còn cách con đường này khoảng 40 m; sóng biển đã cuốn đi nhiều bãi tắm đẹp.
Khu nghỉ dưỡng Victoria khi bắt đầu khai trương năm 2001 bãi biển còn cách bờ kè 50 m nhưng từ tháng 9/2013 đến nay nước biển đã xâm thực đến sát bờ kè. Ở khu nghỉ dưỡng Đồng Dương, sóng biển còn làm vỡ các bờ kè bằng bê tông kiên cố, cuốn trôi đất phía bên trong làm cho một dãy các căn hộ nhỏ trong khu nghỉ dưỡng này bị ngã đổ trơ phần móng. Các khu nghỉ dưỡng nằm liền kề như Golden Sand, SunRise, Vinpearl…và nhiều bãi tắm công cộng cũng có chung tình cảnh tương tự.
Khu nghỉ dưỡng Victoria đã phải dùng đá hộc và cọc tre, gỗ đóng xuống bãi cát nhằm giữ chân bờ kè; khu nghỉ dưỡng SunRise thì sử dụng công nghệ kè chắn mềm bằng bao cát. Khu nghỉ dưỡng Golden Sand làm kè đá hộc bảo vệ ra xa diện tích đất được giao quyền sử dụng 15 m đồng thời còn làm một kè vành đai lấn biển cách bờ 70 m để hạn chế những con sóng lớn nhưng bị UBND thành phố Hội An ra quyết định xử phạt hành chính và yêu cầu phá dỡ hạng mục kè vành đai lấn biển đã xây dựng.
Ông Ngô Văn Hoàng, Giám đốc khu nghỉ dưỡng SunRise cho biết: Từ năm 2004 đến nay khu nghỉ dưỡng này đã mất khoảng 1 triệu USD cho việc làm các bờ kè nhưng những con sóng cao vẫn vượt qua bờ kè cuốn cát đi và hàng năm doanh nghiệp lại phải đầu tư lại rất tốn kém.
Năm 2010, tỉnh Quảng Nam đã phê duyệt Dự án chống xâm thực bờ biển Hội An với tổng kinh phí phê duyệt đầu tư gần 299 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 1 là trên 80 tỷ đồng với chiều dài bờ kè xây dựng là gần 1.340 m; đến nay thành phố Hội An đã đầu tư xây dựng hoàn thành được 714 m bờ kè. Trong tháng 7 vừa qua, thành phố Hội An đã đề nghị tỉnh Quảng Nam cho phép thành phố được thuê chuyên gia tư vấn để đánh giá tình hình nước biển xâm thực trên địa bàn; tiếp tục đầu tư xây dựng các đoạn kè còn lại thuộc Dự án chống xâm thực bờ biển Hội An giai đoạn 1.
Mặc dù tình trạng nước biển xâm thực đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng nhưng tỉnh Quảng Nam vẫn chưa có những nghiên cứu đánh giá một cách tổng quát vấn đề này.
Bài và ảnh: Đỗ Trưởng