Thí điểm thu thuế tài sản tại TP Hồ Chí Minh có thể làm tăng giá bất động sản

Theo HoREA, chưa nên thí điểm đánh thuế tài sản tại TP Hồ Chí Minh vì sẽ gây gánh nặng về thuế cũng như tăng giá bất động sản.

Tuy nhiên, qua nghiên cứu về đề xuất dự kiến thí điểm đánh thuế tài sản trên địa bàn TP Hồ Chí Minh trong dự thảo Quy định cơ chế đặc thù cho thành phố đưa ra, HoREA nhận thấy thuế tài sản, trọng tâm là thuế bất động sản (thuế nhà, đất) là chưa phù hợp và chưa nên áp dụng.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, đề nghị Quốc hội nên xem xét thật cẩn trọng, chưa nên thực hiện thí điểm đánh thuế tài sản trên địa bàn TP Hồ Chí Minh tại thời điểm hiện nay mà nên dời lại thời điểm thực hiện đánh thuế tài sản vào thời điểm sau năm 2020 thì phù hợp hơn. Ngoài ra, nếu thực hiện thì áp dụng đồng thời trên cả nước, không nên thực hiện thí điểm đánh thuế tài sản chỉ riêng tại TP Hồ Chí Minh hoặc bất cứ tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nào.

Theo phân tích của ông Lê Hoàng Châu, hiện nền kinh tế đất nước và thị trường bất động sản vẫn đang trong quá trình phục hồi và tăng trưởng, nhưng chưa thật sự vững chắc. Hiện giá nhà vẫn còn rất cao, gấp khoảng trên dưới 25 lần thu nhập trung bình của xã hội, trong khi ở các nước phát triển thì biên độ này chỉ khoảng từ 5 - 7 lần, thêm nữa thu nhập của người dân nhìn chung vẫn còn thấp và chưa thật ổn định.

Đối với TP Hồ Chí Minh, theo ông Châu, mặc dù tầng lớp trung lưu đang gia tăng mạnh hàng năm, thu nhập GDP đầu người hiện đã vượt mức 5.000 USD/người và dự kiến sẽ vượt mức 10.000 USD/người vào năm 2020, nhưng chi phí thực tế để đảm bảo nhu cầu cuộc sống tại thành phố vẫn rất đắt đỏ so với các tỉnh.

Vì vậy, nếu thực hiện thí điểm đánh thuế tài sản thì có thể giúp tăng thêm nguồn thu ngân sách thành phố, nhưng sẽ tạo ra hệ quả rất lớn là sẽ làm giá nhà, đất của TP Hồ Chí Minh tăng lên, kể cả giá đất công nghiệp, thương mại, dịch vụ cũng tăng lên, đẩy giá thành, giá bán sản phẩm hàng hóa, dịch vụ tăng theo, làm cho cuộc sống đắt đỏ hơn nữa, đặc biệt là tác động làm giảm sức cạnh tranh của thành phố, bởi lẽ các địa phương khác chưa thực hiện đánh thuế tài sản.

Theo đó, HoREA đề nghị dự thảo thuế tài sản cần được xem xét tổng thể trong việc cấu trúc lại hệ thống và chính sách thuế một cách đồng bộ, tránh tình trạng tận thu hoặc thuế chồng thuế. “Thực tế hiện nay, giá nhà, đất hiện đang cao so với thu nhập của người dân mà nguyên nhân chính là do chính sách thuế, chính sách thu tiền sử dụng đất”, ông Châu nói.

Cũng theo ông Châu, "tiền sử dụng đất" mặc dù không gọi là thuế, nhưng là một khoản nộp vào ngân sách nhà nước rất lớn. Thông thường, "tiền sử dụng đất" chiếm khoảng trên dưới 10% giá căn hộ chung cư; chiếm khoảng trên dưới 30% giá nhà phố; chiếm khoảng trên dưới 50% giá nhà biệt thự. Do vậy, khi áp dụng sắc thuế tài sản, thì phải đồng thời thay đổi chính sách thu tiền sử dụng đất theo hướng giảm đi.

Về cơ chế "thí điểm", Hiệp hội nhận thức rằng chỉ nên thực hiện cơ chế "thí điểm" nếu mục đích nhằm tăng thêm "quyền", "quyền lợi", hoặc làm giảm bớt đi "nghĩa vụ", hoặc "trách nhiệm" đối với đối tượng bị tác động. Do vậy, việc thực hiện cơ chế thí điểm đánh thuế tài sản mà chỉ áp dụng trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, có nghĩa là làm tăng nghĩa vụ nộp thuế (tăng nghĩa vụ tài chính) đối với mọi chủ thể sở hữu tài sản, làm giảm thu nhập thực tế, sẽ gây tác động bất lợi trong các tầng lớp dân cư, có thể dẫn đến sự dịch chuyển về dân cư, dịch chuyển dòng vốn đầu tư đến các tỉnh, thành phố khác và sẽ tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản thành phố.

Hiệp hội đề nghị khi xây dựng Luật thuế tài sản, thuế nhà, đất vào thời điểm sau năm 2020, cần phù hợp với điều kiện thực tiễn của nước ta, chưa nên đánh thuế đối với nhà cấp 4 trở xuống ở nông thôn, hoặc người chỉ có 1 nhà để ở, có giá trị dưới 1 tỷ đồng ở đô thị, hoặc nhà ở xã hội, nhà ở tái định cư.