Cùng với niềm vui về sự tăng mạnh diện tích và sản lượng thì đầu ra bền vững cho cây chuối này đang là vấn đề luôn được bà con hai xã biên giới Huổi Luông và Ma Ly Pho của huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu quan tâm.
Cây xóa đói giảm nghèo
Đối với bà con dân tộc thiểu số ở xã Ma Ly Pho, cùng với cây ngô thì chuối tiêu là loại cây đang mang lại hiệu quả kinh tế lớn, với giá bán từ 7.000 - 10.000 đồng/kg quả chuối xanh, thời điểm thu mua tập trung từ 15.000 - 17.000 đồng/kg. Do có hiệu quả kinh tế, diện tích trồng chuối tiêu trên địa bàn ngày càng được mở rộng. Đến nay, toàn xã đã có trên 30 ha chuối, tập trung tại các bản Hùng Pèng, Thèn Sin, Pa Nậm Cúm và Sơn Bình.
Việc phát triển mạnh diện tích trồng chuối nhưng không có thị trường tiêu thụ đang gây khó khăn cho bà con Phong Thổ (Lai Châu). Ảnh: Đỗ Trưởng - TTXVN |
Nếu so sánh với các loại cây màu ngắn ngày khác như ngô, sắn và dong riềng thì chuối được coi là cây trồng xóa đói giảm nghèo khá bền vững. Ông Lý Văn Hà, dân tộc Dao ở bản Sơn Bình, xã Ma Ly Pho cho biết: Do thổ nhưỡng và khí hậu khá phù hợp nên chuối nhà ông ra quả to, căng mọng và đều quanh năm. Đến nay, gia đình ông trồng được khoảng 600 hốc chuối đã cho sản phẩm với thu nhập hàng chục triệu đồng mỗi năm.
Ở Ma Ly Pho, nhờ bán chuối mà nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số đã có thu nhập hàng chục triệu đồng, thậm chí trên 100 triệu đồng mỗi năm. Tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm đáng kể, giảm 6 - 7% mỗi năm. Năm 2013, hộ nghèo toàn xã chỉ còn 34,28%.
Ông Lý Phủ Lùng, Bí thư Đảng ủy xã Ma Ly Pho cho rằng, chuối được trồng ở vùng này một mặt giúp phát triển kinh tế cho người dân bản địa, mặt khác là phủ xanh đất đồi, giữ đất khu vực biên giới.
Còn tại xã “láng giềng” Huổi Luông, đời sống của bà con dân tộc đang được đổi thay từng ngày nhờ cây chuối. Hiện nay, toàn xã có khoảng 500 hộ trồng chuối với diện tích trên dưới 180 ha. Nhiều "triệu phú chuối" đã xuất hiện với thu nhập hàng chục triệu đến trăm triệu mỗi năm...
Phụ thuộc thị trường và giống cây
Thị trường tiêu thụ chuối đang là mối bận tâm lớn với chính quyền và người dân nơi đây.
Tại bản Mồ Sì Câu, xã Ma Ly Pho, gia đình chị Hoàng Thị Nga, thời điểm này, có hơn 1.000 hốc chuối, trong đó trên 500 hốc đã cho thu hoạch. Chị Nga cho biết, đợt này người mua chuối trả giá rất rẻ, chỉ khoảng 7.000 đồng/kg. Do phụ thuộc vào người mua nên họ nói giá bao nhiêu cũng phải chấp nhận. Nếu không bán, chuối để đó cũng bị thối, hỏng.
Nhiều giống chuối ngoại lai, chất lượng không bảo đảm khiến người dân băn khoăn. Ảnh: Đỗ Trưởng - TTXVN |
Theo tìm hiểu, vì bà con trồng chuối vẫn đang phụ thuộc vào một thị trường, không có “quyền” trả giá nên việc giá thu mua cao ngất rồi đột ngột hạ thấp và ngược lại là việc diễn ra thường xuyên khiến chuối bị dồn ứ, chất thành đống và đồng loạt hỏng phải vứt bỏ. Cũng có thời gian, ngoài quả chuối, thương lái còn thu mua cả thân cây chuối non. Chính vì vậy cũng có tình trạng người dân chặt cả cây đem bán.
Bên cạnh đó, hầu hết chuối giống đều được bà con mua, mang về từ Trung Quốc chứ chưa có một đơn vị trong nước nào cung ứng. Do đó, chính quyền địa phương cũng không khỏi lo ngại. Ông Lý Phủ Lùng - Bí thư Đảng ủy xã Ma Ly Pho cho biết: 100% chuối được người dân bán cho thương lái Trung Quốc. Chính quyền xã cũng đã đề xuất với huyện tìm đầu ra bền vững hơn cho bà con nhưng đến giờ vẫn chưa có cách giải quyết nào.
Quang Duy