Theo tờ trình Bộ Xây dựng gửi Thủ tướng Chính phủ số 1248/BXD-QLN ngày 28/5/2018 về việc bổ sung vốn tín dụng cho cho Ngân hàng Chính sách xã hội, Bộ Xây dựng cho biết việc triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội trong thời gian vừa qua đã đạt được một số kết quả nhất định. Cụ thể, bảo đảm an sinh xã hội, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và ổn định thị trường bất động sản (BĐS).
Mô hình thiết kế dự án nhà ở xã hội cao cấp Imperial tại TP Hồ Chí Minh.
|
Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, việc phát triển nhà ở xã hội mới chỉ đạt khoảng 30% so với mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở Quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Trong khi đó, để đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, Thủ tướng, Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 25/01/2017 nhưng việc phát triển nhà ở xã hội vẫn tiến triển rất chậm, nhiều khó khăn và ách tắc.
Bộ Trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà đã chỉ ra nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân chính là do lượng vốn ngân sách bố trí cho Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) trong giai đoạn 2018 - 2020 chỉ đáp ứng khoảng 13% so với yêu cầu thực tế, là 1.262,069 tỷ đồng/9.000 tỷ đồng (văn bản số 4177/NHCS-KHNV ngày 03/11/2016).
Riêng năm 2018, NHCSXH chỉ được giao 500 tỷ đồng, nhưng đến thời điểm hiện nay, số vốn này vẫn chưa được giải ngân. Theo quy định, với số vốn được giao 500 tỷ đồng thì ngân hàng này chỉ huy động thêm được 500 tỷ đồng để thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội và chỉ cho vay đối với hộ gia đình, cá nhân (chủ đầu tư dự án không được vay nguồn vốn này). Trong khi đó, nguồn vốn để cấp bù lãi suất cho các tổ chức tín dụng để cho vay thực hiện chính sách nhà ở xã hội thì đến nay vẫn chưa được bố trí.
Nguyên nhân thứ 2 là không có nguồn vốn để tiếp tục cho vay sau khi gói tín dụng 30.000 tỷ đồng theo quy định tại Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 07/01/2013 của Chính phủ đã giải ngân hết vào cuối tháng 12/2016. Báo cáo của các địa phương cho thấy, hiện nay có 206 dự án nhà ở xã hội với quy mô xây dựng khoảng 168.700 căn hộ, tổng diện tích khoảng 8.435.000 m2 đang bị chậm tiến độ hoặc tạm dừng thi công. Trong đó, có một số chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội có nhu cầu xin chuyển đổi sang dự án nhà ở thương mại; số lượng nhà ở xã hội hoàn thành, đưa vào sử dụng trong thời gian gần đây rất hạn chế.
Bên cạnh đó, chính quyền tại một số địa phương chưa quan tâm đến việc phát triển nhà ở xã hội, chủ đầu tư cũng chưa chủ động đầu tư xây dựng loại nhà ở có diện tích nhỏ, giá thấp; cơ cấu nguồn cung căn hộ nhà ở bị mất cân đối, các hộ nghèo, thu nhập thấp không đủ khả năng và điều kiện để cải thiện chỗ ở.
Trong các nguyên nhân trên, việc không bố trí được nguồn vốn ngân sách để thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội theo quy định của Luật Nhà ở năm 2014 và Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội là nguyên nhân chủ yếu.
Để đảm bảo mục tiêu phát triển nhà ở xã hội trong giai đoạn 2016-2020 theo Chiến lược phát triển nhà ở Quốc gia, đến năm 2020 phấn đấu thực hiện đầu tư xây dựng tối thiểu khoảng 12,5 triệu m2 sàn nhà ở xã hội cho các đối tượng có thu nhập thấp và công nhân lao động tại các khu công nghiệp, đồng thời tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp đang triển khai đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng đã đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, bổ sung kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2016-2020 để thực hiện chính sách nhà ở xã hội.
Cụ thể, Bộ Xây dựng kiến nghị bổ sung vốn cho NHCSXH 3.000 tỷ đồng để thực hiện cho giai đoạn đến năm 2020. Cấp cho các tổ chức tín dụng theo đề nghị của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tại văn bản số 9716/NHNN-TCKT ngày 21/12/2016 để bù lãi suất cho vay trong năm 2018 là 3.431 tỷ đồng.